Danıştay 6. Daire 2016/7028 Esas 2020/12722 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2016/7028
Karar No : 2020/12722

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … İl Özel İdaresi
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVACILAR): 1- …
2- …
3- …
4- …
5- …
6- …

İSTEMİN ÖZETİ : Isparta İli, Merkez, …, … parsel sayılı taşınmazın "spor tesis alanı" olarak belirlenmesine ilişkin Isparta İl Genel Meclisinin … tarihli, … sayılı kararı ile onaylanan 1/5000 ölçekli nazım imar planı ve 1/1000 ölçekli uygulama imar planının iptali istemiyle açılan davada, dava konusu işlemin iptali yolunda …İdare Mahkemesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararın, usul ve hukuka aykırı olduğu ileri sürülerek bozulması istenilmektedir.

SAVUNMANIN ÖZETİ : Temyiz edilen kararda bozma nedenlerinden hiçbirisi bulunmadığından, usul ve kanuna uygun olan kararın onanması gerektiği savunulmaktadır.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ …'IN DÜŞÜNCESİ : Dava, Isparta İli, Merkez, …, … parsel sayılı taşınmazın Isparta İl Genel Meclisinin … tarihli, … sayılı kararı "spor tesis alanı" olarak belirlenmesi sebebiyle açılmış, İdare Mahkemesince, kurum görüşünde anılan taşınmazın bulunmadığı gerekçesiyle hukuka aykırı bulunarak iptal edilmiş, bu karar davalı idarece temyiz edilmiştir.
İşlem tarihindeki yürülükteki şekliyle 3194 sayılı İmar Kanununun 5. maddesinde nazım imar planı; varsa bölge veya çevre düzeni planlarına uygun olarak halihazır haritalar üzerine, yine varsa kadastral durumu işlenmiş olarak çizilen ve arazi parçalarının; genel kullanış biçimlerini, başlıca bölge tiplerini, bölgelerin gelecekteki nüfus yoğunluklarını, gerektiğinde yapı yoğunluğunu, çeşitli yerleşme alanlarının gelişme yön ve büyüklükleri ile ilkelerini, ulaşım sistemlerini ve problemlerinin çözümü gibi hususları göstermek ve uygulama imar planlarının hazırlanmasına esas olmak üzere düzenlenen, detaylı bir raporla açıklanan ve raporuyla beraber bütün olan plan olarak, uygulama imar planı ise; tasdikli halihazır haritalar üzerine varsa kadastral durumu işlenmiş olarak nazım imar planı esaslarına göre çizilen ve çeşitli bölgelerin yapı adalarını, bunların yoğunluk ve düzenini, yolları ve uygulama için gerekli imar uygulama programlarına esas olacak uygulama etaplarını ve diğer bilgileri ayrıntıları ile gösteren plan olarak tanımlanmıştır.
14.06.2014 tarihli, 29030 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Mekansal Planlar Yapım Yönetmeliğinin nazım imar planlarını düzenleyen 23. maddesinin 1. fıkrasında; nazım imar planında karar düzeyi ve içerikleri bakımından, uygulama imar planındaki detay kararlar alınmamasının esas olduğu, uygulamaya dönük kararların uygulama imar planında belirleneceği kuralına yer verilmiş, aynı Yönetmeliğin uygulama imar planlarını düzenleyen 24. maddesinin 4. fıkrasında ise; uygulama imar planlarında yapılaşma koşullarına ilişkin olarak, ayrık, bitişik, blok yapı nizamı ile taban alanı kat sayısı (TAKS), kat alanları kat sayısı (KAKS), emsal, bina yükseliği, yapı yaklaşma mesafelerinin belirleneceği düzenleme altına alınmıştır.
Mekansal Planlar Yapım Yönetmeliğinin 24. maddesinin 2. fıkrasında: "Nazım imar planları üzerinde gösterilen sosyal ve teknik altyapı alanlarının konum ile büyüklükleri, toplam standartların altına düşülmemek, nazım imar planının ana kararlarını, sürekliliğini, bütünlüğünü ve genel işleyişini bozmamak ve hizmet etki alanı içinde kalmak şartı ile ilgili kurum ve kuruluşların görüşü dikkate alınarak uygulama imar planlarında değiştirilebilir.", aynı maddenin 3 fıkrasında da: "Uygulama imar planlarında, bölgenin ihtiyacına yönelik çocuk bahçesi, yeşil alan, otopark, cep otoparkı, yol boyu otopark, durak cebi, aile sağlık merkezi, mescit, karakol, muhtarlık, trafo gibi sosyal ve teknik altyapı alanlarını artırıcı küçük alan gerektiren fonksiyonlar ayrılabilir ve bu fonksiyonların konulması nazım imar planına aykırılık teşkil etmez." hüküm altına alındığı görülmüştür.
İmar planları, çeşitli kentsel işlevler arasında var olan ya da sağlanabilecek olanaklar ölçüsünde en iyi çözüm yollarını bulmak, belde halkına iyi yaşama düzeni ve koşulları sağlamak amacıyla, kentin kendine özgü yaşayış biçimi ve karakteri, nüfus, alan, ulaşım, hizmet ve yapı ilişkileri, yörenin gerek çevresiyle ve gerekse çeşitli alanları arasında olan bağlantılar gözönüne alınarak hazırlanır.
Toplum yaşamını yakından etkileyen fiziksel çevrenin sağlıklı bir yapıya kavuşturulması ve toprağın koruma-kullanma dengesinin en rasyonel biçimde belirlenmesi için hazırlanan imar planlarının yargısal denetiminde, bu hususlara uyulup uyulmadığı ve planlanan yöredeki taşınmazların imar planında tahsis edildikleri amaçlar yönünden; mevzuata, üst ölçekli planlara şehircilik ilkeleri ile planlama esaslarına uygunluk açısından detaylı bir şekilde incelenmesi gerekmektedir.
İmar planı değişikliği yapılırken kamusal alana ayrılan taşınmazın kamusal alandan çıkarılması veya tahsis amacına aykırı kullanım kararı getirilmesi aşamasında kurum görüşü alınması zorunlu olup imar planı değişikliği yapılırken kurum görüşleri planı hazırlayan idare tarafından değerlendirilmektedir. Ancak uyuşmazlık konusu olayda taşınmazın kamusal alana dahil edilmektedir. Yine dava konusu değişiklik yapılırken kurum görüşü alınmış dava konusu taşınmaz ise kurum görüşünde spor tesisi olarak kalması istenen taşınmazlar arasında sayılmamakla birlikte kurum görüşü kamusal alana ayrılması aşamasında planı hazırlayan idare açısından bağlayıcı değildir.
Uyuşmazlık değerlendirildiğinde; belirli ölçütlere göre hazırlanan imar planlarının, zamanla planlanan alandaki koşulların zorunlu kıldığı şekilde ve kanunlardaki usullere uygun olarak değiştirilmesi mümkündür. İmar planı değişikliğinin yapılması için öncelikle değerlendirilmesi gereken husus, böyle bir değişikliğin şehircilik ilkelerine, planlama esaslarına ve kamu yararına uygun bulunup bulunmadığıdır. Dava dosyasındaki 1/5000 ölçekli nazım imar planı ve 1/1000 ölçekli uygulama imar planlarında spor alanı olarak belirlenmesi istenen taşınmazlara komşu olduğu görülmektedir.
Bu durumda, imar planının değiştirilerek taşınmazın spor alanı olarak belirlenmesine yönelik işlemin konusunda uzman kişiler arasından seçilecek bilirkişilerle yerinde yaptırılacak keşif ve bilirkişi incelemesi sonucu düzenlenecek rapor ile birlikte imar mevzuatı kapsamında şehircilik ilkeleri, planlama esasları ve kamu yararına uygun olup olmadığının değerlendirilmesi sonucunda bir karar verilmesi gerekirken, bu yola başvurulmaksızın verilen temyize konu idare mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra işin gereği görüşüldü:
İdare ve vergi mahkemeleri tarafından verilen kararların temyiz yolu ile incelenerek bozulabilmeleri 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 49. maddesinde belirtilen nedenlerden birinin bulunması halinde mümkündür.
… İdare Mahkemesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı karar ve dayandığı gerekçe hukuk ve usule uygun olup, bozulmasını gerektirecek bir sebep bulunmadığından, temyiz isteminin reddi ile anılan kararın ONANMASINA, dosyanın adı geçen Mahkemeye gönderilmesine, 2577 sayılı Kanunun (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren 15 gün içerisinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere 14/12/2020 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.