8. Hukuk Dairesi 2013/21709 E. , 2014/13988 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ : Ankara 12. İcra Hukuk Mahkemesi
TARİHİ : 18/07/2013
NUMARASI : 2013/115-2013/751
Yukarıda tarih ve numarası yazılı Mahkeme kararının müddeti içinde temyizen tetkiki davalı tarafından istenmesi üzerine bu işle ilgili dosya mahallinden Daire"ye gönderilmiş olup, dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve dosya içerisindeki tüm belgeler okunup incelendikten sonra işin gereği görüşülüp düşünüldü:
KARAR
Alacaklı Ö.. K.. tarafından Ankara 6.İcra Müdürlüğü"nün 2013/550 Esas sayılı dosyası ile iş kazası nedeniyle manevi tazminat alacağı ilamına dayanılarak borçlu .. Tekstil Mensucat San. ve Tic. A.Ş. aleyhine ilamlı takip başlatıldığı, alacaklı Mikrocerrahi Özel Sağlık ......A.Ş. tarafından ise Ö.. K.. aleyhine İzmir 1. İcra Müdürlüğü"nün 2011/2379 Esas sayılı dosyasında kambiyo senetlerine özgü haciz yoluyla takip başlatıldığı ve daha sonra dosya alacağının .. Tekstil Mensucat San. ve Tic. A.Ş"ye temlik edildiği ve bu takip dosyası üzerinden Ankara 6. İcra Müdürlüğü"nün 2013/550 Esas sayılı dosyasına haciz müzekkeresi gönderilerek haciz konulduğu, bu dosyada temlik alacaklısının 2011/2379 Esas sayılı dosyadaki alacakların, Ankara 6. İcra Müdürlüğü"nün 2013/550 Esas sayılı dosyasındaki borçlarından takasını talep ettiği, alacaklı Ö.. K.. vekili ise İcra Mahkemesi"ne başvusurunda İİK 82/11. maddesi ve Avukatlık Kanunu 164/son madde gereğince manevi tazminat, vekalet ücreti ve bu kalem alacakların işlemiş faizine haciz konulamayacağından yargılama gideri ve faizi olmak üzere 2071.89 TL dışındaki miktar için konulan haczin kaldırılmasını ve borçlunun takas-mahsup talebinin reddine karar verilmesini istemiştir. Borçlu Toprak Tekstil Mensucat San. ve Tic. A.Ş. vekili cevap dilekçesiyle takasa ilişkin karşı dava talebinin kabulü ile İzmir 1. İcra Müdürlüğü"nün 2011/2379 Esas sayılı dosyadaki tüm alacağın ferileri ve ilamda lehine hükmedilen 2400 TL vekalet ücretiyle birlikte Ankara 6.İcra Müdürlüğü"nün 2013/550 Esas sayılı dosyasındaki borcundan takasını talep etmiştir. Mahkemece İİK 82/11 maddesi gereğince iş kazası nedeniyle manevi tazminat alacağı ve faizinin, vekalet ücretinin ise Avukatlık Kanunu 164/son gereğince haczedilemeyeceğinden ve takasının da mümkün olmadığı gerekçesiyle davanın kabulüne, Ankara 6. İcra Müdürlüğü"nün 2013/550 sayılı dosyasında bulunan alacaklardan İzmir 1. İcra Müdürlüğü"nün 2011/2379 sayılı dosyası üzerinden manevi tazminat işlemiş faiz, vekalet ücreti ve işlemiş faizine uygulanan haczin kaldırılmasına, davalı karşı davacının takas mahsup isteminin kısmen kabulüne, davalı karşı
davacının Ankara 6. İcra Müdürlüğü"nün 2013/550 sayılı dosyasına ilişkin 2071,89 TL borcun İzmir 1. İcra Müdürlüğü"nün 2011/2379 Sayılı dosya alacağından mahsubuna karar verilmiştir. Hüküm borçlu ..Tekstil Mensucat San. ve Tic. A.Ş. vekili tarafından takas-mahsup talebinin kısmen reddine ilişkin bölümü yönünden temyiz edilmiştir.
İki kişinin karşılıklı ve aynı cinsten muaccel olan borçlarının birbirini karşıladığı oranda, taraflardan birinin tek taraflı irade açıklamasıyla sona erdirilmesine takas denilmektedir. Borcun sona ermesi hallerinden biri olan takas 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu"nun 139. maddesinde ""İki kişi, karşılıklı olarak bir miktar para veya özdeş diğer edimleri birbirine borçlu oldukları takdirde, her iki borç muaccel ise her biri alacağını borcuyla takas edebilir. Alacaklardan biri çekişmeli olsa bile takas ileri sürülebilir. Zamanaşımına uğramış bir alacağın takası, ancak takas edilebileceği anda henüz zamanaşımına uğramamış olması koşuluyla ileri sürülebilir.""hükmü düzenlenmiştir.
Alacaklının rızasıyla takas edilebilir alacaklar başlığını taşıyan 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu"nun 144. maddesinde"" Aşağıdaki alacaklar takas haklarının doğumundan sonra, ancak alacaklıların rızasıyla takas edilebilir:
1. Tevdi edilmiş eşyanın geri verilmesine veya bedeline ilişkin alacaklar.
2.Haksız olarak alınmış veya aldatma sonucunda alıkonulmuş eşyanın geri verilmesine veya bedeline ilişkin alacaklar.
3.Nafaka ve işçi ücreti gibi, borçlunun ve ailesinin bakımı için zorunlu olup, özel niteliği gereği, doğrudan alacaklıya verilmesi gereken alacaklar.""hükmüne yer verilmiştir.
TBK"nun 144/3. Maddesinde nafaka ve işçi ücretleri örnek verilerek gibi sözcüğüyle, maddenin bunlarla sınırlı olmadığını vurgulamıştır. Manevi tazminat alacağının takas edilemeyeceğini düzenleyen açık bir hüküm yoktur. Yargıtay eski kararlarında manevi tazminatın alacaklının rızası olmadıkça takas edilemeyeceğini kabul etmişti. Yargıtay 4.Hukuk Dairesi"nin 22.12.1980 tarih 1980/12270Esas-1980/14925Karar sayılı kararında da ""Prof Dr.Feyzioğlu"nun da Borçlar Hukuku Genel Hükümler, cilt II,1977sh.497 haklı olarak belirtildiği üzere manevi tazminat davaları (alacakları) Borçlar Kanunu"nun 123. maddesinde sayılan ve hepsinin niteliğinde de az çok bir geçim zorunluluğunu giderme gayesi hakim bulunan alacakların dışında kalmaktadır. Bu nedenle manevi tazminat davasına karşı bir maddi işlem alacağından dolayı (her ikisi de para olduğu ahvalde) takas etmek caizdir, yukarıda açıklanan hukuki esaslar gözetilmeden davalının takas isteğinin manevi tazminat davalarına karşı takas istenemeyeceğinden bahsile reddedilmesi yasaya aykırı olduğundan ""bozulmasına karar verildiği görülmüştür. ""Manevi tazminat alacaklının rızası olmadan takas edilemeyecek alacaklardan değildir. Manevi tazminat alacağı, alacaklının veya ailesinin geçimi için mutlak surette zaruri olan ve bu nedenle alacaklıya fiilen ödenmesi gereken alacaklardan birisi değildir. Manevi tazminat kişilik haklarının ihlali sonucunda doğan manevi zararın dekleştirilmesi için ödenen bir tazminattır. Bu nedenle TBK 144/3 ve EBK 123 b.2 kapsamında bir alacak niteliği taşımadığı için manevi tazminat alacağı takas edilebilir ve bunun için de alacaklının rızası şart değildir."" (Dr.A..G.. A.., İÜHFM c LXVII,S.1-2,s.81-96,2009).
Yukarıdaki açıklamalar ve yasal düzenlemeler ışığında manevi tazminat alacağı takas edilemeyecek alacaklardan olmadığından borçlunun takas-mahsup talebinin kabulüne karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde bu talebin kısmen kabulü isabetsizdir.
SONUÇ: Borçlu .. Tekstil Mensucat San. ve Tic A.Ş. vekilinin temyiz itirazlarının yukarıda yazılı nedenlerle kabulü ile mahkeme kararının bu nedenle İİK"nun 366 ve HUMK"nun 428. maddeleri uyarınca BOZULMASINA, taraflarca HUMK"nun 388/4. (HMK m.297/ç) ve İİK"nun 366/3. maddeleri gereğince Yargıtay Daire ilamının tebliğinden itibaren ilama karşı 10 gün içinde karar düzeltme isteğinde bulunulabileceğine, 01.07.2014 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.