Danıştay 12. Daire 2019/7695 Esas 2020/4236 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONİKİNCİ DAİRE
Esas No : 2019/7695
Karar No : 2020/4236

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Büyükşehir Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVACI) : …'ı temsilen … Sendikası
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: … Büyükşehir Belediye Başkanlığı emrinde 5393 sayılı Kanun'un 49/3-5. maddeleri ve 657 sayılı Kanun'un 4/B maddesine tabi sözleşmeli harita mühendisi olarak görev yapan davacının, hizmet sözleşmesinin yenilenmemesine yönelik tesis edilen .. tarih ve … sayılı işlemin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: ... İdare Mahkemesinin verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararda; sözleşmeli personelin zaruri ve istisnai hallere münhasır olmak üzere özel bir meslek bilgisine ve ihtisasına ihtiyaç gösteren geçici işlerde belli dönemlere ilişkin olmak üzere sözleşme ile çalıştırılacağı, bu personellerin çalıştırılmasında esas kriterin ihtiyaç kriteri olduğu dikkate alındığında, hizmetine ihtiyaç bulunmayan ve yerine başka personel de istihdam edilmeyen davacının 2017 yılı için hizmet sözleşmesinin yenilenmemesine ilişkin işlemde mevzuata ve hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesince; davacının görevinde yetersiz veya başarısız olduğuna ilişkin herhangi bir tespitin dosyada bulunmadığı, Daire tarafından yapılan 28.05.2019 tarihli ara kararı üzerine gönderilen bilgi ve belgelerden, davacıyla aynı dönemde işe alınıp çalışmaya devam eden üç tane sözleşmeli harita mühendisinin bulunduğu, bu hale göre davacının hizmetine ihtiyaç duyulmadığından da söz edilemeyeceği hususları gözönüne alındığında, davacının hizmet sözleşmesinin yenilenmemesine ilişkin dava konusu işlemin haklı bir nedene dayanmadığı ve hukuka aykırı olduğu sonucuna varılmış olup, davacının sözleşmesinin yenilenmemesine ilişkin dava konusu işlemde hukuka uyarlık, bu işlemin iptali istemiyle açılan davanın reddi yolundaki mahkeme kararında ise hukuki isabet bulunmadığı, öte yandan, Anayasanın 125.maddesi uyarınca, hukuka aykırı işlem nedeniyle davacının yoksun kaldığı parasal haklarının dava açma tarihinden itibaren hesaplanacak yasal faiziyle birlikte davacıya ödenmesi gerekeceği gerekçesiyle istinaf başvurusunun kabulüne, istinaf başvurusuna konu Mahkeme kararının kaldırılmasına, dava konusu işlemin iptaline, tazminat isteminin kabulü ile bu işlem nedeniyle davacının yoksun kaldığı parasal haklarının dava açma tarihi olan 16/02/2017 tarihinden itibaren hesaplanacak yasal faiziyle birlikte ödenmesine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davalı idare tarafından, Yerel Mahkemenin ara kararı üzerine verilen cevapta unvanlı harita mühendisi kadrosunun bulunmadığının ve toplam 109 mühendis kadrosunun 80'inin dolu olduğunun belirtildiği, boş olan mühendis kadrolarının sadece harita mühendisi kadrosunu kapsamadığı, Mahkemenin bu hususu göz ardı ettiği, davacının yerine başka bir personelin alınmadığı, bunun da davacının hizmetine ihtiyaç duyulmadığının açık kanıtı olduğu ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davacı tarafından savunma verilmemiştir.
DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ : …

DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan Bölge İdare Mahkemesi kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onikinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra, dosya tekemmül ettiğinden yürütmenin durdurulması istemi hakkında ayrıca bir karar verilmeksizin gereği görüşüldü:

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Bölge idare mahkemelerinin nihai kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar usul ve hukuka uygun olup, dilekçede ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalının temyiz isteminin reddine,
2. Davanın yukarıda özetlenen gerekçeyle reddine ilişkin ... İdare Mahkemesi kararına yönelik olarak yapılan istinaf başvurusunun kabulü yolundaki temyize konu … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının ONANMASINA,
3. Temyiz giderlerinin istemde bulunan üzerinde bırakılmasına,
4. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 50. maddesi uyarınca, bu onama kararının taraflara tebliğini ve bir örneğinin de … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesine gönderilmesini teminen dosyanın ... İdare Mahkemesine gönderilmesine, 14/12/2020 tarihinde kesin olarak oyçokluğuyla karar verildi.

(X) KARŞI OY :
Kamu görevlilerinin genel niteliklerini düzenleyen Anayasa madde 128’e göre; “Devletin, kamu iktisadî teşebbüsleri ve diğer kamu tüzel kişilerinin genel idare esaslarına göre yürütmekle yükümlü oldukları kamu hizmetlerinin gerektirdiği aslî ve sürekli görevler, memurlar ve diğer kamu görevlileri eliyle görülür.”
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 4. maddesinde, kamu hizmetlerinin memurlar, sözleşmeli personel, geçici personel ve işçiler eliyle gördürüleceği belirtilmiş, maddenin A fıkrasında memurlar, B fıkrasında sözleşmeli personel, (mülga) C fıkrasında geçici personel, D fıkrasında ise işçi tanımlanmıştır.
657 sayılı Devlet Memurları Kanunu 4/B bendinde; “ Sözleşmeli personel: Kalkınma planı, yıllık program ve iş programlarında yer alan önemli projelerin hazırlanması, gerçekleştirilmesi, işletilmesi ve işlerliği için şart olan, zaruri ve istisnai hallere münhasır olmak üzere özel bir meslek bilgisine ve ihtisasına ihtiyaç gösteren geçici işlerde, Bakanlar Kurulunca belirlenen esas ve usuller çerçevesinde kurumun teklifi ve Devlet Personel Başkanlığının görüşü üzerine Maliye Bakanlığınca vizelenen pozisyonlarda, mali yılla sınırlı olarak sözleşme ile çalıştırılmasına karar verilen ve işçi sayılmayan kamu hizmeti görevlileridir”, şeklinde tanımlanmış ve “…sözleşme fesih halleri, pozisyonların iptali, istihdamına dair hususlar ile sözleşme esas ve usulleri Devlet Personel Başkanlığının görüşü ve Maliye Bakanlığının teklifi üzerine Bakanlar Kurulunca belirleneceği” düzenlemesi yer almıştır.
5393 sayılı Belediye Kanunu’nun 49/3 maddesinde, “Belediye ve bağlı kuruluşlarında, norm kadroya uygun olarak çevre, sağlık, veterinerlik, teknik, hukuk, ekonomi, bilişim ve iletişim, plânlama, araştırma ve geliştirme, eğitim ve danışmanlık alanlarında avukat, mimar, mühendis, şehir ve bölge plâncısı, çözümleyici ve programcı, tabip, uzman tabip, ebe, hemşire, veteriner, kimyager, teknisyen ve tekniker gibi uzman ve teknik personel yıllık sözleşme ile çalıştırılabilir…”, “…Bu personel hakkında bu Kanunla düzenlenmeyen hususlarda vize şartı aranmaksızın 657 sayılı Devlet Memurları Kanunu’nun 4’üncü maddesinin (B) fıkrasına göre istihdam edilenler hakkındaki hükümler uygulanır” hükmüne yer verilmiştir.
Anayasa Mahkemesi'nin 10/03/2011 günlü, E:2008/54, K:2011/45 sayılı kararında; "...Anayasa’nın 128. maddesinde Devletin, kamu iktisadi teşebbüsleri ve diğer kamu tüzel kişilerinin genel idare esaslarına göre yürütmekle yükümlü oldukları kamu hizmetlerinin gerektirdiği asli ve sürekli görevlerin, memurlar ve diğer kamu görevlileri eliyle görüleceği, ..., maddede sözü edilen “diğer kamu görevlileri” kavramının memurlar ve işçiler dışında, kamu hizmetinin gerektirdiği asli ve sürekli görevlerde, kamu hukuku ilişkisiyle çalışanları kapsadığı, ..., belirtilmek suretiyle, 657 sayılı Kanunun 4/B maddesi kapsamında çalışanlar, Anayasanın 128. maddesinde belirtilen "diğer kamu görevlileri" kapsamında görülmüştür.
Bütün bu yasal düzenlemeler çerçevesinde; sözleşmeli personel düzenlemesi ile, kalkınma planı, yıllık program ve iş programlarında yer alan önemli projelerin hazırlanması, gerçekleştirilmesi, işletilmesi ve işlerliği için şart olan, zaruri ve istisnai hallere münhasır olmak üzere özel meslek bilgisine ve ihtisasına ihtiyaç gösteren geçici işlerde, mali yılla sınırlı olarak sözleşmeli personel çalıştırılabileceği düzenlenmek sureti ile memuriyet statüsünden farklı bir statüye yer verildiği anlaşılmaktadır. Görüldüğü üzere, sözleşmeli personel düzenlemesi ile, kamu yönetiminde sınırlı da olsa bir esneklik yaratılması amaçlanmış olup düzenlenen sözleşmeli personel sistemi ile, sözleşmeli personel açısından kamu hizmetinin gerekleri ile bağlantılı olarak memurlara tanınan yasal güvencelere kıyasla daha sınırlı güvencelere yer verilmiştir.
Bu durumda; memurlarla aynı işi yapsalar da sözleşmeli personelin statüsü, çalıştırılma amacı, süresi, hakları ve yükümlülükleri memurlardan farklılık arz etmekte ve istihdam koşulları yönünden idareye tanınan takdir yetkisi ölçüsünde, aynı hukuksal statüde bulunmadıkları memurlardan farklı düzenlemeler yapılması mümkün hale gelmektedir. Bu bağlamda sözleşmenin mali yılla sınırlı olduğu dikkate alındığında idarenin sözleşme süresi sona eren personelin sözleşmesini yenileyip yenilememe konusunda takdir yetkisinin mevcut olduğu, idarenin bu konuda yargı kararı ile zorlanamayacağı açıktır. Takdir yetkisinin kullanılmasında kamu yararı ve hizmet gereklerinin göz önünde bulundurulması gerekmekle birlikte özellikle sözleşme ilişkisinin başlangıcının çok eski yıllara dayanmadığı durumlarda sözleşmeli personel bakımından sözleşmesinin devamı konusunda haklı bir beklenti oluştuğundan da söz edilemeyeceği göz önünde bulundurularak takdir yetkisinin sınırlarının daha geniş anlaşılması gerekmektedir.
Dava dosyasının incelenmesinden; davacının, … Büyükşehir Belediye Başkanlığında 22/06/2016 tarihinden itibaren 5393 sayılı Belediye Kanunu'nun 49/3. maddesi uyarınca tam zamanlı çalıştırılacak sözleşmeli personele ilişkin hizmet sözleşmesi ile harita mühendisi olarak görev yapmakta iken 2017 yılından itibaren hizmet sözleşmesinin yenilenmemesine dair Başkan adına Genel Sekreter imzalı … tarih ve … sayılı işlemin tesis edilmesi üzerine bu işlemin iptali ile işlem sebebiyle uğranılan tüm maddi kayıpların yasal faizi ile birlikte tazmini ve bu sürelere ilişkin tüm özlük, emeklilik ve sosyal hakların iadesine karar verilmesi istemiyle bakılmakta olan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
Bakılan olayda, yukarıda yer verilen mevzuat hükümleri ile uyuşmazlık konusu olayın birlikte değerlendirilmesinden; davacının davalı Diyarbakır Büyükşehir Belediye Başkanlığında 5393 sayılı Belediye Kanunu’nun 49.maddesi uyarınca 22/06/2016 tarihinden itibaren harita mühendisi olarak görev yaptığı, davacının statüsünün sözleşmeli personel statüsü olduğu, çalışmasının mali yılla sınırlı olduğu, performans değerlendirme notunun düşük olduğunun bildirildiği, sözleşme süresinin 31/12/2016 tarihinde sona erdiği gerekçesiyle sözleşmesinin yenilenmediği, davacının, davalı Belediyede çalıştığı süre de dikkate alındığında sözleşmesinin yenileneceğine yönelik haklı bir beklenti oluştuğundan da söz edilemeyeceği, davacının sözleşmesinin yenilenmemesi işleminin kamu personeli istihdamı konusunda takdir yetkisine sahip bulunan davalı idare tarafından kamu yararı ve hizmet gereklerine uygun olarak tesis edildiği anlaşılmaktadır.
Bu durumda, dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığından, davalının temyiz talebinin kabulü ve davanın reddine ilişkin İdare Mahkemesi kararına karşı yapılan istinaf başvurusunun kabulü, dava konusu işlemin iptali yolundaki Bölge İdare Mahkemesi kararının yukarıdaki belirtilen gerekçe ile bozulması gerektiği görüşü ile Daire kararına katılmıyoruz.