Danıştay 10. Daire 2017/2566 Esas 2020/6107 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONUNCU DAİRE
Esas No : 2017/2566
Karar No : 2020/6107

KARARIN DÜZELTİLMESİNİ
İSTEYEN (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVALI) : … Müdürlüğü
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN_KONUSU : ... İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı davanın kabulü yolundaki kararın bozulmasına ilişkin Danıştay Onuncu Dairesinin 11/04/2017 tarih ve E:2014/1714 K:2017/1916 sayılı kararının; 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen 3622 sayılı Kanun ile değişik 54. maddesi uyarınca düzeltilmesi istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Adana ili, Karataş ilçesi, … Beldesi, …, …, … ve … parsel sayılı davacının maliki olduğu buğday ekili taşınmazların 2012 yılı Kasım ayında gerçekleşen aşırı yağışlar nedeniyle davalı idarenin bakım ve onarımından sorumlu olduğu kanalın taşması sonucu su altında kaldığından dolayı oluşan zararlara karşılık olarak 47.141,00 TL maddi tazminatın idareye başvuru tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte ödenmesine karar verilmesi istenilmektedir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla; … Sulh Hukuk Mahkemesinin … D.İş sayılı tespit dava dosyasında yaptırılan keşif ve bilirkişi incelemesi sonucu düzenlenen ve örnekleri dosya muhteviyatında mevcut olan ziraat mühendisince düzenlenen raporda, drenaj kanalının D.S.İ. Genel Müdürlüğü tarafından kapatıldığı ve aşırı yağan yağmur neticesi yağmur sularının tarlayı bastığı, çimlenme aşamasında olan buğdayın çürüdüğü, tespit günü itibarıyla buğdayın büyüme şansının olmadığı, bunun nedeninin drenaj kanalından gelip tarlayı basan su olduğu yönünde görüş beyan edildiği, anılan tespitlerin uyuşmazlığın çözümü açısından yeterli görüldüğü, üzerinde buğday ekili olan davacıya ait taşınmazların drenaj kanalının taşması sonucu su altında kaldığı, drenaj kanalının D.S.İ. tarafından kapatıldığı ve aşırı yağan yağmur neticesi yağmur sularının tarlayı bastığı, çimlenme aşamasında olan buğdayın çürüdüğü, tespit günü itibarıyla buğdayın büyüme şansının olmadığı, bunun nedeninin drenaj kanalından gelip tarlayı basan su olduğu görülmekle uyuşmazlık konusu zararın oluşumuna yol açan kanalda D.S.İ Genel Müdürlüğünün denetim ve gözetim yükümlülüğünün bulunduğu, dolayısıyla anılan idarece yürütülen hizmetin kusurlu ifası sonucu uğranılan zararın tazmininde sorumlu olduğu sonucuna ulaşıldığı, bu bağlamda uğranılan zararın tespitine ilişkin olarak; … Sulh Hukuk Mahkemesinin … D.İş sayılı tespit dava dosyasında yaptırılan keşif ve bilirkişi incelemesi sonucu ziraat mühendisince düzenlenen ve bir örneği de dosyada mevcut olan raporda, uyuşmazlık konusu taşınmazların tamamında buğday ekili olduğu, ortalama verimin 500 kg/d, buna göre toplam alanın 138,65 dekar olduğu, hasat gerçekleşseydi 138,65 x 500 = 69.325 kg buğday hasat edileceği, edilmediği için 69.325 x 0,63 TL = 43.674,75 TL ürün hasat edilememesinden dolayı hasar oluşacağı, Devletin verdiği fark desteği miktarının ise 69.325 x 0,05 TL = 3.466,25 olmak üzere toplam 47.141,00 TL olduğu yönünde görüş bildirildiği görülmüş olup anılan raporun uğranılan zararın tespiti açısından hükme esas alınabilecek nitelikte görüldüğü, bu durumda, davacıya ait olan ve üzerinde buğday ekimi yapıldığı ihtilafsız olan taşınmazların davalı idarenin bakım ve onarımından sorumlu bulunduğu drenaj kanalının taşması sonucu su altında kaldığı ve olayın oluşumunda davalı idarece yürütülen hizmetin denetlenmesinde ve aksaklıkların giderilmesinde kusurlu davranıldığı, dolayısıyla hizmet kusurunun bulunduğu, taleple bağlılık ilkesi gereği de olay neticesinde uğranılan ve davacı tarafından talep edilen 47.141,00 TL zarar tutarının davalı idarece davacıya ödenmesi gerektiği sonucuna ulaşıldığı gerekçesiyle davanın kabulüne, 47.141,00 TL tazminatın dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle davalı idare tarafından davacıya ödenmesine karar verilmiştir.
Daire kararının özeti: Davalı idarenin temyiz başvurusu üzerine Danıştay Onuncu Dairesinin 11/04/2017 tarih ve E:2014/1714 K:2017/1916 sayılı kararı ile hukuk ve usule aykırı bulunan temyize konu kararın bozulmasına karar verilmiştir.

KARAR DÜZELTME
TALEP_EDENİN_İDDİALARI : Davacı tarafından, tarlayı su basmasının temel nedeninin drenaj/tahliye kanalının hatalı yapılması ile suyun akışını engelleyecek şekilde uçlarının kapalı olması olduğu, zarar miktarının tespitte hesaplandığı ileri sürülerek Danıştay Onuncu Dairesince verilen kararın düzeltilerek İdare mahkemesi kararının onanması istenilmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ :Karar düzeltme isteminin kabulü ile İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onuncu Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
Danıştay Onuncu Dairesinin E:2015/549 sayılı dosyasında; 8,9,10 ve 11 Kasım 2012 tarihlerinde bölgede gerçekleşen yağış miktarlarının Meteoroloji Genel Müdürlüğü tarafından bildirildiği görüldüğünden davacının karar düzeltme istemi 2577 sayılı Kanun'un Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen 3622 sayılı Kanun ile değişik 54. maddesi hükmüne uygun bulunduğundan, karar düzeltme isteminin kabulü ile Danıştay Onuncu Dairesinin 11/04/2017 tarih ve E:2014/1714 K:2017/1916 sayılı kararı kaldırılarak davalı idarenin temyiz istemi yeniden incelendi:

İNCELEME VE GEREKÇE :

MADDİ OLAY :
Adana ili, Karataş ilçesi, … Beldesi, …, …, … ve … parsel sayılı, davacının maliki olduğu buğday ekili taşınmazların 2012 yılı Kasım ayında gerçekleşen aşırı yağışlar nedeniyle davalı idarenin bakım ve onarımından sorumlu olduğu kanalın taşması sonucu su altında kaldığından dolayı oluşan zararlara karşılık olarak 47.141,00 TL maddi tazminatın idareye başvuru tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte ödenmesine karar verilmesi istemiyle bakılmakta olan dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
Anayasanın 125. maddesinde; idarenin kendi eylem ve işlemlerinden doğan zararı ödemekle yükümlü olduğu hükme bağlanmıştır.
Zarara neden olan olayın meydana geldiği tarihte yürürlükte bulunan 6200 sayılı Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğünün Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun'un 2. maddesinin 1. fıkrasının (a) bendinde de taşkın sular ve sellere karşı koruyucu tesisler meydana getirmek görevi Devlet Su İşleri Genel Müdürlüğüne verilmiştir.
İdarenin üstlendiği kamu hizmetlerini gereği gibi yerine getirmekle zorunlu olduğu, hizmetin işleyiş ve ifası sırasında çeşitli sebeplerle gerçek veya tüzel kişilere verilen zararların hukuken geçerli biçimde ispatlanması şartıyla idarece tazmininin gerekeceği idare ve sorumluluk hukukunun bilinen ilkelerindendir.
İlke olarak, idarenin bir eylem ya da işleminden dolayı tazminatla yükümlü kılınabilmesi için o olayda hizmet kusurunun ya da kusursuz sorumluluğunun bulunması zorunludur. İdarenin hukuki sorumluluğundan söz edebilmek içinse, bir zararın mevcut olması ve bu zararın idari bir işlem veya eylemden kaynaklanması, diğer bir ifadeyle, oluşan zararla idari işlem ve eylem arasında illiyet bağının kurulabilmesi gerekmektedir.
İdarenin hukuki sorumluluğunun varlığı ve kapsamı yukarıda aktarılan unsurlar dahilinde oluşmakla birlikte; zararın varlığı ve niceliğinin ortaya konulmasında; maddi olayın tüm unsurlarıyla incelenmesi ve tazmin sorumluluğu açısından bir tespitin yapılması da yargının görevidir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Dosyanın incelenmesinden; davacı tarafından Adana ili, Karataş ilçesi, … Beldesi, …, …, … ve … parsel sayılı taşınmazlarda ekili buğdayların, davalı idareye ait drenaj kanalının hatalı yapılması ve kanalların suyun akışını engelleyecek şekilde kapatılması nedeniyle zarar gördüğü ileri sürülerek, oluşan zararın tespiti amacıyla adli yargıda delil tespiti isteminde bulunulduğu, … Sulh Hukuk Mahkemesinin … D.iş sayılı dosyasında yapılan inceleme sonucu hazırlanan bilirkişi raporunda özetle, drenaj kanalının DSİ tarafından kapatıldığı ve aşırı yağan yağmur neticesinde taşan yağmur sularının ekili buğdayların çürümesine neden olduğunun belirtildiği, zararın 64.472,25 TL olarak hesaplandığı, davacının bu olay neticesinde 47.141,00 TL maddi tazminat istemiyle açtığı davada ise İdare Mahkemesince anılan tespitler doğrultusunda zararın idarenin kamu hizmetinin gereği gibi işlememesinden kaynaklandığı gerekçesiyle, davanın kabulüne karar verildiği, davalı idare tarafından kararın temyiz edilmesi üzerine Dairemizin 11/04/2017 tarih ve E:2014/1714 K:2017/1916 sayılı kararıyla öncelikle Meteoroloji Genel Müdürlüğünden 08/11/2012-11/11/2012 tarihinde bölgede gerçekleşen yağışların "doğal afet" boyutuna ulaşıp ulaşmadığının araştırılması, ortaya çıkan duruma göre yeniden bir karar verilmesi gerektiği gerekçesiyle bozulmasına karar verildiği anlaşılmaktadır.
Aynı beldede aynı tarihler arasında yağan yağışlar neticesinde drenaj kanalının taşması nedeniyle buğday ekimi yapılan tarlalarda oluşan 40.884,00 TL tutarındaki zararın tazmini istemiyle … İdare Mahkemesinin E:… sayılı dosyasında açılan dava da Meteoroloji Genel Müdürlüğünün … tarih ve … sayılı yazısı ile 8, 9, 10, ve 11 Kasım 2012 tarihlerinde yağan yağışların bildirildiği ve yağan yağışların doğal afet boyutunda görülmeyerek bilirkişi incelemesi ile zarar miktarının tespit edilmesi neticesinde davalı idarenin hizmet kusuru bulunduğu gerekçesiyle … tarih ve K:… sayılı kararla maddi tazminat isteminin kısmen kabulüne, kısmen reddine karar verildiği, söz konusu kararın taraflarca temyiz edilmesi üzerine ise; Dairemizin 09/09/2020 tarih ve E:2015/549, K:2020/2873 sayılı kararıyla onanmasına karar verildiği görülmektedir.
Bu durumda; emsal nitelikteki davada davalı idarenin hizmet kusurunun bulunduğu belirtilerek ve zarar da tespit edilerek verilen davanın kısmen kabulü kısmen reddi yolundaki kararın Dairemizce onandığı anlaşıldığından, temyize konu iş bu davada da anılan onama kararı ve hükme esas alınan bilirkişi raporu dikkate alınarak gerekirse zarar hesabı konusunda dosya üzerinden yeniden bilirkişi incelemesi yaptırılarak karar verilmesi gerektiğinden, eksik incelemeye dayalı olarak davanın kabulü yönünde verilen İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalı idarenin temyiz isteminin kabulüne,
2. Davanın kabulüne ilişkin, … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine, 14/12/2020 tarihinde oy birliğiyle kesin olarak karar verildi.