MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi


Taraflar arasında görülen üyeliğinin tespiti, müdahalenin men"i ve tescil davaları sonucunda verilen hükmün onanmasına ilişkin Dairemizin 08.03.2012 gün ve 2011/3207 Esas, 2012/1757 Karar sayılı ilamının karar düzeltme yoluyla incelenmesi asıl ve birleşen davalarda davacı ... ile birleşen davada davacı ... ... vekilince istenilmekle, dosya incelendi, gereği görüşüldü:
- KARAR -

Davacı ... 08.02.1995 tarihli asıl dava dilekçesinde, davalı kooperatife 1986 yılında ortak olduğunu, 1987-1988 yıllarında yapılan genel kurul toplantılarına katıldığını, davalı kooperatif yönetimine defalarca yaptığı başvurulara rağmen, kendisine dairenin teslim edilmediğini ileri sürerek, davalı kooperatife üyeliğin tespiti ile dairenin kendisine teslimine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı kooperatif vekili, davacının müvekkili kooperatifin kuruluşu aşamasında üye olduğunu, ancak hiçbir ödemede bulunmayıp genel kurullara da katılmadığı için üye kaydının 1986 yılında silinip, yerine ... isimli kişinin alındığını ve taşınmazın tapusunun bu kişi adına çıkarıldığını, davacının mimar olmadığı halde bir başka kişinin adını kullanarak müvekkillerden çok fazla para aldığını, davacının geçerli bir üyeliği olmadığı için de üyelikten çıkarılmasının söz konusu bulunmadığını savunarak, davanın reddini istemiştir.
Davanın ilk açıldığı ... 6. Asliye Ticaret Mahkemesi"nce yapılan yargılaması sonucunda 09.10.2001 gün ve 1995/235 E. – 2001/1261 K. sayılı kararı ile davanın reddine karar verilmiştir. Davacının temyiz başvurusu üzerine Yargıtay 11. Hukuk Dairesi"nin 23.09.2002 tarih ve 3702 Esas - 8019 Karar sayılı ilamı ile, davacının bu davayı 18 numaralı üyelik için açtığı, ... 1. Asliye Hukuk Mahkemesi"nde ise 262 numaralı üyeliği için bir dava daha açtığı, HUMK"nun 45. maddesi uyarınca bu iki dosyanın birleştirilerek davalı kooperatif defter ve kayıtları üzerinde her iki üyelik için inceleme yapılarak sonucuna göre karar verilmesi gerektiği belirtilerek, yerel mahkeme kararı bozulmuştur.
Mahkemece, bozma ilamına uyulmuş, bozma ilamında belirtilen ... 1. Asliye Hukuk Mahkemesi"nin 1998/705 Esas sayılı dosyasının bu dosya ile birleştirilmesine karar verilmiştir. Adı geçen dosyada davacı ..., davalılar... 4. Toplu Konut Yapı Kooperatifi ve ... hakkında açtığı davada, kendisinin davalı kooperatife 262 numaralı üye olarak katıldığını, davalı kooperatifçe ortaklık senedi düzenlenerek kendisine verildiğini, 1988 ve 1989 dönemlerine ilişkin genel kurula katıldığını, ancak taşınmazın kendisine teslim edilmediğini, halen diğer davalı ... tarafından işgal edildiğini ileri sürerek, taşınmaza yapılan müdahalenin men"i ile taşınmazın kendisine teslimini talep ve dava etmiş, davalılar, davanın reddi gerektiğini savunmuştur.
... 1. Asliye Hukuk Mahkemesi"nin 1998/272 Esas 2003/2148 Karar sayılı dosyasında ise davacı ... ... tarafından davalılar ... 4 No"lu Konut Yapı Kooperatifi, davalılar ... ve.... aleyhine açılan davada, davacı ... ... kendisinin 15.06.1998 tarihinde davalı kooperatife 263 numaralı üye olarak girdiğini, ancak kendisine daire teslim edilmediğini, diğer davalılara teslim edildiğini ileri sürerek, davalıların müdahalesinin men"i ile taşınmazın adına tesciline karar verilmesini talep ve dava etmiş, davalı davanın reddini istemiştir.
... 1. Asliye Hukuk Mahkemesi"nin 23.09.2003 gün 1998/272 Esas 2002/2148 Karar sayılı kararı ile dosyanın ... 1. Asliye Hukuk Mahkemesi"nin 1998/705 Esas dosyası ile birleştirilmesine karar verilmiş, daha sonra ... 1. Asliye Hukuk Mahkemesi"nin 05.12.2003 gün 1998/705 Esas 2003/2163 sayılı kararı ile dosyanın asıl mahkeme dosyası ile birleştirilmesine karar verilmiştir.
Mahkemece, iddia, savunma, uyulmasına karar verilen bozma ilamı, bilirkişi raporu ve tüm dosya içeriğine göre, davalı kooperatif tarafından biri davacı ... adına 262 no"lu üyeliğe ilişkin, diğeri ise birleşen dosyanın davacısı İlhan ... adına 263 no"lu üyeliğe ilişkin olarak ortaklık senetleri düzenlendiği, bu iki kişinin kardeş olduğu ve birlikte davalı kooperatife mimarlık hizmetleri verdiklerinin tartışmasız bulunduğu, mimarlık hizmet ücretine ilişkin taraflar arasında davalar ve icra takipleri açıldığı, davacıların davalı kooperatifte ortaklıklarının bulunduğunun anlaşıldığı, davacı ..."in davacı kooperatifte iki ayrı üyeliği olduğunu iddia ettiği, ancak yapılan incelemede adı geçen davacının sadece 262 numaralı üyeliğinin bulunduğu, 18 numaralı herhangi bir üyelik kaydının bulunmadığı, 262 numaralı üyelik için 18 numaralı dairenin tahsis edildiği, 263 numaralı üyelik için ise 17 numaralı dairenin tahsis edildiği, davacıların davalı kooperatife aidat ödemeleri yapmadıkları, sadece mimarlık hizmeti verdikleri ve bunun karşılığı diğer alacakları için takiplere geçtikleri, davacıların hizmet alacaklarının kooperatife olan borçlarına karşılık mahsup edilmesi için genel kurul kararının bulunması gerektiği, ancak somut olayda, böyle bir kararın olmadığının anlaşıldığı, ödeme yükümlülüklerini yerine getirmeyen davacıların tescil ve teslim taleplerinin yerinde olmadığı, zaten dava konusu taşınmazların başka ortaklara tahsis edildiği, davacı ..."in 28.12.2008 tarihli celsede talebinin üyelik tespiti ve daire teslimine yönelik olduğunu ifade ettiği gerekçesiyle, asıl dosya yönünden davacının 18 numaralı ortaklığa ilişkin davasının reddine, birleştirilmesine karar verilen ... 1. Asliye Hukuk Mahkemesi"nin 1998/705 sayılı dosyası yönünden ise, davacının 262 numaralı ortak olduğunun tespitine, davacının men"i müdahale, tescil ve teslim taleplerinin reddine, birleştirilmesine karar verilen ... 1. Asliye Hukuk Mahkemesi"nin 1998/272 sayılı dosyada ise davacı ..."in davalı kooperatife 263 numaralı ortak olduğunun tespitine, men"i müdahale, tescil ve teslim taleplerinin reddine dair verilen karar, davacılar ...,... vekili ile davalı kooperatif vekilinin temyiz istemi üzerine, Dairemizin 08.03.2012 tarih ve 2011/3207
Bu kez, asıl ve birleşen davalarda davacı ... ile birleşen davada davacı ... ... vekili karar düzeltme isteminde bulunmuştur.
Asıl ve birleşen davalar, davacıların davalı kooperatifin ortağı olduğunun tespiti, davacılar adına isabet eden dairelerin teslimi, taşınmaza vaki müdahalenin men’i ve teslimi istemlerine ilişkindir.
Yapılan yargılama sonucunda yukarıdaki gerekçelerle asıl davanın reddine, birleşen davaların kısmen kabulü ile davacıların davalı kooperatifin ortağı olduklarının tespitine karar verilmiştir.
Kararı temyiz eden davacı ... ve İlhan ... vekili, davaya konu ettikleri hisseler nedeniyle borçlarının bulunmadığını, bu davaların açılmasından önce, mimarlık hizmeti nedenine dayalı olarak açtıkları davalar ile, davalı kooperatiften alacağa hak kazandıklarını, bu alacaklarını tahsil etmediklerinden davalı kooperatif ortaklığından kaynaklanan aidat borçlarına mahsup edilmesi gerektiğini ileri sürerek, karar düzeltme isteminde bulunmuşlardır.
Davacılar ... ve İlhan’ın davalı kooperatifte birer hisselerinin bulunduğu sabit olup, bu hisseler nedeniyle davacılardan ...’a C Blok 18 numaralı daire, ....’a ise C Blok 17 numaralı daire tahsis edilmiştir.
Davacılar ile dava dışı... arasındaki sözleşmeye göre, davalı kooperatife verilecek mimarlık hizmeti nedeniyle doğan alacağın % 85’i davacılardan ...’a, % 15’i dava dışı ...’ya, davacılardan ...’a isabet edecek olandan ise % 5’lik kısmın davacılardan İlhan’a verileceği hüküm altına alınmıştır.
Davacılardan ... ile dava dışı ...’nın eser sözleşmesine dayalı olarak açtıkları davalar (... 6. Asliye Hukuk Mahkemesinin 1991/571 E - 1993/435 K, ... 6. Asliye Hukuk Mahkemesinin 1991/572 E - 1993/436 K, ... 3. Asliye Hukuk Mahkemesinin 1991/711 E - 1993/524 K, ... 8. Asliye Hukuk Mahkemesinin 1995/565 E - 1998/859 K) sonunda verilen kararların infazına ilişkin icra dosyalarından; ... 2. İcra Müdürlüğünün 1991/943 E sayılı dosyasında, ödemeye dair bir kaydın olmadığı, ... 1. İcra Müdürlüğünün 2001/4603 E sayılı dosyasında, ilam alacaklısı ...’in alacağını davacılardan ...’a temlik ettiği ve ödemeye dair kaydın olmadığı, ... 2. İcra Müdürlüğünün 1991/544 E sayılı dosyasında alacaklı ...’in alacağını davacılardan İlhan’a temlik ettiği, her iki davacının da davalılardan kooperatife olan ortaklık ödemeleri için haricen alındığı yönünde beyanda bulundukları, ... 4. İcra Müdürlüğünün 1995/884 E sayılı dosya alacağının ise ödendiği yazılıdır.
Davacıların davalı kooperatife verdiği mimarlık hizmeti bu davaların açılmasından önce son bulmuş olup, davacıların alacaklarının bu davadan önce doğduğu sabittir.
Öte yandan, Mali Müşavir ... tarafından düzenlenen 02.10.2007 tarihli ek bilirkişi raporunda, daire başına ödenmesi gereken aidatın 17.500.000 eski TL olduğu, davacıların verdikleri mimarlık hizmeti nedeniyle davalı kooperatifçe toplam 56.365.00 eski TL takas mahsup işleminin yapıldığı, aynı bilirkişinin düzenlediği 17.09.2009 tarihli ek bilirkişi raporunda ise, dava tarihi itibariyle (08.02.1995) ödeme yapacak ortağın genel kurul kararı ile kararlaştırılan gecikme faizi dahil 88.246.250 eski TL ödeme yapması gerektiği, davacıların takas mahsup talep tarihi itibariyle (19.08.1995) ise, bu meblağın 93.846.250 eski TL’na çıktığı belirtilmiştir.
Bu durumda, mahkemece, davacı tarafın mimarlık hizmeti alacağına dayalı olarak açtığı dava ve takipler sonucu tahsil ettikleri meblağ ve dava tarihi itibariyle davalı kooperatiften mimarlık hizmeti karşılığı doğmuş olan alacaklarının ne olduğu, davalı kooperatife yapmaları gereken ödemeler toplamının da ne kadar olduğu duraksamaya yer vermeyecek şekilde belirlenmeli, bu belirleme sonrasında davacıların davalı kooperatife aidat borçları olup olmadığı saptanmalı, bu saptamaya göre, davacı tarafın ortaklık tespiti dışındaki diğer istemleri hakkında da bir karar verilmesi gerekirken, eksik inceleme ile yazılı şekilde karar verilmesi doğru olmamıştır. Yerel mahkeme kararının bu gerekçeler ile bozulması gerekirken, onandığı anlaşıldığından, asıl ve birleşen davalarda davacı ... ile birleşen davada davacı ... ... vekilinin karar düzeltme isteminin kabulü ile Dairemizin 08.03.2012 tarih ve 2011/3207 E, 2012/1757 K sayılı onama ilamı kaldırılarak, mahkeme kararının yukarıdaki gerekçelerle bozulmasına karar vermek gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle, asıl ve birleşen davalarda davacı ... ile birleşen davada davacı ... ... vekilinin karar düzeltme isteminin kabulü ile Dairemizin 08.03.2012 tarih ve 2011/3207 E, 2012/1757 K sayılı onama ilamının kaldırılarak yerel mahkeme kararının asıl ve birleşen davalarda davacı ... ile birleşen davada davacı ... ... yararına BOZULMASINA, asıl ve birleşen davada davacı ... ile birleşen davada İlhan ..."in evvelce alınan onama harçları ile karar düzeltme peşin harçlarının istek halinde iadesine, 13.12.2012 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.