23. Hukuk Dairesi 2012/4509 E. , 2012/7341 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi
Taraflar arasındaki menfi tespit, istirdat davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kabulüne yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde taraf vekillerince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
-K A R A R-
Davacılar vekili,müvekkillerinin 17.11.2000 düzenleme tarihli 30.09.2001 ve 30.09.2002 vade tarihli 240,00 TL bedelli iki adet borç senedi ile davalı kooperatiften hayvan edindirme kredileri kapsamında toplam 480,00 TL kredi aldığını, bu kredi borcuna mahsuben 11.08.2003 tarihinde 450,00 TL, 26.01.2004 tarihinde 1.585,00 TL, 24.04.2002 tarihinde 1165,79 TL, 25.02.2005 tarihinde 1.150,00 TL ve 15.02.2007 tarihinde de 500,00 TL ödeme yaptığını, bunlardan başka müvekkillerinin borca mahsuben yaptığı ancak makbuzunu alamadığı ödemelerin bulunduğunu , davalı tarafça ... İcra Müdürlüğü"nün 2007/110 Esas sayılı dosyası ile müvekkilleri aleyhine 480,00 TL asıl alacak 4.170,00 TL işlemiş faiz olmak üzere toplam 4.650,00 TL üzerinden icra takibine geçildiğini ileri sürerek, bu takipden dolayı borçlarının bulunmadığının tespiti ile %40 kötüniyet tazminatının tahsilini talep ve dava etmiş; yargılama devam ederken davaya konu borcun ödendiğini belirterek, 4.600,00 TL"nin ödeme tarihinden itibaren işleyecek faizi ile davalıdan tahsilini talep etmiştir.
Davalı vekili, yapılan ödemelerin kooperatif resmi kayıtlarında görüldüğünü, bilirkişi marifetiyle keşif yapıldığında takip tarihi itibariyle kooperatifin 480,00 TL asıl, 4.170,00 TL işlenmiş faiz alacağı olduğunun görüleceğini savunarak, davanın reddi ile % 40 icra inkar inkar tazminatının tahsilini istemiştir.
Mahkemece, iddia, savunma, benimsenen bilirkişi raporu ve tüm dosya kapsamına göre; davalı kooperatif tarafından davacılar aleyhine ... İcra Müdürlüğü"nün 2007/110 Esas sayılı dosyası ile 17.11.2000 tarihli,1141-1 sayılı, 240,00 TL"lik ve 17.11.2000 tarihli,1141-2 sayılı, 30.09.2002 vadeli 240,00 TL"lik senetlerle, 480,00 TL asıl alacak 4.170,00 TL faiz olmak üzere toplam 4.650,00 TL üzerinden icra takibine geçildiği, davacılar tarafından bu senet bedellerine karşılık takip tarihine kadar, 6.270,79 TL ödeme yapıldığı, ödemelere ait fişlerde bu ödemelerin hangi senede karşı yapıldığını gösteren bir açıklama bulunmadığı, BK"nın 86. maddesi dikkate alındığında, borçlardan önce muaccel olanın mahsubunun yapılacağı,birden çok muaccel borcun varlığı halinde alacaklı hangisi hakkında takibata başlamış ise mahsubun o borçtan karşılanacağı,hükme esas alınan bilirkişi raporunda takip konusu iki senedin 24.02.2002 tarihinde 53,33 TL fazlası ile tamamen ödenmiş olduğunun tespit edildiği, davacıların takip konusu iki senetten borçlarının
bulunmadığı, İİK"nın 72. maddesi gereğince açılmış bulunan menfi tespit davası devam ederken paranın bir kısmı veya tamamı ödenirse davanın ödenen kısım için istirdat davasına dönüşeceği, davacılar tarafından takip ve dava tarihinden sonra 23.01.2008 tarihinde 4.950,00 TL ödeme yapıldığı, davacıların davalının takibi haksız ve kötüniyetli olarak yaptığını ispat edemediği gerekçesiyle davanın kabulü ile, 4.650,00 TL alacağın ödeme tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan tahsili ile davacılara verilmesine, davacıların tazminat konusundaki taleplerinin reddine karar verilmiştir.
Kararı, taraf vekilleri temyiz etmiştir.
1-Dava, borç senetlerine dayalı olarak başlatılan icra takibinden dolayı borçlu olmadığının tespiti istemine ilişkindir.
Davalı kooperatifin tebligat yapılan adresi ... olup, ... İcra Müdürlüğünde icra takibi yapılmıştır. Geri çevirme kararı üzerine ..., ... ve ... Ticaret Sicil Müdürlüklerine müzekkereler yazılmış, ancak davalı kooperatifin muamele merkezi bildirilmemiştir.
Dava tarihinde yürürlükte olan HUMK"nın 17. (6100 sayılı HMK"nın 14.) maddesi uyarınca kooperatif ile üyesi arasındaki davanın kooperatifin muamele merkezinin bulunduğu yer mahkemesinde görülmesi gerekir. Bu yetki kuralı kamu düzenine ilişkin kesin yetki kuralı olup, davanın her aşamasında ileri sürülebileceği gibi mahkemece re"sen dikkate alınması gerekir. 4721 Sayılı TMK"nın 51. maddesine göre hükmi şahsın ikametgahı, anasözleşmede aksine hüküm bulunmadıkça muamelelerinin yürütüldüğü yerdir. Bu durumda mahkemece, davalı kooperatifin merkezinde değişiklik olup olmadığı da gözetilerek, dava tarihi itibariyle kooperatif muamelelerinin yürütüldüğü merkezin bulunduğu yer, tereddüde mahal bırakmayacak şekilde belirlenip sonucuna göre karar verilmesi gerekirken, bu husus gözardı edilerek yazılı şekilde uyuşmazlığın esası ile ilgili hüküm kurulması doğru olmamıştır.
2- Bozma nedenine göre, taraf vekillerinin temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine gerek görülmemiştir.
SONUÇ:Yukarıda (1) numaralı bentte açıklanan nedenlerle, hükmün BOZULMASINA, (2) numaralı bentte açıklanan nedenlerle, taraf vekillerinin temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine yer olmadığına, peşin alınan harçların istek halinde iadesine, karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere, 12.12.2012 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.
