21. Hukuk Dairesi 2018/396 E. , 2019/356 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ:İş Mahkemesi
TÜRK MİLLETİ ADINA
Davacı, davalılardan iş verene ait iş yerinde geçen çalışmalarının tespitine karar verilmesini istemiştir.Mahkeme bozmaya uyarak ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kabulüne karar vermiştir.Hükmün davalılar vekillerince temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan sonra düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okundu, işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar verildi.
K A R A R
Dava, davacının 15.02.2009- 12.05.2010 tarihleri arası davalı işveren nezdinde çalıştığının tespiti istemine ilişkindir.Mahkemece, Dairemizin bozma ilamanı uyularak yapılan yargılama neticesinde, yazılı şekilde "davanın kabulü ile davacının davalı işverene ait iş yerinde 15/02/2009-12/05/2010 tarihleri arasında 447 gün süreyle asgari ücretle çalıştığının, bu çalışmalarının 370 gününün bildirimlerinin yapılmadığının ve primlerinin ödenmediğinin tespitine" karar verilmiş ise de, bu sonuca eksik araştırma ve inceleme sonucu varılmıştır.Uyuşmazlık, somut olayda fiili çalışma olgusunun ispatı konusunda, Mahkemece yapılan inceleme ve araştırmanın hükme yeterli bulunup bulunmadığı noktasında toplanmaktadır.Bozmaya uyulduğu halde, bozma gerekleri yerine getirilmemiştir. 9.5.1960 gün ve 21/9 sayılı İçtihadı Birleştirme Kararı uyarınca bozma kararına uyan mahkeme artık bozma kararı gereğince işlem yapmak ve hüküm vermek zorundadır.Somut olayda, davalı işverene ait işyeri 15.07.2009 tarihinde kapsama alındığı halde öncesinde faal olup olmadığı, işyeri apart otel işletmesi olup kışın faaliyetine devam edip etmediği araştırılmadan eksik araştırma ve inceleme sonucu verilen karar isabetsiz olmuştur.Hizmet akdinin oluşabilmesi için işyerinin varlığı öncelikli koşul olduğundan yapılacak iş; davalı işyerinin ihtilaflı tüm dönemde faal ve kapsama alınabilecek nitelikte olup olmadığını vergi kaydı, davalı işyerine ait elektrik, su abonelikleri, kira sözleşmesi ve Belediye, zabıta aracılığıyla araştırmak, davalı işyerinin hangi tarihlerde faal olduğunu belirlemek, akabinde davacının davalı işyerindeki çalışmasının sezonluk bir çalışma mı yoksa yıl boyunca devam eden sürekli bir çalışma mı olduğunu tespit etmek için ise; davalı işyerinin elektrik ve su tüketimine ilişkin kayıtları ilgili yerlerden isteyip incelemek, ilgili otelin kayıtlarını inceleyerek hangi tarihlerde müşteri kabul ettiğini tespit etmek, yine davalı işyerinde keşif yaparak işyerinin büyüklüğünü, kapsam ve kapasitesini, müşterilerine hizmet verme şeklini, faaliyette olduğu dönemi somutlaştırarak davalı işyerinin yıl boyu çalışıp çalışmadığını tespit etmek, Sosyal Güvenlik Kurumu, zabıta, maliye, meslek odası aracılığı ve muhtarlık marifetiyle işyerine o tarihte komşu olan diğer işyerlerinde uyuşmazlık konusu dönemde çalıştığı tespit edilen kayıtlı komşu işyeri çalışanları; yoksa işyeri sahipleri araştırılıp tespit edilerek çalışmanın niteliği ile gerçek bir çalışma olup olmadığı yönünde yöntemince beyanlarını almak ve gerçek çalışma olgusunu somut ve inandırıcı bilgilere dayalı şekilde ortaya koyduktan sonra sonucuna göre karar vermekten ibarettir.Mahkemece, bu maddi ve hukuki olgular göz önünde tutulmaksızın eksik inceleme ve araştırma ile yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.O halde, davalıların bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde temyiz eden davalılardan ..."a iadesine, 22.01.2019 gününde oybirliğiyle karar verildi.
