Danıştay 10. Daire 2016/7343 Esas 2020/6118 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONUNCU DAİRE
Esas No : 2016/7343
Karar No : 2020/6118


TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Büyükşehir Belediye Başkanlığı / …
VEKİLİ : Av. …

DİĞER (DAVALI) : … Kaymakamlığı / …

KARŞI TARAF (DAVACI) : … Nak. İnş. Tur. Mad. Tic. San. Ltd. Şti
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN_KONUSU : … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı tarafından, Konya ili, Karatay ilçesi, … Mahallesinde bulunan, … pafta, … ada, …. parsel üzerindeki taşınmazla ilgili olarak intifa hakkı süresinin 01/07/2014 tarihinde sona erdiğinden bahisle taşınmazın tahliyesinin istenilmesine ilişkin Konya Büyükşehir Belediyesi'nin 23/06/2014 tarihli yazısı ile Karatay Kaymakamlığı'nın … tarih ve … sayılı tahliye işleminin iptali istenilmiştir.

İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: …. İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla; söz konusu taşınmaz üzerindeki intifa hakkının, terkin tarihi olan 13/08/2014 gününe kadar devam etmesi sebebiyle, bu tarihe kadar davalı idarenin tasarrufunda bulunmayan taşınmaz için tahliye kararı alınarak, 2886 sayılı Kanun'un 75. maddesinin 4. fıkrası gereğince tahliye edilmesinin istenilmesinde, dava konusu işlem tarihi itibariyle hukuka uygunluk görülmediği, dava konusu tahliye talebine ilişkin işlemin, terkin tarihinden önce tesis edildiği ve söz konusu intifa hakkının terkin tarihine kadar davacıya hak sahipliği sıfatı verdiği hususu gözönüne alındığında, davaya konu tahliye talebini içeren iki idari işlemin, terkin tarihinden önce tesis edilmiş olması sebebiyle, tesis edildikleri tarih itibariyle hukuka uygun olmadıkları gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davalı Konya Büyükşehir Belediyesi tarafından, intifa hakkının 01/07/2014 tarihinde sona erdiği, davacının intifa hakkı sahibi olmadığı, intifa hakkının … Petrol şirketine ait olduğu, davacının taşınmazı kullanmasının hukuki dayanağı bulunmadığı belirtilerek, mahkeme kararının bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI_TARAFIN_SAVUNMASI : Davacı tarafından, savunma verilmemiştir.
DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile mahkeme kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay Onuncu Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE :

MADDİ OLAY :
Konya ili, Karatay ilçesi, … Mahallesinde bulunan, … pafta, .. ada, … parsel üzerinde yer alan taşınmazdaki intifa hakkı süresinin dolduğundan bahisle taşınmazın tahliyesine ilişkin Karatay Kaymakamlığı'nın … tarih ve … sayılı işlemi ile Konya Büyükşehir Belediyesi'nin 23/06/2014 tarihli tahliye istemini içeren işleminin iptali istemiyle bakılmakta olan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.

İLGİLİ MEVZUAT:
2886 sayılı Kanun’un 75. maddesi ile Hazineye ait taşınmazların işgal edilmesi halinde tahliyesine ilişkin özel hükümler getirilmiş olup, fuzuli şagil durumunda olan kişilerin tahliyesine ilişkin olarak 2886 sayılı Devlet İhale Kanunu’nun 75. maddesinin 4. fıkrasında, işgal edilen taşınmaz malın, idarenin talebi üzerine, bulunduğu yer mülkiye amirince en geç 15 gün içinde tahliye ettirilerek, idareye teslim edileceği hükmüne yer verilmiştir.
Hazine Taşınmazlarının İdaresi Hakkında Yönetmeliğin 89. maddesinde de, kiraya verilen, irtifak hakkı kurulan veya kullanma izni verilen taşınmazlardan süresi dolduğu hâlde tahliye edilmeyen, sözleşmesi feshedilen veya herhangi bir sözleşmeye dayanmaksızın fuzuli olarak işgal edilen Hazine taşınmazlarının tahliyesinin; hasat sezonu, iş ve hizmetlerin mevsimlik faaliyet dönemi de dikkate alınarak defterdarlık veya malmüdürlüğünün talebi üzerine, bulunduğu yer mülki amirince en geç 15 gün içinde sağlanarak, taşınmazın İdarece görevlendirilecek memurlara boş olarak teslim edileceği kurala bağlanmıştır.
5393 sayılı Belediye Kanunu'nun 15. maddesinde 2886 sayılı Kanun'un 75. maddesi hükümlerinin belediye taşınmazları hakkında da uygulanacağı hüküm altına alınmıştır.
Anılan mevzuat hükümleri uyarınca, devletin özel mülkiyetinde veya hüküm ve tasarrufu altında bulunan taşınmaz mallar ile belediyelere ait tanışmazların tahliyesinin gayrimenkullerin bulunduğu yer mülki amirince sağlanacağı açıktır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Dava dosyasının incelenmesinden, Konya ili, Karatay ilçesi, … Mahallesi, … pafta, … ada, … parselde bulunan gayrimenkul üzerine yap-işlet-devret modeliyle akaryakıt istasyonu yapılmasına Karatay Belediye Encümeni'nin … tarih ve … sayılı kararı ile karar verildiği, 2886 sayılı Kanun hükümlerinin öngördüğü usullere göre 29/07/1993 tarihinde yapılan ihale sonucunda, ihalenin davacı … Ltd. Şti. üzerinde kaldığı, adı geçen şirketin akaryakıt istasyonu bayiliği ve yapımı hususunda … Petrolcülük AŞ ile anlaşması üzerine Karatay Belediyesi'ne başvurduğu ve … Petrolcülük AŞ lehine 20 yıl süre ile intifa hakkı talep ettiği, Karatay Belediye Encümeni'nin … tarih ve … sayılı kararı ile intifa hakkının 20 yıl süreyle … Petrolcülük A.Ş.'ye verildiği, bu hususun tapu kayıtlarına geçirildiği, inşaatın 30/09/1994 tarihinde bitirildiği, dosyada yer alan Akaryakıt Servis İstasyonu Sözleşmesi'nde intifa müddetinin petrol ofisi inşaatının bitiminden sonra başlayacağı hükmünün yer aldığı, dava konusu taşınmazın mülkiyetinin Konya Karatay Belediyesi'ne ait iken, 13/10/2006 tarihinde trampa yoluyla Konya Büyükşehir Belediyesi'ne geçtiği, davacı şirket ile adı geçen belediyeler arasında geçmiş tarihlerde söz konusu intifa hakkından kaynaklı ihtilafların olduğu ve .. Asliye Hukuk Mahkemesi'nin E:…, K:… sayılı kararıyla Karatay Belediyesi'nin aleyhine müdahalenin menine hükmedildiği, Konya Büyükşehir Belediye Başkanlığı'nın davacı olduğu davada, … Asliye Hukuk Mahkemesi'nin E:…, … sayılı kararıyla intifa hakkının iptali ve şerhin terkini isteminin yerinde olmadığının görüldüğü ve davanın reddine karar verildiği, yine Konya Büyükşehir Belediye Başkanlığı'nın davacı olduğu … Asliye Hukuk Mahkemesi'nin E:…, … sayılı kararıyla intifa hakkının tapuya tescil sebebini teşkil eden sözleşmenin geçersiz olduğundan ve yolsuz tescilden söz edilemeyeceği belirtilerek davanın reddine hükmedildiği, tapu kayıtlarının incelenmesinden, intifa hakkının başlangıç tarihinin 01/07/1994, bitiş tarihinin ise 01/07/2014 olarak tapu kaydında yer aldığı, intifa hakkının süresinin dolması sebebiyle bu intifa hakkının kaldırılmasına dair alınan … tarih ve … sayılı Konya Büyükşehir Belediyesi Encümen kararı üzerine, Konya Büyükşehir Belediyesi tarafından Karatay Tapu Müdürlüğü'ne başvuru yapılarak intifa hakkı süresinin dolması sebebiyle terkin isteminde bulunulduğu, malik talebi üzerine usulüne uygun olarak 13/08/2014 tarihinde de … Petrolcülük AŞ lehine konulmuş olan intifa hakkının terkin edildiğinin görüldüğü, söz konusu taşınmaz üzerindeki intifa hakkının, terkin tarihi olan 13/08/2014 gününe kadar devam etmesi sebebiyle, bu tarihe kadar davalı idarenin tasarrufunda bulunmayan taşınmaz için tahliye kararı alınarak, 2886 sayılı Kanun'un 75. maddesinin 4. fıkrası gereğince tahliye edilmesinin istenilmesinde, dava konusu işlem tarihi itibariyle hukuka uygunluk görülmediği, dava konusu tahliye talebine ilişkin işlemin, terkin tarihinden önce tesis edildiği ve söz konusu intifa hakkının terkin tarihine kadar davacıya hak sahipliği sıfatı verdiği hususu gözönüne alındığında, davaya konu tahliye talebini içeren iki idari işlemin, terkin tarihinden önce tesis edilmiş olması sebebiyle, tesis edildikleri tarih itibariyle hukuka uygun olmadıkları gerekçesiyle, dava konusu işlemin iptaline karar verildiği anlaşılmaktadır.
Konya Büyükşehir Belediyesi tarafından, ...Nak. İnş. Tur. San. ve Tic. Ltd. Şti. ile ...Petrol A.Ş. aleyhine, gayrimenkul üzerinde bulunan intifa hakkının iptali ile şerhin terkinine ve müdahalenin men'ine karar verilmesi talebiyle açılan davada, .... Asliye Hukuk Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla davanın reddine karar verilmiş ise de, mezkur karar ... Hukuk Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla bozulmuş olup, bozmaya uyulmak suretiyle .... Asliye Hukuk Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla davanın reddine karar verilmiş, mezkur karar ... Hukuk Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla onanmış, karar düzeltme talebi de …. Hukuk Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla reddedilmiştir.
Dava konusu taşınmaza ilişkin tapu kayıtları incelendiğinde, … Petrolcülük AŞ lehine 01/07/1994 tarihinde 20 yıl müddetle intifa hakkı kurulduğu, intifa hakkının bitiş tarihinin 01/07/2014 olduğu, taşınmazın 19/08/2006 tarihinde Konya Büyükşehir Belediyesi adına tescil edildiği görülmektedir. 01/07/2014 tarihinde intifa süresi sona ermiş olup, davalı idarece 22/07/2014 tarihinde tapudan terkin istenilmiş, 13/08/2014 tarihinde terkin işlemi yapılmıştır.
4721 sayılı Türk Medeni Kanunu'nun 796. maddesi, "İntifa hakkı, konusunun tamamen yok olması ve taşınmazlarda tescilin terkini; yasal intifa hakkı, sebebinin ortadan kalkması ile sona erer.
Sürenin dolması veya hak sahibinin vazgeçmesi ya da ölümü gibi diğer sona erme sebepleri, taşınmazlarda malike terkini isteme yetkisi verir." hükmünü, 797. maddesi ise, "İntifa hakkı, gerçek kişilerde hak sahibinin ölümü; tüzel kişilerde kararlaştırılan sürenin dolması, süre kararlaştırılmamışsa kişiliğin ortadan kalkmasıyla sona erer..." hükmünü amir bulunmaktadır.
Bu itibarla, … Petrolcülük AŞ lehine tesis edilen intifa hakkı süresi 01/07/2014 tarihinde sona erdiğinden, davalı Konya Büyükşehir Belediyesince intifa hakkının 01/07/2014 tarihinde sona ereceği belirtilerek bu tarih itibariyle taşınmazın tahliye edilmesi aksi halde yasal yollara başvurulacağının belirtilmesi ve diğer davalı Karatay Kaymakamlığınca tahliye işleminin tesis edilmesi hukuka uygun bulunmaktadır.
Mahkemece, davalı idarenin talebi üzerine ...Petrolcülük AŞ lehine konulmuş olan intifa hakkının 13/08/2014 tarihinde terkin edildiği ve intifa hakkının bu tarihe kadar devam ettiğinden bahisle, dava konusu tahliye talebine ilişkin işlemin, terkin tarihinden önce tesis edilmesinin hukuka aykırı olduğu belirtilerek dava konusu işlemin iptaline karar verilmesinde hukuki isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalı idarenin temyiz isteminin kabulüne,
2. Dava konusu işlemin iptaline ilişkin temyize konu ... İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine,
4. 2577 sayılı Kanun'un (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin birinci fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren onbeş gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 14/12/2020 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.