21. Hukuk Dairesi 2015/10470 E. , 2015/22482 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :İş Mahkemesi
Davacı-karşı davalı yaşlılık aylığının kesilmesine ilişkin kurum işleminin iptaline, kesilen aylığının yeniden bağlanmasına, ödenmeyen aylıkların yasal faiziyle birlikte tahsiline,
Davalı-karşı davacı icra takibine yapılan itirazın iptaline, takibin devamına icra inkar tazminatına hükmedilmesine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme bozmaya uyarak ilamında belirtildiği şekilde, davacı-karşı davalının davasının reddine, davalı-karşı davacı kurumun davasının kısmen kabulüne karar vermiştir.
Hükmün davacı ile davalılardan kurum vekillerince temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
1- Dosyadaki yazılara, toplanan delillere, hükmün dayandığı gerektirici nedenlere göre davacı vekilinin tüm, davalı Kurum vekilinin ise aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazlarının reddine,
2- Dava, davacının bir kısım hizmet süresi ile yaşlılık aylığının iptali ve davacıya yaşlılık aylığından borç çıkartılmasına ilişkin davalı Kurum işleminin iptali istemine ilişkindir.
Mahkemece Dairemizin 15/02/2010 tarih ve 2009/1305 Esas ve 2010/1359 Karar no lu bozma ilamına karşı “uyma” kararı verilmek suretiyle yapılan yargılama neticesi yazılı şekilde davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Davanın yasal dayanağını oluşturan 6111 sayılı Yasa"nın 44.maddesi ile değişik 5510 sayılı Yasa’nın “Yersiz Ödemelerin Geri Alınması” başlıklı 96. maddesinde; "Kurumca işverenlere, sigortalılara, isteğe bağlı sigortalılara gelir veya aylık almakta olanlara ve bunların hak sahiplerine, genel sağlık sigortalılarına ve bunların bakmakla yükümlü olduğu kişilere, fazla veya yersiz olarak yapıldığı tespit edilen bu Kanun kapsamındaki her türlü ödemeler;
a) Kasıtlı veya kusurlu davranışlarından doğmuşsa, hatalı işlemin tespit tarihinden geriye doğru en fazla on yıllık sürede yapılan ödemeler, bu ödemelerin yapıldığı tarihlerden,
b) Kurumun hatalı işlemlerinden kaynaklanmışsa, hatalı işlemin tespit tarihinden geriye doğru en fazla beş yıllık sürede yapılan ödemeler toplamı, ilgiliye tebliğ edildiği tarihten itibaren yirmidört ay içinde yapılacak ödemelerde faizsiz, yirmidört aylık sürenin dolduğu tarihten sonra yapılacak ödemelerde ise bu süre sonundan, itibaren hesaplanacak olan kanunî faizi ile birlikte, ilgililerin Kurumdan alacağı varsa bu alacaklarından mahsup edilir, alacakları yoksa genel hükümlere göre geri alınır.
Alacakların yersiz ödemelere mahsubu, en eski borçtan başlanarak borç aslına yapılır, kanunî faiz kalan borca uygulanır. Bu hüküm ilgili hak sahiplerinin muvafakat etmeleri kaydıyla, aynı dosyadan diğer bir hak sahibine yapılan yersiz ödemelere mahsubunda da uygulanır.
Yersiz ödemenin gelir ve aylıklardan kesilmesinde, kesintinin başlayacağı ödeme dönemi başı itibarıyla kanunî faizi ile birlikte hesaplanan borç tutarı, gelir ve aylıktan % 25 oranında kesilmek suretiyle uygulanır.
Yersiz ödemelerin tespiti ile geri alınmasına ve bu maddenin uygulanmasına ilişkin usûl ve esaslar, Kurum tarafından çıkarılacak yönetmelikle düzenlenir” hükmü yer almaktadır.
Dosyadaki kayıt ve belgelerin incelenmesinden; davacının 27/06/1996 tarihli tahsis talebine istinaden 1479 sayılı kapsamında yaşlılık aylığı bağlandığı, Kurum"un 11/06/2007 tarih ve 4 sayılı raporuna istinaden usulsüz prim ödemesi girişi yapılması nedeniyle davacının bir kısım hizmetlerinin iptal olunduğu ve buna göre 01/06/1996 tarihinden itibaren ödenen 30.400,26 TL yaşlılık aylığı ve 22.997,48 TL işlemiş faiz olmak üzere toplam 53.397,74 TL yersiz olarak ödenen maaşın Kurum alacağı olarak ödenmesinin Kurum tarafından davacıdan talep olunduğu, Dairemizin 15/02/2010 tarih ve 2009/1305 Esas ve 2010/1359 Karar no lu ilamı ile özet olarak Kurum işleminin yerinde olup davacının iade yükümlülüğünün konusu ve kapsamının dava tarihinde yürürlükte olan 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu’nun 96. maddesi kapsamında değerlendirilmek suretiyle sonuca gidilmesi gerektiğinden bahisle kurulan hükmün bozma nedeni yapıldığı, Mahkemece bozma ilamına karşı “uyma” kararı verilmek suretiyle yapılan yargılamada, Tokat 1.İcra Müdürlüğü"nün 30/09/2009 tarihli ve 2009/2053 sayılı ilamsız icra takibi dosyasında Kurum alacağı için davacı ... ve Cemil DURGUT"un borçlu olarak gösterildiği, Kurum işlemine dayanak olan usulsüz işlemi gerçekleştirdiği iddia olunan Kurum görevlisi Cemil DURGUT"un borca itiraz ettiği, itirazın iptali için açılan 05/04/2010 tarihli ve 2010/142 Esas sayılı dosyanın eldeki dosya ile birleştirilmesine karar verildiği, Kurum"un cevabî yazısı ile birlikte davacı ..."e 01/09/1996-25/05/2008 tarihleri arasında yapılan toplam 30.400,09 TL yaşlılık aylığı ödemesini ay ve yıl olarak gösteren ekli listenin dosyaya sunulduğu, yine Kurum"un cevabî yazısı ile Cemal DURGUT"un Kurum"da 18/04/1989-31/01/2002 tarihleri arasında Yardımcı Hizmetler sınıfında görev yaptığının Mahkeme"ye bildirildiği, alınan bilirkişi raporlarının dosyaya sunulduğu anlaşılmaktadır.
Somut olayda ; her ne kadar Mahkemece bozma ilamına uyulmak suretiyle bozma gereği yerine getirilmiş ise de Mahkemece hükme esas alınan 07/07/2014 tarihli bilirkişi raporu ile davacının iade yükümlülüğünün kapsamının başlangıç tarihi olarak icra takip tarihi olan 31/03/2009 tarihinin gözetilmek suretiyle Kurum tarafından davacıya 25/04/1999-25/05/2008 tarihleri arasında yersiz olarak ödenen yaşlılık aylığına kanuni yıllık faiz oranı üzerinden ve ay be ay faiz işletilmek suretiyle iade ile yükümlü olunan toplam borç miktarının tespit edildiği ve buna göre sonuca gidildiği anlaşılmaktadır. Bu doğrultuda Mahkemece 5510 sayılı Yasa"nın 96.maddesi gereğince davalının yersiz aylık aldığının Kurum tarafından tespit olunduğu tarihten geriye doğru en fazla on yıllık sürede yapılan ödemelerin Kurum tarafından talebi mümkündür. Ne var ki ilk olarak tespitin yapıldığı tarih olan Kurum"un davacının yaşlılık aylığını kestiği işlem tarihi itibariyle anılan Yasa"nın yürürlükte olmaması nedeniyle davacının yersiz aylıkları iade yükümlülüğünün başlangıç tarihi olarak 5510 sayılı Yasa"nın yürürlük tarihi olan 01/10/2008 tarihinin esas alınarak sonuca gidilmesi gerekir iken yazılı şekilde hüküm kurulması hatalıdır.
Mahkemece, bu maddi ve hukuki olgular göz önünde tutulmaksızın hatalı değerlendirme neticesi yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, davalı Kurum vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, aşağıda yazılı temyiz harcının temyiz eden davacı-karşı davalı"ya yükletilmesine,
14.12.2015 gününde oybirliğiyle karar verildi.