3213 sayılı Maden Kanunu’na muhalefet eyleminden dolayı kabahatli Amiroğlu Madencilik Kömür İnşaat Harfiyat ve Nakliyat Sanayi ve Ticaret A. Ş. hakkında, anılan Kanun’un 29/1 ve 24/12. maddeleri uyarınca Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı Maden İşleri Genel Müdürlüğünün 10/06/2016 tarihli ve 34973390-100.E.420925 sayılı kararı ile uygulanan 52.790,00 (iki kere) Türk lirası idarî para cezasına yönelik başvurunun reddine dair Acıpayam Sulh Ceza Hâkimliğinin 16/08/2017 tarihli ve 2016/319 değişik iş sayılı kararına karşı yapılan itirazın reddine ilişkin Denizli 2. Sulh Ceza Hâkimliğinin 08/05/2015 tarihli ve 2017/3728 değişik iş sayılı kararı aleyhine Adalet Bakanlığının 01/07/2019 gün ve 94660652-105-20-7370-2019-Kyb sayılı kanun yararına bozma istemini içeren yazısı ekinde bulunan dava dosyası Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının 10/07/2019 gün ve KYB-2019/72382 sayılı ihbarnamesi ile daireye verilmekle okundu.
Anılan ihbarnamede;
Dosya kapsamına göre, anılan Kanun’un 29/1. maddesi gereğince uygulanan idarî para cezasına yönelik başvuru açısından; benzer bir olay sebebiyle Yargıtay 19. Ceza Dairesinin 12/03/2018 tarihli ve 2017/2615 esas, 2018/2616 karar sayılı ilâmında da belirtildiği üzere; kabahatli şirkete ait maden işletme ruhsat sahasında 2014 yılı içerisinde yapılan tetkikte, ocaktaki şev yüksekliklerinin can ve mal güvenliği açısından tehlike arzettiğinin tespit edilmesi üzerine, muteriz şirkete Maden İşleri Genel Müdürlüğünce 22/07/2014 tarihli yazı ile anılan aykırılıkların 6 ay içerisinde giderilmesi, aksi takdirde yürürlükteki mevzuat uyarınca yatırılan teminatın irad olarak kaydedileceği, ayrıca faaliyetin durdurulacağının ihtar edildiği, şirkete ait ruhsat alanında 16/04/2015 tarihinde yapılan incelemelerde ise bahse konu yazının tebliği tarihinden itibaren 6 ay süre geçmiş olmasına karşın şev yüksekliklerinin can ve mal güvenliği açısından tehlike arzetmeyecek şekilde düzeltilmediği gerekçesiyle işbu başvuru konusu idarî yaptırım kararı verildiği anlaşılmış ise de; kabahat fiilinin 2014 yılında tespit edildiği, 3213 sayılı Maden Kanunu"nun eylem tarihinde yürürlükte olan 29. maddesinde eylem için herhangi bir idarî para cezası öngörülmediği, anılan Kanun"un 29. maddesinde 04/02/2015 tarihinde yürürlüğe giren 6592 sayılı Kanun ile yapılan değişiklik ile “işletme projesine aykırı faaliyette bulunulduğunun tespit edilmesi halinde, projeye uygun faaliyette bulunulması için ruhsat sahibine altı aya kadar süre verilir. Bu süre sonunda projeye uygun faaliyette bulunulmaması halinde 50.000,00 Türk lirası idarî para cezası verilerek üretim faaliyeti durdurulur...” şeklinde düzenleme getirildiği ve idarî yaptırım kararına işbu yasa maddesinin dayanak gösterildiği, 5326 sayılı Kabahatler Kanununun “Zaman bakımından uygulama” başlıklı 5/1. maddesindeki “26.9.2004 tarihli ve 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun zaman bakımından uygulamaya ilişkin hükümleri kabahatler bakımından da uygulanır.” ile 5237 sayılı Kanun"un 7. maddesinde yeralan “ (1) İşlendiği zaman yürürlükte bulunan kanuna göre suç sayılmayan bir fiilden dolayı kimseye ceza verilemez ve güvenlik tedbiri uygulanamaz. İşlendikten sonra yürürlüğe giren kanuna göre suç sayılmayan bir fiilden dolayı da kimse cezalandırılamaz ve hakkında güvenlik tedbiri uygulanamaz. Böyle bir ceza veya güvenlik tedbiri hükmolunmuşsa infazı ve kanuni neticeleri kendiliğinden kalkar. (2) Suçun işlendiği zaman yürürlükte bulunan kanun ile sonradan yürürlüğe giren kanunların hükümleri farklı ise, failin lehine olan kanun uygulanır ve infaz olunur.” şeklindeki kabahatlerin zaman bakımından uygulanmasına dair yasal düzenlemeler dikkate alındığında,
Somut olayda, kabahatli şirket hakkında kanun değişikliği öncesi yapılan inceleme tarihinde 3213 sayılı Kanun"da idarî para cezası yaptırımı öngörülmemesine rağmen, bu tespit tarihi esas alınarak 6 aylık uyarı süresinin dolmuş olduğu gerekçesi ile uygulanan idarî para cezasının usul ve yasaya uygun olmadığı ve eylem tarihinde yürürlükte olmayan yasa maddesi gereğince idarî para cezası verilemeyeceği hususları nazara alınmadan, itirazın bu yönden kabulüne karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde reddine dair yazılı şekilde karar verilmesinde isabet görülmediği gerekçesiyle 5271 Sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 309. maddesi uyarınca anılan kararın kanun yararına bozulması isteminde bulunulmakla, gereği görüşülüp düşünüldü;
3213 sayılı Kanunun kabahat tarihinde yürürlükte bulunan 29/3. maddesindeki “İşletme açısından tehlikeli durumların tespiti halinde, bu halleri gidermek için ruhsat sahibine altı aya kadar süre verilir, mücbir sebepler dışında bu süre uzatılmaz. Bu süre sonunda projeye uygun faaliyette bulunulmaması veya tehlikeli durumun ortadan kaldırılmaması halinde teminat irad kaydedilerek işletme faaliyeti durdurulur.” şeklindeki, ve 24/12. maddesindeki “Beş yıllık sürede mücbir sebepler ve beklenmeyen haller dışında üç yıldan fazla üretim yapılmayan ruhsatlar, teminatları irad kaydedilerek iptal edilir. Bu üç yıllık süre içerisinde yapılan toplam üretimin projede beyan edilen bir yıllık üretim miktarının % 10"undan az olması halinde de bu hüküm uygulanır.” şeklindeki düzenlemeler ile kabahatliye yüklenen eylemler için aynı Kanunun 13/1. maddesi uyarınca hesaplanacak ruhsat teminatının irat kaydedilmesi şeklinde idari yaptırımlar öngörülmüşken, 18/02/2015 gün 29271 sayılı Resmi Gazete"de yayımlanarak yürürlüğe giren 6592 sayılı Kanun ile 3213 sayılı Kanun"un 29 ve 24. maddelerinde yapılan değişiklikler ile aynı eylemler için 50.000,00 Türk lirası idari para cezası uygulanması şeklinde yeni bir düzenlemeye gidildiği, ancak aynı Kanun ile 3213 sayılı Kanuna eklenen Geçici 21/2. madde ile de “Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihte teminat iradı yapılması gerekmesine rağmen yapılamayan veya teminat irat işlemleri başlatılıp sonuçlandırılamayan işlemler için bu Kanuna göre uygulanmamış teminat iradı kadar idari para cezası uygulanır.” şeklinde bir geçiş hükmü getirildiği, şu halde 5326 sayılı Kanunun 5/1. maddesindeki atıf gereğince, kanunların zaman bakımından uygulanmasına ilişkin 5237 sayılı TCK’nin 7/2. maddesindeki düzenleme ışığında, öncelikle, 3213 sayılı Kanunun 13/1. maddesine göre kabahatlinin, kabahat tarihi itibariyle sorumlu olduğu teminat miktarı tespit edildikten sonra, her iki kabahat yönünden lehe kanun değerlendirmesi yapılarak sonucuna göre karar verilmesi gerektiği,
Hususunda da kanun yararına bozma isteminde bulunup bulunulmayacağının değerlendirilmesi için Adalet Bakanlığı"na gönderilmek üzere dosyanın Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığına TEVDİİNE 08/06/2021 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.