Y A R G I T A Y İ L A M I

İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : Eskişehir 1. İş Mahkemesi
TARİHİ : 24/11/2014
NUMARASI : 2014/619-2014/702

Davacı, bağlanan ölüm aylığının iptaline dair verilen kararın iptali ile çıkarılan 20.626.58.TL. borca dair kararın iptaline, ilk bağlandığı tarih itibariyle ölüm aylığına hak kazandığının tespitine karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kısmen kabulüne karar vermiştir.
Hükmün, taraf vekillerince temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tesbit edildi.

K A R A R

1-Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle kanuni gerektirici nedenlere göre davalı Kurumun tüm, davacının ise, aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazlarının reddine,
2-Dava, vefat eden eşinden dolayı 4/c kapsamında ölüm aylığı bağlanan davacıya aynı zamanda babasından dolayıda 4/b kapsamında ölüm aylığı bağlanması gerektiğinin tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, yazılı olduğu şekilde istemin kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Uyuşmazlık; ölen eşten 4/c kapsamında ölüm aylığı bağlanan davacıya aynı zamanda babasından dolayı da 4/b kapsamında ölüm aylığı bağlanıp bağlanamayacağı noktasında toplanmaktadır.
Davanın yasal dayanağı 1479 sayılı Yasanın 45. maddesinde düzenlenmiştir. Bu maddeye göre, ölen sigortalının tahsis yapılmasına hak kazanan kimselerine aşağıdaki hükümlerde belirtilen oran ve koşullarla aylık bağlanır veya toptan ödeme yapılır.
Ölen sigortalının 42 nci madde gereğince saptanacak aylığının veya 44 üncü madde gereğince saptanacak toptan ödeme tutarının,
a) Dul eş için %50"si, aylık alan çocuğu bulunmayanların dul eşine %75"i,
b) (Mülga bent: 14/03/1985 - 3165/11 md.)
c) (Değişik bent: 04/10/2000 - KHK/619, md.21; İptal : Anayasa M.nin 26/10/2000 - E. 2000/61, K. 2000/34 S. K.; Değişik bend: 24/07/2003 - 4956 S.K./23. md.) Onsekiz yaşını, orta öğrenim yapması halinde yirmi yaşını, yüksek öğrenim yapması halinde yirmibeş yaşını doldurmayan ve (18 yaşını doldurmayanlar hariç) bu Kanun ile diğer sosyal güvenlik kanunları kapsamında çalışmayan, bu kanunlar kapsamındaki çalışmalarından dolayı gelir veya aylık almayan veya yaşları ne olursa olsun çalışamayacak durumda malul olan çocuklarla, yaşları ne olursa olsun evli olmayan, evli olmakla beraber sonradan boşanan veya dul kalan ve bu Kanun ile diğer sosyal güvenlik kanunları kapsamında çalışmayan, bu kanunlar kapsamındaki çalışmalarından dolayı gelir veya aylık almayan kız çocuklarının her birine % 25"i,
.../...


d) (Değişik bent: 04/10/2000 - KHK/619, md.21; İptal : Anayasa M.nin 26/10/2000 - E. 2000/61, K. 2000/34 S. K.; Değişik bend: 24/07/2003 - 4956 S.K./23. md.) Sigortalının ölümü tarihinde veya sonradan eşine veya çocuklarına yapılması gereken tahsisin toplamı, sigortalıya ait tahsisten aşağı olursa, artan kısım eşit paylar halinde, sigortalının bu Kanun ile diğer sosyal güvenlik kanunları kapsamında çalışmayan, bu kanunlar kapsamındaki çalışmalarından dolayı gelir veya aylık almayan ana ve babasına her birinin hissesi sigortalıya ait aylığın en çok % 25"i,
(Değişik fıkra: 06/03/1981 - 2423/1 md.) Hak sahiplerine bağlanacak aylıklara esas aylık tutarı, birinci basamağın %45"inden (...) az olamaz. Bu miktarın, hak sahibi bir kişi ise %80"inden, iki kişi ise %90"ından, iki kişiden fazla ise %100"ünden az aylık bağlanamaz.
Sigortalı tarafından evlat edinilmiş, tanınmış veya nesebi düzeltilmiş yahut babalığı hükme bağlanmış çocukları ile, sigortalının ölümünden sonra doğan çocukları, bağlanacak aylıktan yukarda belirtilen esaslara göre yararlanırlar.
Hak sahibi eş ve çocuklara yapılacak tahsisin toplamı, sigortalıya ait aylık tutarını geçemez. Bu sınırın aşılmaması için, gerekirse, hak sahibi kimselerin tahsis miktarlarından orantılı olarak indirmeler yapılacağı düzenlenmiştir.
Öte yandan, malüllük, yaşlılık ve ölüm sigortasına ilişkin bazı geçiş hükümlerini düzenleyen 5510 sayılı Yasanın geçici 1. maddesinin 2. bendine göre, 17/7/1964 tarihli ve 506 sayılı, 2/9/1971 tarihli ve 1479 sayılı, 17/10/1983 tarihli ve 2925 sayılı, bu Kanunla mülga 17/10/1983 tarihli ve 2926 sayılı kanunlara göre bağlanan veya hak kazanan; aylık, gelir ve diğer ödenekler ile 8/2/2006 tarihli ve 5454 sayılı Kanunun 1 inci maddesine göre ödenmekte olan ek ödemenin verilmesine devam edilir. Bu gelir ve aylıkların durum değişikliği nedeniyle artırılması, azaltılması, kesilmesi veya yeniden bağlanmasında, bu Kanunla yürürlükten kaldırılan ilgili kanun hükümlerinin uygulanacağı düzenlenmiştir.
Dosyadaki kayıt ve belgelerden, 01/01/2009 tarihinde eşinden dolayı 4/c kapsamında ölüm aylığı bağlanan davacıya, 1479 sayılı Yasa kapsamında (4/b) sigortalı olan ve 19/04/1990 tarihinde vefat eden babasından dolayı bu defa 01/08/2010 tarihinde 4/b kapsamında ölüm aylığı bağlandığı, Mayıs/2014 tarihinde Kurumun davacının eşten dolayı ölüm aylığı aldığı gerekçesiyle babadan bağlanan ölüm aylığını kestiği ve ödenen aylıkları borç olarak tahakkuk ettirdiği anlaşılmaktadır.
Somut olayda, yukarıda madde metninde belirtildiği gibi davacının herhangi bir sosyal güvenlik kanunu kapsamında çalışmadığı, buralardan kendi çalışmalarından dolayı aylık ve gelir almadığı görülmektedir. Davacının 4/c kapsamında aldığı ölüm aylığı ise eşinden dolayı bağlanmıştır. Bu nedenlerle davacıya aynı zamanda babasından dolayıda ölüm aylığı bağlanması gerektiği hususu dikkate alınmadan yazılı şekilde sonuca gidilmesi hatalı olmuştur
O halde, davacı vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ : Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davacıya iadesine, 14/12/2015 gününde oybirliğiyle karar verildi.