23. Hukuk Dairesi 2012/4854 E. , 2012/7059 K.
"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi
Taraflar arasındaki tapu iptali ve tescil, olmazsa tazminat davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kısmen kabulüne yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde taraf vekillerince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
-K A R A R-
Davacı vekili, müvekkilinin 23.05.2001 tarihinde davalı kooperatife ortak olarak 4.500,00 USD giriş aidatı ödediğini, müvekkilinin kooperatifin yüklenicisi şirkette çalıştığını ve ortaklık aidatlarının yüklenici firma tarafından ödendiğini, müvekkilinin çeşitli tarihlerde toplam 32.000 USD aidat ödediğini, müvekkilinin fazla ödeme yapması nedeniyle F Blok 36 numaralı üst kat dairenin müvekkiline tahsis edildiğini, ancak müvekkiline tahsis edilen dairenin daha sonra başka bir ortağa tahsis edildiğini ileri sürerek, tapu iptali tescil, olmadığı takdirde tazminata karar verilmesini istemiş, 04.11.2009 tarihli ıslahla dava değerini 30.000,00 TL olarak belirlemiştir.
Davalı vekili, davacının ortak olmadığı ve aidat ödemesi bulunmadığını savunarak, davanın reddini istemiştir.
Mahkemece, iddia, savunma, benimsenen bilirkişi raporu ve dosya kapsamına göre, davacının, davalı kooperatifin ortağı olduğu, davacıya daire tahsisinin mümkün olmadığından kendisine daire verilemeyecek olan ortağa verilecek tazminatın hesaplanmasına ilişkin yönteme göre hesaplanan 20.382,89 TL tazminat alacağı bulunduğu gerekçesiyle davanın kısmen kabulü ile 20.382,89 TL"nin dava tarihinden itibaren yasal faizi ile birlikte davalıdan tahsiline, fazlaya ilişkin isteğin reddine karar verilmiştir.
Kararı, taraf vekilleri temyiz etmiştir.
1) Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle gerektirici sebeplere, delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre, davacı vekilinin tüm, davalı vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan diğer temyiz itirazları yerinde değildir.
2) Dava, konut teslim edilemeyen ortağın tazminat istemine ilişkindir. Kendisine konut teslim edilemeyen kooperatif ortağının tazminat talep hakkı vardır. Bu tazminatın hesaplanma şekli aşağıdaki gibi formüle edilmiştir:
1-Önce, ortaklara tahsis edilen konut veya iş yerinin dava tarihi itibariyle rayiç değeri saptanmalıdır.
2-Davalı kooperatife normal ödentilerini gerçekleştiren bir ortağın ödemelerinin, ödeme yaptıkları tarihler itibariyle toplam ödemeleri dava tarihine kadar (Toptan Eşya Fiyat Endeksi Artış ortalama rakamları esas alınarak) taşınarak, güncel değeri bulunmalıdır.
3-Bundan sonra, yukarıda (1) numaralı bentte bulunan değerden (2) numaralı bentte bulunan değer çıkarılarak kooperatife normal ödeme yapan bir ortağın, bu ödemelerine karşı ne miktarda yararlanma elde ettiği ortaya çıkarılmalıdır.
4-Bunu takiben, davacı eksik ödeme yapan ortağın ödentileri (2) numaralı bentteki ilkelere göre dava tarihine taşınarak eksik ödeme miktarı da güncelleştirilmelidir.
5-Bu hesaplamalardan sonra, normal ödentilerini gerçekleştiren bir ortağın yukarıda (2) numaralı bentte bulunan ödemelerinin güncel değeri karşılığı, yine yukarıda (3) numaralı bentte bulunan bir yararlanmayı sağladığına göre, davacının (4) numaralı bentte eksik ödemelerinin güncel değerinin ne miktarda yarar sağlaması gerektiği, orantı kurallarına göre belirlenmelidir. Yani sonuç olarak, (4) numaralı bentte bulunan miktar, (3) numaralı bentte bulunan değerle çarpıldıktan sonra bulunan miktarın (2) numaralı bentte bulunan miktara bölünmesi sonucu bulunacak miktara (4) numaralı bentte bulunan davacı ödemelerinin güncel değerinin ilave edilmesi sonucu bulunacak miktar, davacı ortağın bu davada kooperatiften talep etmesi mümkün olan zarar miktarını belirleyecek ve mahkemece (talep miktarı aşılmadan) bu miktara hükmedilecektir.
Mahkemece, hükme esas alınan bilirkişi raporunda normal ödeme yapan bir ortağın ödemelerinin tespitinin kooperatif kayıtlarının sağlıksız olması nedeniyle belirlenemediği bildirilmiştir. Mahkemece, davalı kooperatifin kuruluşundan bu yana tüm genel kurul kararları öncelikle kooperatiften, temin edilememesi halinde ticaret sicil memurluğundan istenerek, genel kurul kararlarına göre normal ödeme yapan bir ortağın ödemeleri belirlenip, bilirkişi kurulundan yukarıda açıklanan hesaplama ilkeleri doğrultusunda rapor alınmak suretiyle oluşacak uygun sonuç çerçevesinde bir karar verilmesi gerektiğinin düşünülmemesi doğru olmamıştır.
SONUÇ: Yukarıda (1) numaralı bentte açıklanan nedenlerle davacı vekilinin tüm, davalı vekilinin diğer temyiz itirazlarının reddine, (2) numaralı bentte açıklanan nedenlerle, davalı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün, davalı yararına BOZULMASINA, davalıdan peşin alınan harcının istek halinde iadesine, davacıdan alınması gereken harç peşin yatırıldığından yeniden harç alınmasına yer olmadığına, kararın tebliğinden itibaren 15 gün içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 29.11.2012 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.