19. Hukuk Dairesi 2016/18001 E. , 2018/2818 K.
"İçtihat Metni".....
Taraflar arasındaki menfi tespit davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
- KARAR -
Davacı vekili, 31/07/2013 gün ve 170846 sayılı fatura ile davalı tarafından davacıya 137.720 kg buğday satıldığını ve bedelinin 88.699,01.-TL olarak tespit edildiğini, davacının 76.000.-TL’yi buğday bedeli olarak davalının hesabına banka havalesi yoluyla, kalan 15.000.-TL’yi de elden ödediğini, davalının fatura konusu alacağını almasına rağmen, buğday alım satımı nedeniyle arkasına “teminat için verilmiştir” ibaresi yazılarak davalıya verilen 2 adet çekin arkasındaki söz konusu ibareyi karalayarak ve çek üzerindeki boş bırakılan keşide tarihleri kısmına 15/04/2015 tarihini yazarak çekleri tahsil için 24/04/2015 tarihinde bankaya ibraz ettiğini, çeklerin karşılıksız yazıldığını, davacı aleyhine icra takibi başlattığını, davaya konu çek sebebiyle davacının davalıya borcu olmadığının tespiti ile çeklerin iptaline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili, davacının vermiş olduğu çeklerin borcunun karşılığı olarak verildiğini, teminat olarak verilmediğini, davalıya boş çek verilmediğini belirterek, davanın reddi ile davacı aleyhine tazminata hükmedilmesini istemiştir.
Mahkemece yapılan yargılama ve toplanan delillere göre; menfi tespit davalarında ispat yükünün davalı (alacaklı) tarafa ait olduğu, fakat çek bir ödeme vasıtası olup, kural olarak mevcut bir borcun tediyesine yönelik verildiğinin kabulü gerektiği, bu karinenin aksini iddia eden ve çeklerin teminat amaçlı verildiğini ileri süren davacının bu iddiasını yazılı delille kanıtlaması gerektiği, çekler üzerinde teminat senedi olduklarına dair bir ibare bulunmadığı gibi böyle bir ibare bulunsa da neyin teminatı olduğu belirtilmediği sürece çekin mücerretlik vasfını ortadan kaldırmayacağı, geçerli olacağı, çek geçerli olduğundan çeke karşı farklı iddiada bulunan davacı yazılı bir delil sunamadığı, davacı taraf yemin deliline dayandığından davalıya yeminin yaptırıldığı, ayrıca bilirkişi raporu ile davalı ..."in icraya konu 31/07/2013 tarih ..... nolu 88.699,01.-TL tutarlı son faturaya tekabül edecek şekilde bakiye 27.458,31.-TL alacağı bulunduğunun tespit edildiği, davacı tarafından açılan davanın ispat edilemediği gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiş, hüküm davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Dava çeklerden dolayı borçlu bulunmadığının tespiti istemine ilişkindir. Davalı tarafından ..... İcra Müdürlüğü’nün 2015/1270 E. sayılı takip dosyasındaki takip talebinde davaya konu olan 2 adet çekin teminat çeki olduğu belirtilmiş olup, bu durumda söz konusu çeklerin davalı tarafından davacıya verilecek malların teminatını oluşturduğu anlaşılmıştır. Bu nedenle mahkemenin çeklerin teminat olmadığı yönündeki kabulü yerinde değildir. Bu durumda mahkemece tarafların alacak borç durumu tespit edilerek dava tarihi itibarıyla dava konusu çeklerin teminat fonksiyonunun devam edip etmediğinin veya ne kadar miktarın teminat teşkil ettiğinin tespiti ile sonucuna göre karar verilmesi gerekirken eksik inceleme ile yanılgılı şekilde karar verilmesi doğru görülmemiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle hükmün BOZULMASINA, bozma nedenine göre sair temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine yer olmadığına, peşin harcın istek halinde davacıya iadesine, 17/05/2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.
