MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi



Taraflar arasında görülen ve yukarıda açıklanan davada yapılan yargılama sonunda Mahkemece, muhdesatın tespiti davasında asıl davanın kabulüne, birleşen davanın reddine karar verilmiş olup, hükmün duruşma yapılması suretiyle Yargıtayca incelenmesi asıl davada davalı, birleşen davada davacı vekili tarafından istenilmiştir. Dosya incelenerek işin duruşmaya tabi olduğu anlaşılmış ve duruşma için 19.03.2019 Salı günü tayin edilerek taraflara çağrı kağıdı gönderilmişti. Duruşma günü temyiz eden taraftan gelen olmadı, karşı taraftan davacı birleşen dosyada davalı vekili Avukat... geldiler. Duruşmaya başlanarak temyiz isteğinin süresi içinde olduğu anlaşıldıktan ve hazır bulunanların sözlü açıklaması dinlendikten sonra duruşmaya son verilerek; dosya incelendi, gereği düşünüldü:


KARAR

Asıl dosyada davacı ... vekili, dava konusu 69 ada 10 parsel sayılı (imar sonrası 7490 ada 4 parsel) taşınmazın 3.328,39 m2"lik kısmının davalı ... İnşaat Turizm Petrol Ürünleri Pazarlama Nak. İth. İhr. Tic. Ltd.Şti. ye, 02/03/2004 tarihli sözleşme ve 13/04/2004 tarihli ek sözleşme ile kiraya verildiğini, bahsi geçen sözleşmenin 12. maddesi gereğince kiraya konu taşınmaz üzerindeki muhdesatların mülkiyetinin vekil edenine ait olduğunu belirterek, dava konusu muhdesatların vekil edenine ait olduğunun tespitine karar verilmesini istemiş, birleşen davanın reddini savunmuştur.
Birleşen dosyada davacı ... vekili, 7490 ada 4 parsel sayılı taşınmazın 53129/2572312 hissesinin imar işlemi ile vekil edenine, 204102/257231 hissesinin ise davalı idareye ait olduğunu, dava konusu taşınmaz üzerinde bulunan bir kısım muhdesatın vekil edeni tarafından yapıldığını, vekil edeni şirket tarafından ... 2. Sulh Hukuk Mahkemesinde açılan ortaklığın giderilmesi davasında mahkemece dava konusu muhdesatın aidiyetinin tespiti için dava açılması yönünde ara karar kurulduğunu belirterek dava konusu muhdesatların vekil edenine ait olduğunun tespitine karar verilmesini istemiş, asıl davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, asıl dosyada davanın kabulüne, 7490 ada 4 parselde fen bilirkişisinin 22.07.2015 tarihli raporuna göre taşınmaz üzerinde bulunan 296 m2 alanlı 1. ve 2. katın 202 m2"sinin ve 121 m2 alanlı teras katın davacı ... Müdürlüğüne aidiyetinin tespitine, 281 m2 alanlı kanopi dava dışı Shell-Turcas Petrol A.Ş"ne ait olduğundan bu yapı ile ilgili karar verilmesine yer olmadığına, birleşen davanın ise reddine karar verilmiş, hüküm davalı/birleşen dosyada davacı vekili tarafından duruşma istemli olarak temyiz edilmiştir.
1.Davalı/birleşen dosyada davacının asıl davaya ilişkin temyiz itirazlarının incelenmesinde,
Tüm dosya içeriği ve toplanan delillerden, dava konusu 69 ada 10 parsel sayılı taşınmazın 13 kargir bina ve 4 baraka ile rampa ve körhat niteliğinde, 17.03.1983 tarihinde kadastro parselinde birleştirme ile asıl dosyada davacı ... adına tapuda kayıtlı olduğu, taşınmazda en son yapılan 08.03.2011 tarihli imar işlemi neticesinde davalı şirketin de hisseli olarak taşınmazda malik haline geldiği, davacı kurum ile davalı şirket arasında 13.04.2004 tarihinde dava konusu 69 ada 10 parsel sayılı taşınmazın 3.328,39 m2 lik kısmının akaryakıt istasyonu ve depolama alanı olarak kullanılmak üzere kira sözleşmesi imzalandığı, bu sözleşmenin 12. maddesinde, sözleşme sonunda kiralanan taşınmazın TCDD tarafından onaylanarak uygun görülen yapım, düzenleme ve onarımı gerçekleştirilmiş tüm imalatların müştemilatı ile birlikte TCDD"nin yazılı isteği halinde TCDD"ye devredileceğinin, TCDD"nin tesisi istemesi halinde kiracının tesisi 30 gün içinde yıkacağının ve enkazı kaldırarak taşınmazın temiz ve boş şekilde TCDD"ye teslim edeceğinin düzenlendiği, dava konusu taşınmaz hakkında açılan ... 2. Sulh Hukuk Mahkemesinin 2015/114 Esas sayılı ortaklığın giderilmesi dosyasında taraflara dava konusu muhdesatların aidiyeti ile ilgili dava açmak üzere süre verildiği anlaşılmaktadır.
Bilindiği üzere mahkemeden istedikleri hukuki korunmaya göre davalar eda davaları, tespit davaları ve inşai davalar olarak ayrılmaktadır.
Tespit davası, kendine özgü davalardan olup dava sonucunda istihsal edilecek ilamın icra ve infaz kabiliyeti bulunmamaktadır. Bunun doğal sonucu olarak da bu davaların uygulama alanı sınırlıdır. Bilindiği üzere, tespit davalarının görülebilmesi için güncel hukuki yararın bulunması (6100 s.lı HMK mad. 106/2) ve dava sonuçlanıncaya kadar da güncelliğini kaybetmemesi gerekir. Tespit davaları eda davalarının öncüsüdür, bu nedenle eda davası açılmasının mümkün olduğu hallerde, tespit davası açılmasında hukuki yararın bulunmadığı kabul edilmektedir.
Somut olayda, asıl dosyada davacının talebini, az yukarıda bahsi geçen taraflar arasında imzalanmış 13.04.2004 tarihli kira sözleşmesine ve özellikle sözleşmenin 12. maddesine dayandırdığı açıktır. Keza bahsi geçen sözleşmenin belirtilen maddesinde dava konusu muhdesatlara ilişkin düzenlemelerin yer aldığı ortadadır. Bu durumda, davacının eldeki bu davayı açmakta güncel hukuki yararının olduğunun kabulü mümkün değildir, davacının sözleşme hükümlerine göre eda davası açarak dava konusu muhdesatlara ilişkin uyuşmazlığı çözmesi gerekirken, eda davası yerine tespit davası açmasında hukuki yararı bulunmamaktadır. Dava konusu taşınmaz hakkında açılan ortaklığın giderilmesi davasında taraflara muhdesat aidiyetinin tespiti hakkında dava açmak için süre verillmiş olması da bu sonucu değiştirmeyecektir. O halde, Mahkemece asıl ve birleşen davanın muhdesatın tespiti davası olarak görülüp, yazılı olduğu şekilde davanın kabulüne karar verilmesi doğru görülmemiştir.
2.Davalı/birleşen dosyada davacının birleşen davasına ilişkin temyiz itirazlarının incelenmesinde, az yukarıda açıklanan gerekçelerle, taraflar arasındaki 13.04.2014 tarihli sözleşmenin varlığı ve bahsi geçen sözleşmede muhdesatlara ilişkin düzenlemelerin de yer aldığı gözetildiğinde, birleşen davanın hukuki yarar yokluğundan reddine karar verilmesi gerekirken, yazılı gerekçelerle esastan reddine karar verilmesi doğru olmamıştır
SONUÇ: Davalı/birleşen dosyada davacı vekilinin temyiz itirazları yukarıda (1) ve (2) nolu bentte açıklanan nedenlerle yerinde olduğundan kabulüyle, usul ve yasaya uygun bulunmayan hükmün 6100 sayılı HMK"nin Geçici 3.maddesi yollamasıyla 1086 sayılı HUMK"un 428. maddesi uyarınca BOZULMASINA, taraflarca HUMK"un 440/I maddesi gereğince Yargıtay Daire ilamının tebliğinden itibaren ilama karşı 15 gün içinde karar düzeltme isteğinde bulunulabileceğine, peşin harcın istek halinde temyiz edene iadesine 19/03/2019 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.