MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi

Davacı vekili tarafından, davalı aleyhine 21.04.2014 gününde verilen dilekçe ile elatmanın önlenmesi ecrimisil ve kal, karşı davada temliken tescil talebi üzerine yapılan duruşma sonunda; asıl davanın kabulüne, karşı davanın reddine dair verilen 07.05.2019 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davalı-karşı davacı vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü:
K A R A R
Asıl dava, elatmanın önlenmesi, yıkım ve ecrimisil; karşı dava temliken tescil istemine ilişkindir.
Davacı-karşı davalı vekili, müvekkilinin maliki olduğu ... ili, ... ilçesi, ... Mahallesi, 4477 parsel sayılı taşınmazına, ... ili, ... ilçesi, ... Mahallesi 4478 parsel maliki davalının müdahale ettiğini ileri sürerek taşınmaza vaki elatmanın önlenmesine, yıkıma ve ecrimisile hükmedilmesini istemiştir.
Davalı-karşı davacı vekili, asıl davanın reddini ve iki katlı binanın taşan kısmının tapusunun iptali ile müvekkili adına tescil edilmesini savunmuştur.
Mahkemece; davanın kabulüne dair verilen hükmün, davalı-karşı davacı vekilinin temyizi üzerine Dairemiz"in 2016/4082 Esas, 2018/6828 Karar sayılı ilamıyla özetle "...mahkemece, asıl dava ile karşı davanın her biri hakkında ayrı ayrı hüküm kurulması gerekirken karşı dava hakkında olumlu veya olumsuz bir hüküm kurulmaması ve infazda tereddüt uyandıracak biçimde karar verilmesi doğru görülmemiş..." gerekçesiyle bozulmuştur.
Bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonucunda; mahekemece, asıl davanın kabulüne, birleştirilen davanın reddine karar verilmiştir.
Hükmü, davalı-karşı davacı vekili temyiz etmiştir.
Yasal ayrıcalıklar dışında, TMK’nin 684/1 ve 718/2 maddeleri hükümlerine göre, arazinin mülkiyeti ve buna bağlı olan tasarruf hakkı o arazide kalıcı olmak koşuluyla yapılan şeyleri de kapsar. TMK’nin 725. maddesinde bu kuralın istisnalarından birisi düzenlenmiş, böylece muhdesatla arasındaki bağlantı kesilmiş bina sahibine bazı koşulların oluşması halinde ayrılmaz parça niteliğindeki taşkın yapı için üzerinde bulunduğu taşınmaza malik olabilme olanağı tanınmıştır.
Bunun için, tapuya kayıtlı özel mülkiyete konu bir taşınmaz üzerinde, temelli kalması amacıyla yapılan binanın ayrılmaz parçası yine tapuda kayıtlı üçüncü kişiye ait taşınmaza taşkın yapılmış olmalıdır.
Taşkın inşaat, taşkın yapı ile iki komşu taşınmazı fiilen birleştirmekte, ekonomik bir bütünlük oluşturmaktadır. Bu özelliğinden dolayı taşkın yapıya dayanan temliken tescil isteği taşınmaza bağlı kişisel hak niteliğindedir. Taşılan arazi malikinin devir borcu eşyaya bağlı bir borç olduğundan inşaat maliki hakkını taşılan arazinin her malikine karşı kullanabilir. Yeni malikler de TMK"nin 725. maddesinde belirtilen haklardan yararlanabilecekleri gibi borçlardan da sorumlu olur.
Bu tür davalarda taşkın yapıyı yapan kişinin taşınmazı lehine, taşırılan arazi üzerinde bir irtifak hakkı yoksa durum ve koşullar da haklı gösterdiği takdirde taşkın yapıyı yapan kimse, taşan kısım için uygun bir bedel karşılığında irtifak hakkı kurulmasını veya bu kısmın bulunduğu arazi parçasının mülkiyetinin kendisine devredilmesini isteyebilir.
TMK’nin 725. maddesine dayanılarak tescil talebinde bulunulabilmesi bazı koşulların varlığına bağlıdır:
a) Birinci koşul, malzeme sahibinin iyiniyetli olmasıdır.
TMK’nin 725. maddesi hükmünden açıkça anlaşılacağı üzere, taşkın yapının bulunduğu arazi parçasının mülkiyetinin yapı sahibine verilebilmesi için öncelikli koşul iyiniyettir. Öngörülen iyiniyetin TMK’nin 3. maddesinde hükme bağlanan sübjektif iyiniyet olduğunda da kuşku yoktur.
Bu kural, taşkın inşaatı yapan kimsenin, elattığı taşınmazın başkasının mülkü olduğunu bilmemesini veya beklenen tüm dikkat ve özeni göstermesine karşılık bilebilecek durumda olmamasını ya da taşkın inşaat yapmakta haklı bir sebebinin bulunmasını ifade eder.
İyiniyetin varlığı iddia ve savunmaya bakılmaksızın mahkemece re’sen araştırılmalıdır. Ne var ki, 14.02.1951 tarihli ve 17/1 sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme Kararında belirtildiği gibi olay ve karinelerden, durumun özelliklerine göre kendisinden beklenen dikkat ve özeni göstermemiş olduğu açık bulunan taşkın inşaat sahibinin temliken tescil talebinde bulunması mümkün değildir. Çünkü bu gibi durumlarda kötüniyet karşı tarafın ispatı gerekmeden belirlenmiş olur. Ayrıca iyiniyet inşaatın başladığı andan tamamlandığı ana kadar devam etmelidir.
İyiniyet koşulunun gerçekleşmediği durumlarda diğer koşulların gerçekleşip gerçekleşmediğinin araştırılmasına gerek bulunmamaktadır. (Sübjektif koşul)
b) İkinci koşul, yapı kıymetinin taşılan arazi parçasının değerinden açıkça fazla olmasıdır. (Objektif koşul)
c) Üçüncü koşul ise taşkın inşaat yapanın, taşınmaz malikine bu bedeli ödemesidir.
d) Bu üç koşulun yanısıra, mahkemece iptal ve tescile karar verilebilmesi için taşkın yapının zeminindeki arazi parçasının ana taşınmazdan ifrazının da mümkün olması gereklidir.
Somut olaya gelince; uyuşmazlık ... ili, ... ilçesi, ... Mahallesi 4477 ve 4478 numaralı parsellerin bulunduğu yere ilişkindir. Bu parseller ifraz edilmeden önce ... ili, ... ilçesi, ... Mahallesi 47 parsel olarak Safiye Akkaya adına 1961 yılında tescil edilmiştir. Daha sonra 1992 yılında ... tarafından ifraz ettirilerek 4477 ve 4478 numaralı parsellere gitmiştir.
Temliken tescil talep eden davalı-karşı davacı ... 1980 yılında kayıt malikinin muvafakati ile şu an 4478 parsel üzerinde kalan iki katlı binayı inşa etmiş, 1992 yılında yapılan ifraz sonucu 19.11.2014 havale tarihli bilirkişi raporunda gösterildiği şekilde iki katlı binanın bir kısmı 4477 numaralı parsele tecavüzlü hale gelmiştir. Temliken tescil talep eden ..."ün dosya kapsamına göre taşınmazın malikinin muvafakati ile iki katlı binayı inşa ettiği sabit olduğundan iyiniyetli kabul edilmesi gerekmektedir.
O halde; yukarıda açıklanan temliken tescil şartlarına ilişkin diğer hususların da incelenerek sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken eksik araştırmayla hüküm kurulması doğru görülmemiş, hükmün bu nedenle bozulmasına karar vermek gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle, davalı-karşı davacı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin yatırılan harcın yatıranlara iadesine, kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 07.07.2020 tarihinde oy birliği ile karar verildi.