MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : Gaipliğe Karar Verilmesi

Taraflar arasında görülen ve yukarıda açıklanan davada yapılan yargılama sonunda Mahkemece, davanın kabulüne karar verilmiş olup hükmün davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, Dairece dosya incelendi, gereği düşünüldü.
K A R A R
Hazine vekili dava dilekçesinde; paylı mülkiyete konu ... parsel ile 2043 ada 1 parsel sayılı taşınmazlarda Hazine payı üzerinde ... oğlu ... ... lehine ipotek olduğunu, tüm araştırmalara rağmen kendisine ulaşılamadığı, ipoteğin kaldırılması istemli davanın ipotek alacaklısının gaipliğine karar verilmediği gerekçesi ile reddedildiğini ileri sürerek adı geçenin gaipliğine karar verilmesini istemiş; Mahkemece, davanın kabulüne karar verilmiştir.
04.06.1958 tarihli ve 15/6 Sayılı Yargıtay İçtihadı Birleştirme kararı gereğince, maddi olayları açıklamak taraflara ve ileri sürülen olayları hukuken nitelemek ve uygulanacak Kanun hükümlerini tesbit etmek ve uygulamak görevi hakime aittir. Nitekim 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 33. maddesinde hâkimin, Türk hukukunu resen uygulayacağı belirtilmiştir. Bu ilke gereği açılan davayı nitelemek ve açılmış bir dava hakkında doğru hukuk kurallarını bulup uygulamak hâkime düşen bir görevdir.
Dava, 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu"nun 32. ve devamı maddelerinde düzenlenen gaiplik kararı verilmesi istemine ilişkindir.
Gaiplik, kanunda tahdidi olarak sayılan belli durumlarda, sağ mı ölü mü olduğu bilinmeyen kişi ile bu durumdan hakları etkilenenleri koruma amacı ile kanun tarafından öngörülen şüphe ve belirsizliği ortadan kaldırmak amacıyla ölüm olayına karine teşkil eden ve sonucu itibari ile ölüme bağlı hakların, aynen gaibin ölümü ispatlanmış gibi kullanılması sonucunu doğuran bir müessesedir.
4721 sayılı Türk Medeni Kanunu"nun 32.maddesi gereğince ölüm tehlikesi içinde kaybolan veya kendisinden uzun zamandan beri haber alınamayan bir kimsenin ölümü hakkında kuvvetli olasılık varsa, hakları bu ölüme bağlı olanların başvurusu üzerine mahkeme bu kişinin gaipliğine karar verebilir.
Bir kişinin gaipliğine karar verilebilmesi için, her şeyden önce kanunun aradığı olaylardan en az birinin gerçekleşmesi gerekir. TMK"nin 32. maddesinin birinci fıkrasında gaiplik nedeni olarak iki ayrı olay düzenlenmiş olup bunlar, “ölüm tehlikesi içinde kaybolma” ve “uzun zamandan beri haber alınamama”dır. Bu iki olay birbirinden bağımsız ve ayrı olup bunlardan birinin mevcut olması hâlinde, şartları dâhilinde, bir kimsenin gaipliği istenebilir. “Ölüm tehlikesi içinde kaybolma” ve “uzun zamandan beri haber alınamama” olaylarının gaiplik nedeni teşkil edebilmesi için, gaipliği istenilenin “ölümü hakkında kuvvetli olasılık” olması kaydıyla gaipliğine karar verilebileceği düzenlemiştir.
Somut olay yukarıdaki açıklamalar doğrultusunda değerledirildiğinde; çekişmesiz yargı işi olan gaiplik hakkındaki hükümlerin kamu düzenine ilişkin olması nedeni ile Mahkemece re"sen araştırma yapılabileceği de gözetilerek, davacı vekili tarafından gaipliği istenilen ipotek alacaklısı ... oğlu ... ..."ün ölüm tehlikesi içinde kaybolduğu veya uzun zamandan beri haber alınamayan ... ..."ün ölümü hakkında kuvvetli olasılık bulunduğu yönünde herhangi bir bilgi verilmemiş ve bu yolda bir olay da ileri sürülmemiştir. Yani TMK"nin 32.maddesinin kabul eylediği anlamda ölüm karinesinin mevcudiyeti iddia ve ispat edilmiş değildir. Dolayısı ile Kanunun gaiplik için aradığı şart ve unsurların somut olayda tekemmül etmediği düşünülmeden yazılı şekilde kabul kararı verilmesi doğru görülmemiştir.
SONUÇ: Temyiz itirazlarının yukarıda gösterilen nedenlerle kabulü ile hükmün 6100 sayılı HMK"nin Geçici 3. maddesi yollaması ile HUMK’un 428. maddesi uyarınca BOZULMASINA, HUMK"un 440/III-1, 2, 3 ve 4. bentleri gereğince ilama karşı karar düzeltme yolu kapalı bulunduğuna, 19.03.2019 gününde oybirliğiyle karar verildi.