MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : Tazminat


Mahalli mahkemesinden verilmiş bulunan yukarıda tarih ve numarası yazılı tazminat davasına dair kararın temyiz incelemesi duruşmalı olarak davalı ve davacı tarafından süresi içinde istenilmekle gün tayin edilerek taraflara gönderilen davetiyelerin tebliğ edilmesi üzerine belli günde davacı vekili Av.... ile davalı vekili Av. ... Eren geldiler. Hazır bulunanların sözlü açıklamaları dinlendikten sonra dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği görüşülüp düşünüldü.
Dava, kira sözleşmesinden kaynaklanan tazminat istemine ilişkindir. Mahkemece, davanın kısmen kabulüne kısmen reddine karar verilmiş,hüküm davalı vekili ve davacı vekili tarafından duruşmalı olarak temyiz edilmiştir.
Davacı vekili dava dilekçesinde, davalı şirketin ... marka vinci Türkmenistan"da kullanmak üzere 22.01.2004 başlangıç tarihli sözleşme ile altı ay süre ile aylık 11.000 $ bedel karşılığı kiraladığını, sözleşmenin taraflarca 30.10.2004 tarihine kadar uzatıldığını,davalı tarafından vincin Türkiye’ye getirilirken trafik kazası sonucu pert olduğunu ve hurda olarak Türkiye"ye getirildiğini,kiracı kiralananı ne halde almış ise Borçlar Kanunu"nun 266/1 maddesine göre o halde teslim etmesi gerektiğini,davalı tarafından 09.12.2004 tarihine kadar sözleşmede kararlaştırılan 11.000 $ üzerinden kira bedelinin ödendiğini,davalı şirketin bu tarihten sonra vinci sağlam teslim edemediği gibi vincin hasar bedelini de ödemediğini, müvekkil şirketin zararın fazla büyümemesi için vinçte meydana gelen hasar bedelinin bir kısmının ... Sigorta A.Ş."den 07.07.2005 tarihinde aldığını ve sigorta ile ibralaştığını,09.12.2004 tarihinden hasarlanan vincin yerine yenisini ikame edemediğini ve bu süre içerisinde çalıştıramadığı ve kiraya veremediğinden müvekkil şirketin uğradığı zararın davalı tarafca ödenmesinin gerektiğini, pert olan vincin aylık gelirinin 11.000 $ olduğunu,bu nedenle fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla şimdilik 09.12.2004-07.07.2005 tarihleri arasındaki süre için aylık 11.000 $ dan toplam 76.266 $ ve 07.07.2005 tarihinden dava tarihine dek sigortadan alınan hasar bedeli ile vincin pert değerinin getirisinin orantılanarak aylık 5.000 $ üzerinden oluşan 14.000 $ zararın her ay itibariyle kademeli olarak işlemiş ve işleyecek TCMB bir yıllık dolar hesabına uyguladığı en yüksek döviz faiziyle birlikte fiili ödeme tarihindeki TCMB efektif satış kuru üzerinden Türk Lirası karşılığının tahsilini istemiştir. Davalı vekili ise, davacının önce altı aylık daha sonra dört aylık iki sözleşme yapıldığı ididasının gerçekleri yansıtmadığını,davacı ile yapılan sözleşmeye göre kiralanan vincin altı ay çalışma garantisi ile Türkmenistan"da çalışması için kiralandığını, sözleşme gereği kira bedellerinin ödendiğini davacının hasarın kendilerine ödenmediği iddiasının asılsız olduğunu, davacıya ekli ihbarname ile ... Sigorta tarafından 200.000 EURO ödendiğini, ayrıca sigorta şirketinin vincin sovtaşının kendisine bırakma hakkını kullanmadığını 75.000 EURO hurda değerinin de davacılara bırakıldığını,davacının mutabakat sağlayıp sonradan dava açmasında kötü niyetli olduğunu, neticede davacının 275 EURO bir değer elde ettiğini, oysa 12.04.2004 tarihinde vincin raiç değerinin 175.000 EURO olduğunu,bu nedenle değerinden çok fazlasını tazmin ettiğini, iş kaybınında talep edilmesinin yerinde olmadığını,sigorta poliçesinde bu yönde bir kloz olmadığını,davacının kesin ekspertiz raporunun alınması konusunda da kötü niyetli davrandığını ve gecikmesine sebep olduğunu,vincin sökülmesinin davacı tarafından geciktirildiğini, zararın tazmininin davacının kusurundan kaynaklandığını belirterek davanın reddini savunmuştur.
Hükme esas alınan 22.01.2004 başlangıç tarihli ve altı ay süreli 31.08.2004 tarihinde düzenlenen sözleşmenin 30.10.2004 tarihine kadar uzatıldığı konusunda taraflar arasında bir uyuşmazlık bulunmamaktadır.Sözleşmede vincin aylık 11.000 $ bedelle Türkmenistan"da çalıştırılacağı kararlaştırılmıştır.Vincin Türkmenistan"dan Türkiye"ye tırla taşınırken tırın İran"da 30.09.2004 tarihinde kaza yapması sonucu vincin pert olduğu ve Türkiye’ye pert olmuş halde getirildiği anlaşılmaktadır.Davalı kiracı tarafından vincin pert olmasına rağmen 09.12.2004 tarihine kadar aylık 11.000 $ üzerinden kira bedeli ödenmiştir.Pert olan vincin hasar bedeli davacı tarafından kasko sigorta şirketi olan ... Sigorta A.Ş."den 07.07.2005 tarihinde yapılan ibraname ile 200.000 EURO olarak tazmin edilmiştir. Davacı kira bedelinin en son ödendiği 09.12.2004 tarihi ile hasar bedelinin ödendiği tarih olan 07.07.2005 tarihi arasındaki kira bedelini uğramış olduğu zarar olarak tazminini istemiştir.Mahkemece dosya üzerinden bilirkişi incelemesi yaptırılmış. Bilirkişi Kurulu 27.11.2006 tarihli raporlarında davacı talebinin yerinde olmadığı görüş ve kanaatinde olduklarını bildirmişler, bu rapora itiraz üzerine 25.09.2007 tarihinde başka bir üçlü bilirkişi kurulundan rapor alınmış Bilirkişi Kurulu raporunda, "kiraya verilen vincin kirada iken kaza sonucu pert olduğu davacının davalıdan talep edebileceği toplam meblağın 65.266 $=88.043.83 TL olduğu belirtilmiştir” Bu rapora itiraz üzerine alınan 22.01.2008 tarihli ek raporda ise zarar miktarının 90.266 $=121,768.83 TL olduğu belirtilmiştir.Bu rapora da itiraz üzerine 05.01.2009 tarihinde Mali Müşavir Hukuk Fakültesi Öğretim Üyesi ve İ.T.Ü. Makina Fakültesi emekli Öğretim Üyesi bilirkişilerden yeniden rapor alınmış, bu raporda da vincin kira bedelinin 11.000 $ raiç değerlere uyduğunu davalının vincin pert olmasından dolayı 76.266 $ tazminat istemesinin uygun olduğu belirtilmiştir.Bu raporada davalı tarafın itirazı üzerine aynı bilirkişilerle birlikte sigorta bilirkişi olmak üzere yeniden rapor alınmasına ve zararın doğmasında tarafların kusuru bulunup bulunmadığının tespiti için ek rapor alınmış 18.06.2009 tarihli ek raporda “dava dosyasına sunulan bilgi ve belgelerden davacı tarafın zararının saptanması yönünden TTK 20/2. maddesi uyarınca basiretli bir tacir gibi davranması gerekirken, kendisine yapılan zararın tesbiti konusundaki iş birliği davetlerini geri çevirdiği ve zamanında zararın tesbiti için konunun uzmanlarına yardımcı olmadığı,bağımsız sigorta ekspresinin sözlü ve yazılı taleplerini makul ve kabul edilebilir bir sürede yerine getirmediği, bu anlamda da davacı tarafın %75 oranında kusurlu olabileceği,davalı fırmanın ise kiracı konumunda olması nedeniyle gerek dava dışı sigorta şirketine gerekse bağımsız sigorta eksperini olağanüstü durum nedeniyle daha fazla özen göstermeye davet etmesi gerektiği bu anlamda da söz konusu özen sorumluluğunu yerine gitirmediği ve zarardan %25 oranında mütefarik kusurlu olabileceği,sözleşme dışı ödenen kira bedellerinin talep edilen toplam kira kaybından tenzili ile ortaya çıkan 49.945 $ zararın tarafların mütefarik kusurları oranı gözönüne alınarak davacı tarafın davalı taraftan 12.486 $ talep edilebileceği kanaatinde olduklarını beyan etmişler, ek rapor Bilirkişi ... sigorta uzmanı ile bilirkişi ... İ.T.Ü. Ulaştırma Ana Bilimdalı emekli öğretim üyesi tarafından imzalanmış ana raporu imzalayan bilirkişiler mali müşavir Mehmet Haznedar, bilirkişi Yardımcı ... ve bilirkişi Prof.Dr...... tarafından muhalefet şerhi konarak ek rapor imzalanmamıştır. Bu durumda raporlar arasında çelişki doğmuştur. Dava, kiralananın hasar görmesi nedeniyle zararın tazminine ilişkin olduğuna göre zararın doğmasında tarafların kusurunun olup olmadığının tespiti gerekir.Mahkemece yapılacak iş dosyada bulunan raporlardaki bilirkişiler haricinde,konusunda uzman makina mühendisi, sigorta uzmanı ve hesap uzmanından oluşacak bilirkişi kurulundan yeniden rapor alınması, raporlar arasındaki çelişkinin giderilmesi ve sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken, bu çelişki giderilmeden karar verilmesi doğru değildir. Kabule göre de davacı dava dilekçesinde kira sözleşmesi süresinden sonra ödenen kira bedellerini mahsup ederek talepte bulunduğu halde mahkemece ödenen miktarların talep edilen miktardan mükerrer olarak mahsup edilmesi de doğru olmadığından hükmün bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenle temyiz itirazlarının kabulü ile 6100 sayılı HMK.ya 6217 Sayılı Kanunla eklenen geçici 3.madde hükmü gözetilerek HUMK.nın 428.maddesi uyarınca hükmün BOZULMASINA ve bozma nedenine göre sair temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine yer olmadığına,Yargıtay duruşması için kendisini vekille temsil ettiren davacı yararına takdir olunan 990.-TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya keza 900 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine, 04/02/2013 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.