9. Hukuk Dairesi 2015/13077 E. , 2015/17676 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ : . İŞ MAHKEMESİ
DAVA : Davacı, feshin geçersizliğine ve işe iadesine karar verilmesini istemiştir.
Yerel mahkemece, davanın kabulüne karar verilmiştir.
Hüküm süresi içinde taraflar avukatlarınca temyiz edilmiş olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
A) Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili, müvekkilinin 12/10/2009-10/05/2012 tarihleri arasında davalı şirkette imalat yardımcısı olarak çalıştığını, iş akdinin idari bir kararla haksız ve geçersiz olarak feshedildiğini, müvekkilinin sendika ve örgütlenme yaptığından iş akdinin feshedildiğini, bu sebeplerle işe iade talep ettiklerini, beyanla iddia etmiştir.
B) Davalı Cevabının Özeti:
Davalı vekili, davacının iddialarının doğru olmadığını, ihracat yapmak üzere bir gemi kiralandığını, ve ihraç edilecek ürünlerin imal edilmesi gerektiğini, davacıya % 200 zamlı ödemeyle fazla mesai teklif edildiğini, fakat bunu kabul etmediği gibi diğer arkadaşlarına da mesaiye katılmamaları için telkin ettiğini, bu hareketlerinin davacıya karşı olan güveni sarstığını, davalı şirkete zarar vermek istediğini, bu sebeplerle da iş akdinin haklı olarak feshedildiğini, davanın reddinin gerektiğini bildirmiştir.
C) Yerel Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece, feshin sendikal nedenle yapıldığı gerekçesiyle sendikal tazminat talebinin kabulüne ve davacının işe iadesine karar verilmiştir.
D) Temyiz:
Kararı taraf vekilleri temyiz etmiştir.
E) Gerekçe:
Dosya içeriğine göre somut uyuşmazlıkta işverence gerçekleştirilen feshin haklı ya da geçerli nedene dayanmadığı ve davalılar arasındaki asıl işveren alt işveren ilişkisinin muvazaalı olduğu anlaşıldığından feshin geçersizliğine ve davacının işe iadesine karar verilmesi isabetlidir.
İşverence yapılan feshin sendikal nedene dayanıp dayanmadığı hususu taraflar arasında uyuşmazlık konusudur.
Sendikal tazminat 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu"nun 25"inci maddesinde düzenlenmiş, işçilerin işe alınmalarının, belli bir sendikaya girmeleri veya girmemeleri veya belli bir sendikadaki üyeliği korumaları veya üyelikten istifa etmeleri şartına bağlı tutulamayacağı ilk fıkrada hükme bağlanmıştır. Sözü edilen maddenin ikinci fıkrasında ise, işverenin, sendika üyesi olan işçilerle sendika üyesi olmayan işçiler veya ayrı sendikalara üye olan işçiler arasında, çalışma şartları veya çalıştırmaya son verilmesi bakımından herhangi bir ayrım yapamayacağı kuralı getirilmiştir.
İşverenin, 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu"nun 25"inci maddesinin beşinci fıkrası uyarınca iş sözleşmesini sendikal nedenlerle feshetmesi halinde işçi, 4857 sayılı Kanunun 18, 20 ve 21 inci madde hükümlerine göre dava açma hakkına sahiptir. İş sözleşmesinin sendikal nedenle feshedildiğinin tespit edilmesi hâlinde, 4857 sayılı Kanunun 21 inci maddesine göre işçinin başvurusu, işverenin işe başlatması veya başlatmaması şartına bağlı olmaksızın sendikal tazminata karar verilir. Ancak işçinin işe başlatılmaması hâlinde, ayrıca 4857 sayılı Kanunun 21 inci maddesinin birinci fıkrasında belirtilen tazminata hükmedilmez. İşçinin 4857 sayılı Kanunun yukarıdaki hükümlerine göre dava açmaması ayrıca sendikal tazminat talebini engellemez.
Dairemizce, sendikal tazminat davalarında ispat yükünün işçide olduğu hallerde, iş yerinde çalışan ve sendikaya üye olan işçilerin sayısı, hangi tarihlerde üye oldukları, üyelikten çekilen işçilerin olup olmadığı, iş yerinde çalışmakta olan işçilerin bulunup bulunmadığı, aynı dönemde yetki prosedürünün işletilip işletilmediği, iş yerinde önceki dönemlerde toplu iş sözleşmelerinin bağıtlanıp bağıtlanmadığı, yeni işçi alınıp alınmadığı ve alınmışsa yeni işçilerin sendikalı olup olmadığı gibi hususlarla, işverence ekonomik veya teknolojik nedenlere dayalı bir fesih yoluna gidilmesi durumunda teknik yönden bu durumun araştırılması gibi ölçütler belirlenmiştir.
Mahkemece, fesih sebebine göre fesih sebebi ispatlanamadığı gerekçesiyle feshin geçersizliğine dair verilen karar isabetlidir.
Ancak, mahkemece feshin sendikal nedenlerle yapıldığı gerekçesiyle sendikal tazminat talebinin kabulüne karar verilmiş ise de iş yerinde fesih tarihinde çalışmakta olan 44 sendikalı işçi olması, bunların 7 işçinin iş akdinin davalı iş verenlikçe feshedilmesi, ancak istifa eden sendikalı işçi bulunmaması ve sendikalılar arasında terfi eden işçi de bulunması dikkate alındığında işyerinde halen çalışmasının sürdüren 37 sendikalı işçi bulunduğu anlaşılmakla davacı tarafından sendikal nedenle fesih iddiası kesin olarak ispat edilemediğinden davacının sendikal tazminat talebinin reddine karar verilmesi gerekirken yanılgılı değerlendirme ile kabulüne karar verilmesi hatalıdır.
Belirtilen sebeplerle, 4857 sayılı Kanun’un 20. maddesinin 3. fıkrası uyarınca, hükmün bozulmak suretiyle ortadan kaldırılması ve aşağıdaki gibi karar verilmesi gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda belirtilen sebeplerle;
1-Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararının BOZULARAK ORTADAN KALDIRILMASINA,
2-İşverence yapılan FESHİN GEÇERSİZLİĞİNE, davacının İŞİNE İADESİNE,
3-Davacının yasal süre içinde başvurusuna rağmen davalı işverence süresi içinde işe başlatmaması halinde ödenmesi gereken tazminat miktarının davacını kıdemi fesih nedeni dikkate alınarak takdiren davacının 4 aylık brüt ücreti tutarı olarak BELİRLENMESİNE,
4-Davacının yasal süre içinde başvurusuna rağmen davalı işverence süresi içinde işe başlatılmaması halinde kararın kesinleşmesine kadar en çok 4 aylık ücret ve diğer haklarının davalıdan alınarak davacıya ödenmesi gerektiğinin tespitine,
5-Harç peşin alındığından yeniden alınmasına yer olmadığına,
6-Davacı vekille temsil edildiğinden, karar tarihinde yürürlükte olan tarifeye göre 1.500.-TL vekâlet ücretinin davalıdan alınıp davacıya verilmesine,
7-Davacı tarafından yapılan 366.20 TL yargılama giderinin davalıdan alınıp davacıya verilmesine, davalının yaptığı yargılama giderinin üzerinde bırakılmasına,
8. Peşin alınan temyiz harcının isteği halinde davalıya iadesine,
Kesin olarak 13.05.2015 gününde oybirliği ile karar verildi.