MAHKEMESİ :TİCARET MAHKEMESİ

Taraflar arasındaki tazminat davasının mahkemece yapılan yargılaması sonucunda, davanın kısmen kabulüne yönelik olarak verilen hükmün, süresi içinde davacı vekili ve davalı ... Tic. İnş.İth. İhr. A.Ş. vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya içerisindeki kağıtlar okunup gereği düşünüldü:


Y A R G I T A Y K A R A R I

Davacı; davalılardan ... Tic. İnş.İth. İhr. A.Ş. ile aralarında 01/05/2008 başlangıç tarihli 4 yıl süreli kira sözleşmesi bulunduğunu, kira bedelinin aylık 22.000+ KDV olduğunu, ayrıca 66.000 TL de depozito verildiğini, sözleşmenin imzalanması ile birlikte, davalılardan kiraya veren ... Tic. İnş.İth. İhr. A.Ş"ye toplam değeri 541.180TL olan değişik meblağlardaki 25 adet çekin teslim edildiğini, söz konusu çeklerden 17 adetine karşılık 305.180TL ödendiğini, bakiye kısmın ise davalıların ortak kusurları sonucunda iptal edilen ruhsat sonucu ödenemediğini ve çekleri icraya konu ettiklerini, kiralananı restaurant haline getirmek için yaklaşık olarak 500.000TL masraf yaptığını, davalılardan Şahinbey İlçe Belediye Başkanlığı"nın inşaat çalışması sırasında hiçbir şekilde inşaata engel olmadığını, onarım ve tadilat işleri sona erdikten sonra 05/06/2008 tarihli iş yeri açma çalıştırma ruhsatı verildiğini, ruhsat verilen bu taşınmaz için belediye encümenin 28/09/2007 tarihli kararına göre yıkım kararı olduğunun ortaya çıktığını, kendilerinin de iptal edilen ruhsat nedeniyle sadece 15 ay sonra tahliye edilerek ortada bırakıldıklarını, tahliyenin hemen akabinde söz konusu taşınmazın davalılardan .... Tic. İnş.İth. İhr. A.Ş. tarafından bir başka firmaya kiraya verildiğini ve halen kirada olduğunu ileri sürerek, davalıların müştereken sebep oldukları zarar nedeniyle fazlaya dair hakları saklı kalmak kaydıyla şimdilik 20.000 TL "nin davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline karar verilmesini istemiş; 11/07/2014 tarihli ıslah dilekçesi ile talebini 796.041,76TL"ye artırmıştır.
Davalı ... Tic.İnş.İth. İhr. A.Ş.; taraflar arasında düzenlenen kira sözleşmesine göre kiralananın içkisiz restaurant -cafe- fastfood için kullanacağını, kira sözleşmesinin 8. maddesinde kiracının kiralananda yapacağı her türlü alt yapı, elektrik, su, ısıtma ve soğutma sistemleri, tadilat ve dekorasyondan dolayı kiraladığı mülkiyeti tahliye ve teslim ettiğinde mülkiyet sahibinden her ne ad altında olursa olsun bir alacak ve hak talep etmeyeceğinin belirtildiğini, kiracının yapacağı tüm harcamaların kiracıya ait olacağını, söz konusu çeklerin çoğunun ödenmediğini, bu çeklerle ilgili icra takipleri yapıldığını ve karşılıksız çekten ötürü şikayetçi olduklarını, Gaziantep 9. Asliye Ceza Mahkemesi"nin 2008/1841 esas sayılı dosyasında şirket yetkilileri hakkında açılan davada davaya konu inşaatın yıkılarak eski hale getirildiğinden bahisle davanın düşürülmesine karar verildiğini, davacının söz konusu taşınmazı tahliye etmesi sonrasında bu taşınmazı başka bir firmaya kiraladıklarını, kiracı firmanın taşınmazda birçok tadilat yaptığını, gerekli ruhsatları aldığını ve iş yerinin faal durumda olduğunu, davacının Gaziantep 1. İcra Hukuk Mahkemesi"nin 2009/782 esas 2009/694 karar sayılı kararı ile tahliye edildiğini, davacı hakkında kaçak elektrik ve su kullanmaktan bahisle açılan ceza davaları bulunduğunu, davacının kendi edimlerini yerine getirmediğini savunarak davanın reddini dilemiştir.
Davalı ...; husumet yönünden itirazda bulunarak davanın reddini dilemiştir.
Mahkemece; davalı ... İlçe Belediye Başkanlığı yönünden davanın reddine; diğer davalı ... Tic.İnş.İth.İhr.A.Ş. yönünden davanın kısmen kabulü ile, 66.000 TL depozito bedelinden 20.000 TL"nin dava tarihinden itibaren, bakiye 46.000 TL"nin ıslah tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmiş; hükmün davacı vekili ile davalılardan .... Tic.İnş.İth.İhr.A.Ş vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, Dairemizin 27/05/2019 tarih 2017/8315 esas 2019/5040 karar sayılı ilamı ile davalılardan .... Tic.İnş.İth.İhr.A.Ş. vekilinin katılma yolu ile temyiz talebinin süreden reddi ile davacının temyiz itirazı yönünden yapılan inceleme sonucunda, "... mahkemece, alanında uzman farklı bir bilirkişi heyetinden yeniden rapor alınması suretiyle, davacı kiracı tarafından yapılan tadilatların zorunlu ve faydalı masraf niteliğinde olup olmadığının saptanarak, zorunlu ve faydalı masraf olduğunun belirlenmesi halinde imalat tarihi itibariyle yıpranma payı düşülmüş bedellerinin tahliye tarihinden kalan kira süresi ile orantılı olarak tespiti ile sökülüp götürülebilecek imalatların istenemeyeceği de nazara alınarak sonucuna göre bir karar verilmesi gerekir. " gerekçesiyle hükmün bozulmasına karar verilmiştir.
Bozmaya uyularak yapılan yargılama sonucunda, davalı ... İlçe Belediye Başkanlığı hakkındaki davanın reddine, diğer davalı ... Tic.İnş.İth.İhr.A.Ş. hakkındaki davanın kısmen kabulü ile 66.000 TL depozito bedeli ve 203.359,75 TL zarar olmak üzere toplam 269.359,75 TL"nin; 20.000 TL"sine dava tarihinden, bakiye 249.359,75 TL"sine ıslah tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalı şirketten tahsiline karar verilmiş; hüküm davacı vekili ve davalı şirket vekili tarafından temyiz edilmiştir.
1-Dosyadaki yazılara, kararın bozmaya uygun olmasına ve delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre, davacı vekilinin ve davalı ... Tic.İnş.İth.İhr.A.Ş vekilinin aşağıdaki bentler kapsamı dışında kalan sair temyiz itirazlarının reddi gerekir.
2-Davalı ... Tic.İnş.İth.İhr.A.Ş. vekilinin, bilirkişi raporuna yönelik temyiz itirazlarının incelenmesinde;
Kural olarak bozma kararına uyan mahkeme, artık bozma kararı gereğince işlem yapmak ve hüküm vermek zorundadır. Çünkü, mahkemenin bozma kararına uyması ile bozma kararı lehine olan taraf yararına bir usuli müktesep hak doğmuştur. Bu kazanılmış hak yeni bir hükümle ortadan kaldırılamaz.
Bozulan bir hükmün, bozma sebepleri dışında kalan kısımları kesinleşir. Bozma kararına uyan mahkeme, bozma kararının kapsamı dışında kalmış olması nedeniyle; kesinleşen kısımlar hakkında yeniden inceleme yaparak karar veremez. Zira, kesinleşmiş olan kısımlar, lehine olan taraf yararına bir usuli müktesep hak teşkil eder.
Davada dayanılan ve hükme esas alınan 01/05/2008 başlangıç tarihli ve 4 yıl süreli kira sözleşmesine ilişkin taraflar arasında uyuşmazlık bulunmamaktadır. Sözleşmenin 8.maddesinde ""... içinde yapacağı her türlü alt yapı, elektrik, su, ısıtma, soğutma sistemleri, tadilat ve dekorasyondan dolayı kiraladığı mülkiyeti tahliye ve teslim ettiğinde mülkiyet sahibinden her ne ad altında olursa olsun bir alacak ve hak talep ve iddia edemeyecek. Terk ettiğinde yapılan demirbaşlar, dekorasyon, çatı vs. veya benzeri işler dükkanda sabit kalacak, taşınmayacak ve sökülmeyecektir. Sökülebilir zarar vermeyenler alınabilir."" şeklinde düzenleme mevcut ise de kiralanan sözleşme süresi sona ermeden tahliye edildiğinden sözleşmesi süresince kullanılacağına güvenilerek kiracı tarafından kiralanana yapılan faydalı ve zorunlu masrafların talep edilmesinde bir usulsüzlük bulunmamaktadır.
Tüm bu bilgiler ışığında somut olay irdelendiğinde; bozmaya uyularak alınan bilirkişi raporundaki hesaplamanın, zorunlu ve faydalı masraflar ile sökülebilir masraflar beraber değerlendirilerek bulunan bedelden %20 amortisman düşülmesi ve sonrasında sökülebilir aksamların bedelinin indirilmesi yönünden hatalı olduğu; bundan ayrı mahkemece de kira süresi ve kullanım süresi gözetilerek yapılan indirimin mükerrer amortisman indirimi sonucunu doğurduğu yönündeki değerlendirmenin hatalı olduğu görülmüştür. Bozma kararına uyan mahkeme, bozma kararı gereğince işlem yapmak ve hüküm vermek zorundadır. Bozma ilamında, sözleşmenin 8. maddesindeki düzenleme nedeniyle, faydalı ve zorunlu tadilat masrafının, imalat tarihi itibari ile yıpranma payı düşülmüş bedellerinin tahliye tarihinden sözleşme sonuna kadar olan süre ile orantılı olarak tespiti gerektiği hususu açıklıkla belirtildiği halde, bozma gereği yerine getirilmemiştir. O halde mahkemece, bilirkişi heyetinden bozma ilamı doğrultusunda taraf ve Yargıtay denetimine elverişli yeni bir rapor alınarak sonucuna uygun bir karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde hüküm tesisi usul ve yasaya aykırı olup, bozmayı gerektirmiştir.
3-Davacı vekilinin, vekalet ücretine yönelik temyiz itirazının bu aşamada incelenmesine gerek görülmemiştir.
SONUÇ: Yukarıda birinci bentte açıklanan nedenle davacı vekili ve davalı vekilinin sair temyiz itirazlarının reddine, ikinci bentte açıklanan nedenlerle hükmün HUMK"nun 428. maddesi gereğince BOZULMASINA, üçüncü bentte açıklanan nedenle davacı vekilinin vekalet ücretine ilişkin temyiz itirazının bu aşamada incelenmesine yer olmadığına, peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine, 6100 sayılı HMK"nun Geçici madde 3 atfıyla 1086 sayılı HUMK"nun 440. maddesi gereğince kararın tebliğinden itibaren 15 günlük süre içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 26/05/2021 tarihinde oy birliğiyle karar verildi..