10. Hukuk Dairesi 2015/12421 E. , 2017/8189 K.
"İçtihat Metni"Mahkemesi :İş Mahkemesi
Dava, kurumca yapılan sosyal güvenlik destek primi borcu tahakkukuna dair işlemin iptali ile Kuruma karşı borçlu olmadığının tespiti, istemine ilişkindir.
Mahkemece, ilamında belirtildiği şekilde davanın kabulüne, karar verilmiştir.
Hükmün, davalı Kurum avukatı tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
01.06.2006 tarihinden itibaren kendisine 506 sayılı Kanun hükümlerine göre yaşlılık aylığı bağlanan davacının, Ticaret Sicili kayıtlarına göre, 16.06.1997 - 14.06.2013 tarihleri arasındaki Limited Şirket ortaklığı nedeniyle davalı Kurumca sonradan gönderilen cevabi yazı içeriğine göre 01.06.2006 - 30.09.2008 tarihleri arasında kalan dönem için sosyal güvenlik destek prim borcu tahakkuk ettirildiği anlaşılmış olup, borç tahakkukuna dair Kurum işleminin iptaline ilişkin olarak açılan iş bu davada, mahkemece davanın kabulüne karar verildiği anlaşılmakta ise de verilen karar, yanılgılı değerlendirmeye dayalıdır.
Davanın yasal dayanağı olan 1479 sayılı Yasa"ya, 4447 sayılı Yasa"nın 38. maddesi ile eklenen ve 08.09.1999 tarihi itibarîyle yürürlüğe giren “Sosyal Güvenlik Destik Primi” başlığını taşıyan ek 20. madde hükmü ile, “bu yasa kapsamında yaşlılık aylığı bağlananlardan 24. maddenin I numaralı bendinde belirtilen çalışmalarına devam edenlerin veya daha sonra çalışmaya başlayanların sosyal yardım zammı dâhil tahakkuk eden aylıklarından; aylığın bağlandığı, yasadan önce yaşlılık aylığı bağlananlardan yasanın yürürlüğe girdiği tarihi takip eden veya tekrar çalışmaya başlanıldığı tarihi takip eden aybaşından itibaren çalışmalarının sona erdiği ay dâhil % 10 oranında sosyal güvenlik destek primi kesilir.” düzenlemesi getirilmiş; pasif sigortalıların yaşlılık aylıklarından sosyal güvenlik destek primi kesilmesi, 1479 sayılı Yasa"nın 24/I. maddesi kapsamında kendi nam ve hesabına bağımsız çalışmanın varlığı koşuluna bağlanmıştır.
Anılan maddenin 1. fıkrasında 24.07.2003 kabul tarihli ve 4956 sayılı Yasa ile yapılan değişiklikle; “bu kanuna göre yaşlılık aylığı bağlananlardan sadece ticari kazanç veya serbest meslek kazancı dolayısıyla gerçek veya basit usûlde gelir vergisi mükellefiyeti devam edenlerin sosyal güvenlik destek priminden sorumlu olacakları” öngörülmüş ve anılan Yasanın 57. maddesine göre bu değişikliğin yürürlük tarihi
02.08.2003 olarak belirlenmiş; daha sonra 22.01.2004 kabul tarihli, 5073 sayılı Yasa"yla yapılan değişiklikle de, anılan 1. fıkranın 4956 sayılı Yasa’dan önce yürürlükte bulunan hükmüne benzer bir düzenleme getirilerek “bu Yasa"ya göre yaşlılık aylığı bağlananlardan, 24. maddenin I numaralı bendinde belirtilen çalışmalarına devam edenlerin veya daha sonra çalışmaya başlayanların, sosyal yardım zammı dahil tahakkuk eden aylıklarından, aylığın bağlandığı veya tekrar çalışmaya başlanıldığı tarihi takip eden aybaşından itibaren sosyal güvenlik destek primi kesileceği” öngörülmüş olup, anılan değişikliğin yürürlük tarihi ise 28.01.2004 tarihidir.
Kural olarak kanunlar yürürlükte oldukları dönemdeki uyuşmazlıklara ve görülmekte olan davalara uygulanmakta olup; Sosyal Güvenlik Hukuku’na ilişkin düzenlemelerin kamusal niteliği itibarîyle, özellikle sigortalı ya da hak sahiplerinin sosyal sigorta yardımlarından yararlanma koşullarının ya da bu yardımların kapsamına ilişkin olarak sigortalı lehine yapılan yasal düzenleme ya da değişiklik hükümlerinin geçmişe yönelik biçimde uygulanması gereği kabul edilmişse de; anılan yasal düzenlemelerle yapılan değişikliklerin, Kurumun sosyal güvenlik destek primi alacağına ilişkin bulunması nedeniyle, anılan maddelerin yürürlüğe girdiği tarihler sonrasında hakedilmiş ya da hakedilecek yaşlılık aylıkları yönünden uygulanması gereği açıktır.
Diğer taraftan, vergi kaydının varlığı, kendi adına ve hesabına bağımsız çalışmanın, kaydın silinmesi ise, anılan çalışmaya son verildiğinin karinesi olup, karinenin aksinin güçlü delillerle kanıtlanması gereği bulunmaktadır. Eldeki davada ise, mahkemece ortağı olduğu şirketin vergi kaydının 30.11.2006 tarihinde terkin edilmek sureti ile sona erdiği anlaşılan davacı hakkında, aylığın başlangıç tarihine göre 01.06.2006-30.11.2006 tarihleri arasında kalan dönem bakmından sosyal güvenlik destek primi ödemekle yükümlü olduğunun gözetilmesi ile, bu dönemdeki borçlar bakımından yapılan tahakkuka dair Kurum işleminin yerinde olduğu dikkate alınmak suretiyle bir karar verilmesi gerekirken, yazılı şekilde karar verilmesi usul ve yasaya aykrı olup, bozma nedenidir.
O hâlde, davalı Kurum avukatının bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ : Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, 21.11.2017 gününde oybirliğiyle karar verildi.