8. Hukuk Dairesi 2013/11310 E. , 2014/13057 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ : Kadirli 2. Asliye Hukuk Mahkemesi
TARİHİ : 22/01/2013
NUMARASI : 2011/205-2013/36
Davacı-karşı davalı A.. A.. ve müşterekleri ile Davalı-karşı davacı S.. D.. ve müşterekleri aralarındaki miras sebebiyle istihkak davasının kısmen kabulüne, kısmen reddine dair Kadirli 2. Asliye Hukuk Mahkemesi"nden verilen 22.01.2013 gün ve 205/36 sayılı hükmün Yargıtay"ca incelenmesi davalı-karşı davacı tarafından süresinde istenilmiş olmakla; dosya incelendi, gereği düşünüldü:
KARAR
Davacı-karşı davalılar vekili, vekiledenlerinin mirasbırakanı olan İ... A.."ın 05/04/2011 tarihinde vefat ettiğini, mirasbırakanın, vekiledeni U.. A.."ın resmi nikahlı eşi N.., A.., H.., N.. ve H.."ın ise babası olduğunu, mirasbırakan İ.. A.."ın davalı S.. D.."den ise gayri resmi üç çocuğu daha bulunduğunu, Kadirli 1. Asliye Hukuk Mahkemesi"nin 2011/20 Değişik İş sayılı dosyası ile mirasbırakana ait 12 adet büyükbaş hayvanın tespitini yaptırdıklarını, davalının hayvanların bakımını yapması nedeniyle zilyet olması dışında hiçbir hakkının bulunmadığını açıklayarak vekiledenlerine miras olarak kalan büyükbaş hayvanların miras payları oranında iadesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı-karşı davacı vekili, vekiledeninin davacıların mirasbırakanı İ.. ile gayriresmi evli olduğunu, davaya konu büyükbaş hayvanların mülkiyetenin vekiledenine ait olduğunu, mirasbırakan İ.. A.."ın bu hayvanlarda herhangi bir hakkının bulunmadığını açıklayarak öncelikle tespiti yapılan ineklerin mülkiyetinin vekiledenine ait olduğunun tespiti ile vekiledeni adına kayıtlarının yapılmasına, bu taleplerinin kabul edilmemesi halinde tespit edilen ineklerin yem, bakım giderleri ve bakım ücretinin parasal değerlerinin tespiti ile fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla 10.000,00 TL."nin dava tarihinden itibaren işleyecek faizi ile birlikte davacılar karşı davalılardan tahsiline; asıl davanın ise reddine karar verilmesini istemiştir.
Mahkemece, davacı karşı davalıların açmış olduğu davanın kabulüne; Kadirli 1. Asliye Hukuk Mahkemesi"nin 2011/20 Değişik İş sayılı dosyası kapsamında düzenlenen 20/04/2011 tarihli raporda belirtilen ve mirasbırakana ait ahırda bulunan 12 adet ineğin Kadirli Sulh Hukuk Mahkemesi"nin 2011/422 esas, 2011/337 karar sayılı ve 12/04/2011 tarihli mirasçılık belgesindeki hisseleri oranında davacı karşı davalılara ait olduğunun tespitine; davalı karşı davacıdan alınarak davacı karşı davalılara miras hisseleri oranında iadesine; Davalı karşı davacının açmış olduğu davanın ise reddine karar verilmiştir. Hüküm süresi içinde davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Mahkemece her ne kadar asıl davadaki uyuşmazlık miras sebebi ile istihkak olarak görülüp buna göre çözümlenmiş ise de; İrs uyuşmazlığı olmayan hallerde miras sebebi ile istihkak davasından söz edilemez. Bir kimse bir terekenin veya terekeye giren bir malın mirasçı olarak sahibi bulunduğunu ileri sürüp o terekenin veya o terekeye giren bir malın bu terekeyi veya malı elinde bulunduran kimseden kendisine teslimini istediği ve davalı tarafından davacının mirastan doğan hakkına itiraz ettiği hallerde Medenî Kanunun 637. maddesine uygun bir miras sebebiyle istihkak davası söz konusu olabilir (Escher, Medenî Kanun Şerhi . Miras sebebiyle istihkak davasına ait bilgiler N. ; Tuor, Medenî Kanun Şerhi-Miras sebebiyle istihkak davasına ait genel bilgiler N. ; A.. H.. B.., Miras ve tatbikat 1947 S. 339; K.. E.., Miras sebebiyle istihkak davası - 1942 8. 33, Özuğur- Miras Hukuku S.697). Miras sebebi ile istihkak davalarında davacı, mirasçılık sıfatına dayanan bir kimsedir. Davalı ise davacının mirasçılık sıfatına karşı itiraz eden ve terekenin tamamına veya terekeye giren bir malı elinde bulunduran bir kişidir. Bu bilgiler ışığında somut olaya bakıldığında; davacılar mirasçı olduklarını iddia etmekte, davalı ise davacıların mirasçılık sıfatına itiraz etmemektedir. Bu halde miras sebebi ile istihkak davasından söz edilemez. Eldeki dava; adi istihkak davasıdır.
Mirasçılar birden fazla ise ve mirasbırakan Türk Kanunu Medenisi ve Medeni Kanunun Yürürlük tarihinden sonra ölmüş ise, tereke mirasçılara iştirak halinde (elbirliği halinde) mülkiyet şeklinde intikâl ettiğinden ya tüm mirasçılar birlikte davacı olacak ya da miras ortaklığına TMK"nun 640. maddesi gereğince, temsilci atanması temin edilecek, dava miras ortaklığı temsilcisi tarafından açılabilecektir.
Ancak; elbirliği halinde mülkiyet şeklinde mirasçılara intikâl eden tereke paylaşılmış yasaya uygun paylaşım nedeniyle mal mirasçılardan birine düşmüş, ancak üçüncü şahıs elinde ise, paylaşım sonucu mal kendisine düşen mirasçı bu takdirde malı elinde bulunduran şahsa karşı tek başına adi istihkak davası açabilecektir.
Somut olayda tereke paylaşılmadığına göre mirasbırakanın ölüm tarihinde yürürlükte olan Medenin Kanuna göre tereke mirasçılara iştirak halinde (elbirliği halinde) mülkiyet şeklinde intikâl etmiştir. Bu halde ya tüm mirasçılar birlikte davacı olacak ya da miras ortaklığına TMK"nun 640. maddesi gereğince, temsilci atanması temin edilecek, dava miras ortaklığı temsilcisi tarafından açılabilecektir. Mahkemece davacı tarafa, tüm mirasçıların davaya katılımlarının sağlanması ya da usulüne uygun muvafakatlerinin alınması ya da miras ortaklığı temsilcisi atanması için dava açmak için süre verilmeden esas hakkında karar verilmesi usul ve yasaya aykırıdır.
Bunlardan ayrı, mirasbırakanın kayıtlı olduğu kooperatiflerden tespiti yapılan büyükbaş hayvanların tamamının mirasbırakan adına kayıtlı olup olmadığı, 2005 yılında alındıktan bir süre sonra öldüğü taraflarca iddia edilen ineğin yerine sigorta kapsamında mirasbırakana başka inek verilip verilmediği araştırılmadan, hayvanlara ilişkin varsa işlem dosyası ve ilgili evraklar temin edilmeden eksik araştırma ile hüküm verilmesi de doğru olmamıştır.
Mahkemece yukarıdaki hukuki olgular gözardı edilerek eksik araştırma, soruşturma ve yersiz gerekçelerle yazılı şekilde karar verilmesi isabetsiz, davalı vekilinin temyiz itirazları bu nedenle yerinde görüldüğünden kabulü ile hükmün 6100 sayılı HMK"nun geçici 3. maddesi yollamasıyla 1086 sayılı HUMK"nun 428. maddesi uyarınca BOZULMASINA, taraflarca HUMK"nun 388/4. (HMK m.297/ç) ve HUMK"nun 440/I maddeleri gereğince Yargıtay Daire ilamının tebliğinden itibaren ilama karşı 15 gün içinde karar düzeltme isteğinde bulunulabileceğine ve 133,65 TL peşin harcın istek halinde temyiz edene iadesine 20.06.20014 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.