(Kapatılan)22. Hukuk Dairesi 2017/28437 E. , 2020/4210 K.
"İçtihat Metni"
DAVA TÜRÜ : ALACAK
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi taraf vekillerince istenilmekle, temyiz taleplerinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili, müvekkilinin davalı nezdinde güvenlik görevlisi olarak çalıştığını, iş sözleşmesinin işveren tarafından haksız feshedildiğini, işyerinde günde en az 12 saat çalıştığını, gece çalışması yaptığını, yıllık izinlerinin bir kısmını kullanabildiğini, tüm resmi ve dini bayramlarda çalıştığını, ancak karşılıklarının ödenmediğini ileri sürerek kıdem ve ihbar tazminatı ile bir kısım işçilik alacaklarının hüküm altına alınmasını talep etmiştir.
Davalı Cevabının Özeti:
Davalı vekili, davacının talep konusu alacaklarının zamanaşımına uğradığını, iş sözleşmesinin haklı nedenle feshedildiğini, davacının arızi olarak yaptığı fazla mesailerinin ve hafta sonu ve dini ve milli bayram çalışma ücretlerinin bordrolarında yanısıtılarak ödendiğini, davacının çalıştığı dönemde hak kazandığı tüm yıllık izinleri kullandırıldığını ileri sürerek, davanın reddini talep etmiştir.
Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece, toplanılan deliller ve bilirkişi raporuna dayanılarak davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Temyiz:
Karar süresi içerisinde taraf vekillerince temyiz edilmiştir.
Gerekçe:
1-Dosyadaki yazılara, belgelere ve tüm dosya kapsamına göre; davalının tüm, davacının aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde değildir.
2-Davacının fazla mesai yapıp yapmadığı konularında taraflar arasında uyuşmazlık bulunmaktadır.
Fazla çalışma yaptığını iddia eden işçi bu iddiasını ispatla yükümlüdür. Ücret bordrolarına ilişkin kurallar burada da geçerlidir. İşçinin imzasını taşıyan bordro sahteliği ispat edilinceye kadar kesin delil niteliğindedir. Bir başka anlatımla bordronun sahteliği ileri sürülüp kanıtlanmadıkça, imzalı bordroda görünen fazla çalışma alacağının ödendiği varsayılır.
Fazla çalışmanın ispatı konusunda işyeri kayıtları, özellikle işyerine giriş çıkışı gösteren belgeler, işyeri iç yazışmaları delil niteliğindedir. Ancak, fazla çalışmanın yazılı belgelerle kanıtlanamaması durumunda tarafların, tanık beyanları ile sonuca gidilmesi gerekir. Bunun dışında herkesçe bilinen genel bazı vakıalar da bu noktada göz önüne alınabilir. İşçinin fiilen yaptığı işin niteliği ve yoğunluğuna göre de fazla çalışma olup olmadığı araştırılmalıdır.
Yine işçilerin gece çalışmaları günde yedibuçuk saati geçemez (İş Kanunu, Md. 69/3). Bu durum günlük çalışmanın, dolayısıyla fazla çalışmanın sınırını oluşturur. Gece çalışmaları yönünden, haftalık kırkbeş saat olan yasal çalışma sınırı aşılmamış olsa da günde yedibuçuk saati aşan çalışmalar için fazla çalışma ücreti ödenmelidir. Dairemizin kararları da bu yöndedir. Ayrıca Postalar Halinde İşçi Çalıştırılarak Yürütülen İşlerde Çalışmalara İlişkin Özel Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik’in gece çalışma süresini düzenleyen 7/son maddesine göre postalar halinde işçi çalıştırılarak yürütülen işlerde, çalışma süresinin yarısından çoğu gece dönemine rastlayan bir postanın çalışması, gece çalışması sayılır.
Hukuk Genel Kurulu"nun 05.04.2006 gün 2006/9-107 esas, 2006/144 karar sayılı kararında yapılan çalışmanın niteliği, yapılan işin ve iş yerinin özelliğine göre 24 saatlik vardiyalarla çalışılan işyerlerinde, çalışanların uyku ve sair zorunlu ihtiyaçlarını karşılamak için geçen zaman dışında günde 14 saat çalışabileceği benimsenmiştir.
Somut olayda, davacı davalı nezdinde güvenlik görevlisi olarak çalışmış olup; dava dilekçesinde, çoğunlukla gece çalıştığını, gece çalışmasının 7,5 saatin üzerinde olduğunu, gece 14-15 saat nöbet tuttuğunu, kimi zaman ara vermeksizin 18-20 gün boyunca günde 12 saatten az olmaksızın çalıştırıldığını, kimi zaman bu çalışmalaırnın 14-15 saati bulduğunu beyan etmiştir. Dosyada bir kısmı imzalı, bir kısmı imzasız vardiya çizelgeleri ve puantaj listeleri ile imzasız ücret bordroları yer almaktadır. Mahkemece hükme esas bilirkişi raporunda da, işyeri kayıtları tetkik edilmek suretiyle vardiya çizelgeleri ve puantaj listeleri bordrolarla mukayese edilmiş, tüm imzasız ücret bordrolarındaki tahakkukların ödendiğinin banka kayıtları ile sabit olduğu gerekçesiyle davacının fazla çalışma ücretine hak kazanamadığı tespit edilmiştir. Mahkemece bu sebeple fazla çalışma ücreti alacağının reddine karar verilmiştir. Ancak hükme esas raporda yapılan değerlendirmelerin hatalı olduğu anlaşılmaktadır. Şöyle ki, gece çalışmaları yönünden, haftalık kırkbeş saat olan yasal çalışma sınırı aşılmamış olsa da günde 7,5 saati aşan çalışmalar için fazla çalışma ücreti ödenmesi gerektiği halde bilirkişi tarafından bu hususun gözetilmediği anlaşılmaktadır. Belirtilen şekilde, vardiya çizelgeleri ve puantaj listeleri dikkate alınmak suretiyle gece çalışmasında 7,5 saati aşan çalışmanın fazla çalışma mahiyetinde olduğu hususu da gözetilerek belirlenecek fazla çalışma süreleri ile imzasız ücret bordrolarındaki fazla çalışma süreleri mukayese edilmeli, kayıtlara göre hesaplanacak fazla çalışma sürelerinin imzasız ücret bordrolarındaki fazla çalışma sürelerinden daha fazla olması halinde, bordrolardaki tahakkuklar mahsup edilmek suretiyle davacının fazla çalışma ücretine hak kazanıp kazanmadığı hususu yeniden değerlendirilmelidir. Eksik ve yanılgılı değerlendirme ile yazılı şekilde karar verilmesi hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı nedenle BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgililere iadesine, 04.03.2020 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.