Esas No: 2020/8172
Karar No: 2022/3220
Karar Tarihi: 20.04.2022
Yargıtay 11. Hukuk Dairesi 2020/8172 Esas 2022/3220 Karar Sayılı İlamı
Özet:
Davacı, taraflar arasında imzalanan harici satım sözleşmesi nedeniyle ödenen taşınmaz bedelinin tahsili talebiyle dava açtı. Sözleşmeye konu taşınmazların bir kısmının satıcılar tarafından devredilmediği gerekçesiyle davacı, yatırdığı bedelin iadesini talep etti. İlk derece mahkemesi, tapuda devredilen taşınmaz için yapılan ödemelerin devredilen diğer taşınmazlar için yapıldığına hükmederek davayı kabul etti. Bölge adliye mahkemesi de bu kararı onadı. Ancak Yargıtay, tapuda düzenlenen akit tablosunu ispatlayacak delil sunulmadığından davacının dava konusu ödemeleri devredilen taşınmazın asıl satışına yönelik ödendiği kabul edilemeyeceğini belirterek kararı bozdu.
Kanun Maddeleri: Türk Medeni Kanunu madde 1, Hukuk Muhakemeleri Kanunu madde 346.
"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ : SAMSUN BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ 3. HUKUK DAİRESİ
Taraflar arasında görülen davada Amasya 1. Asliye Hukuk Mahkemesince verilen 17.06.2020 tarih ve 2018/436 E. - 2020/175 K. sayılı kararın davalı şirket vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, istinaf isteminin esastan reddine dair Samsun Bölge Adliye Mahkemesi 3. Hukuk Dairesi'nce verilen 09.10.2020 tarih ve 2020/803 E. - 2020/1200 K. sayılı kararın Yargıtay'ca incelenmesi davalı şirket vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve yine dosya içerisindeki dilekçeler, duruşma tutanakları ve tüm belgeler okunup, incelendikten sonra işin gereği görüşülüp, düşünüldü:
Davacı vekili, tarafların aile şirketi olan Öksüzler Ltd. Şti. adı altında ... ve ... yapmış oldukları 01/02/2018 tarihli protokol ile protokolde belirtilen yerde ....ada .... parsel, .... ada .... parsel ve 306 ada 170 parsel sayılı taşınmazların protokol alıcısı ...'e devri konusunda anlaştıklarını, devir noktasında kendi aralarında süre belirleyen taraflardan satıcı Öksüzler Petrol Ltd. Şti. ortakları ... ve ...'ün anlaşılan parsellerden 306 ada 136 parsel sayılı taşınmazı protokolde belirlenen meblağın yarısına yakın kısmının elden ödenmesi karşısında 20/03/2018 tarihinde devrettiklerini, diğer parseller üzerinde ipoteklerin olduğu ve borçların yapılandırıldığını gerekçe göstererek tapuları vermekten kaçındıklarını, toplamda 211.750,00 TL'yi Öksüzler Petrol adına ödemenin gerçekleştirildiğini, satış protokolünün yükümlülüklerini yerine harfiyen yerine getirdiğini, davalı şirket ile davalıların protokolde yer alan yükümlülüklerini yerine getirmediği, ödenen meblağın da iade edilmediğinden 211.750.- TL'nin iadesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalılar vekili, davalı gerçek kişilerin taraf sıfatı olmadığından öncelikle husumet yokluğundan davanın reddine karar verilmesini, esas yönünden ise 01/02/2018 tarihinde protokole konu taşınmazlar için belirlenen toplam bedelin 1.275.000,00 TL olduğu taşınmazların yüzölçümünün neredeyse aynı olduğunu, devredilen taşınmazın 425.000,00 TL civarında bir değere tekabül ettiğini, toplam ödemenin 211.750,00 TL olduğu devredilen taşınmaz yönünden 213.000,00 TL bakiye alacağının olduğunu savunarak davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Mahkemece, toplanan deliller ve tüm dosya kapsamına göre, taraflar arasındaki sözleşmede 3 taşınmazın değerinin ayrı ayrı belirlenmediği, 3 taşınmazın toplam bedelinin 1.275.000,00 TL olarak yazıldığı, devredilen taşınmazın davacıya devrine ilişkin resmi senedin incelenmesinde devir tarihinin 20/03/2018 olduğu, satış bedelinin nakden ve tamamen alındığı yazıldığı, 136 parsel sayılı taşınmazın bedelinin nakden ve tamamen ödendiği hususu resmi senet ile ispatlandığı, davacı tarafından yapılan ödemelerin tarihi de devir tarihinden sonra olduğu, davacı tarafından ödenen toplam 211.750,00 TL bu bedelin kendisine devir edilen taşınmaza ilişkin olmayıp, devredilmesi kararlaştırılan diğer iki taşınmaz için olduğunun kabulü gerektiği, devir sözleşmesi de resmi şekilde yapılmadığından geçersiz olup, geçersiz sözleşme gereğince davacı vermiş olduğu bedelin iadesini talep edebileceği gerekçeleriyle davalı şirket yönünden davanın kabulüne, diğer davalılar ... ve ... ise sözleşmede taraf olmaması nedeniyle pasif husumet nedeniyle bunlar hakkında açılan davanın reddine karar verilmiş, kararı davalı şirket vekili istinaf etmiştir.
İstinaf mahkemesince, İlk Derece Mahkemesinin davanın kabulüne ilişkin kararında herhangi bir isabetsizlik görülmediğinden davalı şirket vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiş, kararı davalı şirket vekili temyiz etmiştir.
Dava, taraflar arasında imzalanan harici satım sözleşmesi nedeniyle ödenen taşınmaz bedelinin tahsili talebine ilişkindir. Taraflar arasında 01/02/2018 tarihinde protokol ile gayri menkul satış vaadi sözleşmesi yapıldığı, bu sözleşme ile davalı şirketin 3 adet taşınmazı 1.275.000,00 TL bedel ile davacıya satmayı taahhüt ettiği, sözleşmenin 3. madde kapsamında davacı tarafından 50.000,00 TL kapora verildiği, sözleşmenin 4. maddesi gereği protokol tarihinden itibaren 1 ay içinde satıcının taşınmazların devrini almayı, yine 5. maddesine göre satıcının da protokol tarihinden itibaren 1 ay içinde taşınmazları devretmeyi taahhüt ettiği anlaşılmıştır.
Sözleşmeye konu taşınmazlardan Amasya İli Merkez İlçesi Gökmedrese Mahallesi 306 ada 136 parsel sayılı taşınmazın davacıya 20/03/2018 tarihinde satış bedeli olan 27.000,00 TL’nin nakden ve tamamen alınarak devredildiği, sözleşmede belirtilen diğer taşınmazların ise tapu devrinin davacıya verilmediği anlaşılmaktadır.
İlk Derece Mahkemesince tapuda devredilen taşınmazın bedelinin nakden ve tamamen ödendiği hususu resmi senet ile ispatlandığı, davacı tarafından yapılan ödemelerin tarihi de devir tarihinden sonra olduğu, davacı tarafından ödenen toplam 211.750,00 TL’nin bu bedelin kendisine devir edilen taşınmaza ilişkin olmayıp, devredilmesi kararlaştırılan diğer iki taşınmaz için olduğu gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiştir. Yapılan istinaf başvurusu üzerine Bölge Adliye Mahkemesince İlk Derece Mahkemesinin davanın kabulüne ilişkin kararında herhangi bir isabetsizlik görülmediğinden davalı şirket vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
Uyuşmazlık devredilen taşınmazın davacının iddiasında olduğu üzere sözleşmedeki toplam bedelin yarısı ödenerek mi devrinin yapıldığı, yoksa davalının belirttiği üzere taşınmazın tapuda devir esnasında bedelinin ödenmediği, davacı tarafından yapılan havalelerin ise devredilen taşınmaz için mi yapıldığı hususlarında toplanmaktadır.
Tapu Sicil Müdürlüğünün taşınmazın davacıya devrine ilişkin resmi senedin incelenmesinde satış bedelinin 27.000,00 TL olduğu ve bu bedelin nakden ve tamamen alınarak devredildiği belirtilmekle birlikte, taraflar arasında uyuşmazlık bulunmayan 01/02/2018 tarihli harici satış sözleşmesine göre 3 adet taşınmazın 1.275.000,00 TL olduğu hususunda da bir ihtilaf bulunmamaktadır. Buna göre dosya kapsamında alınan 09/10/2019 havale tarihli bilirkişi raporunda protokol tarihi itibariyle devredilen taşınmazın değerinin 212.500,00 TL olduğu tespit edildiğinden tapuda devir sırasında düzenlenen akit tablosunun aksi ispatlanmış olup davacının dava konusu ödemeleri bilirkişi raporu ile belirlenen miktar üzerinden devredilen taşınmazın satışına yönelik ödendiğinin kabulü ile davanın reddine karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde karar verilmesi doğru görülmemiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle davalı şirket vekilinin temyiz isteminin kabulü ile hükmün BOZULMASINA, dava dosyasının İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, ödediği peşin temyiz harcının isteği halinde temyiz eden davalı şirkete iadesine, 20/04/2022 tarihinde oyçokluğuyla karar verildi.
MUHALEFET ŞERHİ
Samsun Bölge Adliye Mahkemesi 3. Hukuk Dairesi'nin dosya kapsamına, usul ve yasaya uygun olan kararın onanmasını düşündüğümden sayın çoğunluğun bozma gerekçesine katılmıyorum.