Yargıtay 4. Hukuk Dairesi 2010/4696 Esas 2011/4442 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi

Davacı ... vekili Avukat ... Tulukçu tarafından, davalı Başbakanlık Gümrük Müsteşarlığı Gümrükler Kontrol Genel Müdürlüğü aleyhine 28/07/2005 gününde verilen dilekçe ile tespit istenmesi üzerine mahkemece yapılan yargılama sonunda; davanın kabulüne dair verilen 31/05/2007 günlü kararın Yargıtay’ca incelenmesi davalı vekili tarafından süresi içinde istenilmekle temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra tetkik hakimi tarafından hazırlanan rapor ile dosya içerisindeki kağıtlar incelenerek gereği görüşüldü.
Dava, davalı idareden alınan yatırım teşvik belgesi ile dışalımı yapılan makinelerin tespiti istemine ilişkindir. Yerel mahkemece istem kabul edilmiş; karar, davalı tarafından temyiz olunmuştur.
Dosya içeriğinden; davalı idareden aldığı yatırım teşvik belgesi ile dışalımını gerçekleştirdiği iki tane baskı makinesini amacına uygun kullanmadığı gerekçesiyle, davacı hakkında vergi ve harç için işlem başlatıldığı, bu amaçla davalıdan aldığı güvence mektubunun paraya çevrilmesi için ilgili bankaya başvurduğu, davacının bu işlemleri engelleyebilmek amacıyla dışalımını yaptığı makinenin ilk kurulduğu yerde bulunduğunun tespitini istediği anlaşılmaktadır.
Kural olarak adli yargı yerinde idareyi belirli yönde işlem yapmaya zorlayıcı karar verilemez. Davacı, davalı idarenin başlattığı işlemlere engel olacak biçimde, idareyi belli doğrultuda işlem yapmaya zorlayıcı yönde bir karar verilmesini istediğine göre böyle bir uyuşmazlığın çözüm yeri adli yargı olmayıp 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Yasası"nın 2. maddesi gereğince kamu hukuku kuralları içerisinde inceleme yapacak olan idari yargı yeridir. Görev konusu kamu düzenine ilişkin olup açıkça veya hiç ileri sürülmese de yargılamanın her aşamasında mahkemelerce kendiliğinden gözetilir.
Yerel mahkemece açıklanan olgular gözetilerek, yargı yolu bakımından mahkemenin görevsizliği nedeniyle dava dilekçesinin reddine karar verilmesi gerekirken, işin esasının incelenmiş olması usul ve yasaya uygun düşmediğinden kararın bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Temyiz olunan kararın yukarıda gösterilen nedenlerle davalı yararına BOZULMASINA; bozma nedenine göre davalının öteki temyiz itirazlarının incelenmesine şimdilik yer olmadığına 21/04/2011 gününde oybirliğiyle karar verildi.