Hazine Adına Kayıtlı Çekişmeli Taşınmazlar - Tapu Tahsis Belgesi Verilen Gecekondular - Tapu Verme - Yargıtay 1. Hukuk Dairesi 2008/7438 Esas 2008/13248 Karar Sayılı İlamı

1. Hukuk Dairesi 2008/7438 E., 2008/13248 K.

1. Hukuk Dairesi 2008/7438 E., 2008/13248 K.

• HAZİNE ADINA KAYITLI ÇEKİŞMELİ TAŞINMAZLAR
• TAPU TAHSİS BELGESİ VERİLEN GECEKONDULAR
• TAPU VERME

• 2981 S. İMAR VE GECEKONDU MEVZUATINA AYKIRI YAPILARA UY... [ Madde 13 ]

"İçtihat Metni"

Taraflar arasında birleştirilerek görülen davada;

Davacı, çekişme konusu 27664 ada 1 sayılı parselin tapuda davalı adına kayıtlı olduğunu, taşınmaz üzerinde gecekondular bulunduğunu, gecekondu sahiplerinin arsa tahsisi yapılması yönünde belediyeye başvurduklarını, belediye tarafından hak sahiplerinin talebinin reddedildiğini, ancak red işlemlerinin idari yargıda iptal edildiğini, bu durumda 2981 Sayılı Yasanın 13/b maddisinin 2 ve 3. bentleri uyarınca gecekondu hak sahiplerine tapularının verilmesi gerektiğini, bu nedenle de davalı Hazine adına kayıtlı çekişmeli taşınmazın davalı tarafından kendilerine devredilmediğini ileri sürerek, tapu iptal ve tescil isteğinde bulunmuş, daha sonra da davasını tazminata hasretmiştir.

Davalı, davanın reddini savunmuştur.

Davanın reddine ilişkin olarak verilen karar, Dairece, “

“taşınmazın yargılamanın devamı sırasında 3.kişiye satıldığı, bu nedenle HUMK.nun 186. maddesi uyarınca işlem yapılıp sonucuna göre karar verilmesi gerektiği”

” gerekçesiyle bozulmuş, mahkemece bozmaya uyularak yapılan yargılama sonucunda davacı tarafından tazminata hasredilen davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.

Karar, taraflarca süresinde temyiz edilmiş olmakla; Tetkik Hakimi A.S.... Ç........’nun raporu okundu, düşüncesi alındı. Dosya incelendi, gereği görüşülüp, düşünüldü.

-KARAR-

Dava, tapu iptali ve tescil isteğiyle açılmış olup, yargılama sırasında taşınmazın el değiştirmesi nedeniyle tazminat isteğine dönüştürülmüştür.

Mahkemece, davanın kısman kabulü ile tazminat isteminin kabulüne karar verilmiştir.

Dosya içeriği ve toplanan delillerden; 27360 ada 1 (eski kadastral 935) sayılı parselin tapuda davalı Hazine adına kayıtlı olduğu, taşınmaz üzerinde dava dışı kişilere ait gecekondular bulunduğu, gecekondu sahiplerinin davacı belediyeden tapu tahsis talebinde bulundukları, ancak belediyenin bu talepleri reddettiği, bunun üzerine red işleminin idari yargıda açılan davalar sonucunda iptal edildiği, belediyenin bu sebeple 27360 ada 1 sayılı parseli Hazineden 2981 Sayılı Yasanın 10/c maddesi gereğince talep ettiği, Hazinenin taşınmazın ıslah imar planında Maliye Meslek Lisesi alanı olarak gösterilmesi nedeniyle devir talebini geri çevirdiği ve bunun üzerine belediyenin de aynı gerekçelerle gecekondu sahiplerinin taleplerini reddettiği, bunun üzerine kişilerin idari yargıda yeniden dava açtıkları, belediyenin bu kez, 2981 Sayılı Yasanın 13/b maddesinin 2. ve 3. bentleri gereğince kişilere devredilmek üzere mülkiyeti yine hazineye ait 27664 ada 1 parselin bedelsiz olarak belediyeye devrini istediğini, ne varki, Hazine tarafından talebin reddi üzerine belediyenin eldeki davayı açtığı, bu aşamada idari yargıda davası görülen dava dışı gecekondu hak sahiplerine belediye tarafından önce belediye adına kayıtlı 27664 ada 2-3 sayılı parsellerde tahsis verilip, bilahare iptal edilerek, 27360 ada 1 parselin bulunduğu yerde Büyükşehir Belediyesince yapılan kentsel dönüşüm projesinden daire tahsis edildiği, bu nedenle de gecekondu sahiplerinin idari yargıdaki davalarından feragat ettikleri anlaşılmaktadır.

Gerçekten de 2981/3290 sayılı yasa düzenlemeleriyle Hazine, Belediye, il Özel İdaresine ait veya Vakıflar Genel Müdürlüğünün idare ettiği arsa veya arazilerin üzerine taşınmazda kayıttan ve mülkiyetten kaynaklanan bir hakları bulunmayan kişilerin yapılanmaları ve gerek taşınmazın niteliği ve içinde bulunduğu konum ve gerekse hak sahibi olma bakımından yasanın öngördüğü koşulların gerçekleşmesi halinde kamu kuruluşunun ilerde imar ve ıslah planları veya kadastro planları belirlenecek alanlarda planlar gerçekleştikten sonra tapuya dönüştürülmek üzere yapı sahiplerine tapu tahsis belgesi vermeleri öngörülmüş, planların önceden yapılmış olduğu hallerde ise, tapu tahsis belgesi yerine doğrudan tapu verilmesine de olanak tanınmıştır. Hemen belirtilmelidir ki, üzerinde yapılaşma bulunan ve yasa hükümleri gereğince hakkında özel mülkiyet kurulabilecek ve kişilere devri mümkün olan maliki Hazine, İl Özel İdaresi olan ve İdaresi Vakıflar Genel Müdürlüğüne ait taşınmazlarda imar ıslah veya kadastro planı henüz yapılmamışsa, bu kamu kuruluşlarınca hak sahibine tapu tahsis belgesi verilecek imar ve ıslah planı veya kadastro planının yapılması ve sahibine kişisel hak sağlayan tapu tahsis belgesinin tapuya tahvil edilmesi bakımından taşınmazın sicil kaydı somut olayda gözlemlendiği üzere Belediyeye devredilecektir. Öyleyse, taşınmazın belediyeye devrinin hukuki sebebi yasal düzenlemelerin öngördüğü usulü işlemleri gerçekleştirmekle sınırlı bulunmaktadır. Bir başka ifade ile devirdeki amacın gerçek ve maddi anlamda mülkiyetin Belediyeye devri olmayıp görevi ve yetkisi gereği bir takım usulü işlemleri gerçekleştirmek için olduğu tartışmasızdır. Esasen 19.7.2003 tarihinde yürürlüğe giren 4916 Sayılı Yasada da benzer hükümlere yer verilmiş olup taşınmazın sicil kaydının devrinin gerçek ve yasal sebebinin Belediyenin fonksiyonu gereği yasada yer alan belirli amaçların gerçekleştirilmesi için aracı kılınmaktan başka bir şey olmadığı açıktır.

O halde, değinilen ilkeler çerçevesinde somut olay değerlendirildiğinde, çekişmeye konu mülkiyeti davalı Hazineye ait 27664 ada 1 parsel sayılı taşınmazda yapıları bulunun Mustafa ve Turgay Çinkaya ile Mustafa Yıldırım yönünden taşınmazda hak edinmelerini gerektiren yasal koşulların kendilerine yapılan tebligatlara rağmen yerine getirilmediği ve bu sebeple hak sahipliği şartlarının gerçekleşmediği dosya kapsamı ile sabit olup, bu olgular gözetildiğinde taşınmazın Belediyeye devri için yasal bir zorunluluğun bulunduğu kabul edilemez. Kaldı ki, böylesi bir durumda yasadan kaynaklanan işlevi duraksamaya yer bırakmayacak şekilde belli olan Belediyenin sicil kaydı Hazine üzerindeki taşınmazın mülkiyeti açısından bir hak sahibi olmadığı gibi taşınmazın hazine tarafından ahara satışından kaynaklanan zararının doğduğu başka bir söyleyişle bir tazminata hak kazandığı da söylenemez.

Öte yandan, yerel mahkemenin davanın husumet yönünden reddine dair daire bozma kararından önceki kurduğu kararının gerekçesinde yasal bir mesnedi bulunmadığı halde Belediyenin dava açmakta haklılığına değinilmiş olması neticeye etkili olmayıp bozma kararının niteliğine göre Belediye lehinde kazanılmış bir hak doğurmayacağı kuşkusuzdur. Ayrıca, mülkiyeti hazineye ait 27360 ada 1 parsel sayılı taşınmazda dava dışı kişilerin yapılarının bulunduğu halde taşınmazın “

“Maliye Meslek Lisesi Eğitim ve Sosyal Tesisler Alanı”

” olarak ayrılması nedeniyle Belediyenin kendisine ait başka taşınmazdan veya bir diğer taşınmazdan kişileri istifade ettirmesi ve onları hak sahibi kılmasına yasanın cevaz verdiği gibi aynı sorumluluk yasaca kendisine de yüklendiğinden davalı hazinenin maliki olduğu çekişme konusu 27664 ada 1 sayılı parselin mülkiyetinin belediyeye devri için haklı, yasal ve geçerli bir sebebi olarak düşünülemez. Buna göre de taşınmazın hazinece elden çıkarılmış olması nedeniyle Belediyenin tazminata hak kazandığının kabulü de olanaksızdır. Esasen, idari yargıda görülüp kesinleşen yargı kararları gereğince yapıları bulunan kişilere yine mülkiyeti Hazineye ait 27360 ada 1 sayılı parselden Belediyece gerçekleştirilen kentsel dönüşüm projesi gereğince daire (bağımsız bölüm) tahsis edildiği gözetildiğinde de davacı Belediyenin davalı Hazineden herhangi bir hak talep edemeyeceği sabittir.

Hal böyle olunca mahkemece davanın reddine karar verilmesi gerekirken yanılgılı değerlendirme ile davanın kabulüne karar verilmiş olması doğru değildir.

Davalı Hazinenin temyiz itirazı yerindedir. Kabulüyle hükmün HUMK’nun 428. maddesi gereğince BOZULMASINA, peşin alınan harcın temyiz edene iadesine, 25.12.2008 gününde oybirliğiyle karar verildi.