Yargıtay 11. Hukuk Dairesi 2020/8266 Esas 2022/3435 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ

Taraflar arasında görülen davada Eskipazar Asliye Hukuk Mahkemesi’nce verilen 16.03.2016 tarih ve 2014/74 E. - 2016/48 K. sayılı kararın Yargıtayca incelenmesi davalı ...Tur. Uluslararası Taş. İth. İhr. San. Tic. Ltd. Şti. vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve yine dosya içerisindeki dilekçeler, duruşma tutanakları ve tüm belgeler okunup, incelendikten sonra işin gereği görüşülüp, düşünüldü:
Davacılar vekili, 11/03/2014 tarihinde sürücü ... sevk ve idaresindeki ... plakalı otobüs ile Çerkeş istikametinden Gerede istikametine seyir halindeyken direksiyon hakimiyetini kaybederek gidiş istikametine göre aracın sağında bulunan trafik


işaret tabelasına ve bariyerlere çarparak takla atması sonucu ölümlü ve yaralamalı trafik kazası meydana geldiğini, kaza sonucu bu otobüste bulunan davacılardan Kıymeti (...) ..., ..., ...'in anneleri ...'in kardeşi ... ile Kıymeti (...) ..., ..., ...'in babaları ..., ... ve ...'in kardeşi ...'in vefat ettiğini, söz konusu kaza oluşumunda trafik kaza tespit tutanağı ve Eskipazar Cumhuriyet Başsavcılığının 2014/100 soruşturma sayılı dosyasında bilirkişi incelemesi sonucu 28/03/2014 tarihli bilirkişi raporunda ... plakalı aracın sürücüsü ...'nun KTK'nın 52/1B ve 51/2A kurallarını ihlal etmekle kusurlu bulunduğunu, kusurlu olduğu belirtilen bu aracın işleteninin Akcemre Turizm Otomotiv Gıda Sanayi ve Tic. Ltd. Şti. olduğunu, KTK'nın 85.maddesi gereğince bu şirketin ... ile ...'in vefatı sebebiyle uğranılan zararı gidermekle yükümlü olduğunu ileri sürerek Kıymeti (...) ..., ..., ... için; hem anneleri ...'i hem de babaları ...'i aynı trafik kazası sonucu kaybettiklerini, anne ve babayı kaybetmenin acısını birlikte yaşadıklarını, onların manevi desteğinden ömür boyu yoksun kaldığını, bu nedenle her biri için annelerini kaybetmeleri nedeniyle 50.000,00'şer TL, babalarını kaybetmeleri nedeniyle 50.000,00'şer TL olmak üzere 300.000,00 TL manevi tazminata, ... için; kız kardeşi ...'i kaybetmesi nedeniyle duyduğu üzüntüden dolayı 15.000,00 TL, ..., ..., ... için; erkek kardeşleri ...'in vefatı nedeniyle duymuş oldukları üzüntüden dolayı ayrı ayrı 15.000,00'er TL'den 45.000,00 TL olmak üzere toplam 360.000,00 TL manevi tazminat bedelinin kaza tarihi olan 11/03/2014 tarihinden itibaren işleyecek ticari temerrüt (avans) faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini talep etmiş, birleşen dava yönünden de, 12/02/2014 tarihinde ...13. Noterliği'nin 02503 yevmiye numaralı taşıt sözleşmesi metninden davalının otobüsü kiraladığının anlaşıldığını, kiralanan şeyin yetki belgesi değil otobüs olduğunu, 2918 sayılı KTK'nın 3. maddesinden sayıldığı üzere davalı tarafın işleten sıfatına haiz olduğunu, ceza hakiminin kusur değerlendirmesine ve zararın belirlenmesine ilişkin kararının hukuk hakimini bağlamayacağını ileri sürerek tahsilde tekerrür olmamak kaydıyla 12/02/2013 tarihli taşıt sözleşmesi nedeniyle aynı miktarda ...Tur. Ulus. Taş. İth. İhrc. San. Tic. Ltd. Şti.'den tahsiline karar verilmesini istemiştir.
Davalı ..... Ltd.Şti vekili, dava dilekçesinde müvekkili şirket hakkında ileri sürülen hususların hiçbir hukuki dayanağının olmadığını, davacıların sorumluluk alanını olabildiğince geniş tutarak müvekkillerini de işleten sorumluluğunun içine dahil etmeye çalıştıklarını, müvekkili şirketin ... plakalı kazayı yapan yolcu otobüsü ile ve aracın şoförü ile herhangi bir bağlantısının olmadığını, yolculara bilet kesen firma da olmadığını, kazanın vuku bulduğu yolcu taşımacılığında hiçbir fiili tasarrufu ve hakimiyeti bulunmayan müvekkili şirketin işleten sıfatıyla dahil edilmeye çalışılmasının kabul edilemeyeceğini, ... plaka sayılı otobüsün sahibi şirketin (Akcemre) davalılar arasında yer aldığını, ölümlere neden olan bu davada araç şoförü de dahil olmak üzere bu muhataplar arasında kimin ne kadar sorumluluğu varsa ceza davasında ortaya çıkacağını, araç sahibi ve işleten aynı şirket olup, aracı Akcemre'nin işlettiğini, sadece sözleşme gereği kendisinden yetki belgesi (D2 yolcu taşıma yetki belgesi) kiraladığını, kira sözleşmesine konu aracın müvekkili tarafından hiç bir zaman teslim alınmadığını, aynı zamanda araç üzerinde fiili hakimiyeti ve ekonomik yararlanmanın da hiç bir zaman müvekkili tarafından da teslim alınmadığını, müvekkili tarafın ...13. Noterliğine konu kira sözleşmesi ve kira bedelinin maliye ve vergi dairesine de bildirilmediğini, ...'un işleten sayılmasının hukuken mümkün olmadığını, savunarak davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
Mahkemece, iddia, savunma ve tüm dosya kapsamına göre, her ne kadar davalı ...şirketi tarafından Hüseyin Hatemi imzalı olduğu belirtilen 06/07/2015 ve 26/01/2016 tarihli hukuki görüşlerde ...şirketinin işleten olmadığı kanaat edilmişse de ...13.Noterliğinin 12/02/2013 tarih, 02503 yevmiye no.lu taşıt sözleşmesinde ... plakalı aracın 3 no.lu bendinde sözleşme yapılan taşıtın karayolu alt yapısı ve trafik bakımından bir sakıncası olmamak, yasaklama ve kısıtlanması bulunmamak şartıyla yurt içinde/uluslararasında yetki belgesi sahibinin unvanı altında taşıma yapmak için kullanılacağının düzenlendiği, bu şekilde ...şirketi unvanı altında taşıma yapma işi kararlaştırıldığından yetki belgesinin Akcemre Turizm'e kiralandığının değil, ... plakalı aracın ...şirketi tarafından kiralandığının anlaşıldığı, 5 no.lu bendinde ise sözleşme kapsamında yapılacak işlemlerden (taşıma yapma işi kararlaştırıldığına göre) dolayı tarafların Karayolu Taşıma Yönetmeliğinde öngörülen sorumluluk ve yükümlülükler bakımından müştereken ve müteselsilen sorumlu ve yükümlü olduklarının belirlendiği, 8 no.lu bendinde sözleşmenin süresinin taşımacının yetki belgesinin bitim tarihine kadar devam edeceğinin kararlaştırıldığı, bu suretle 11/03/2014 tarihinde meydana gelen trafik kazası sonrasında ...13.Noterliği'nin 14/03/2014 tarih, 3995 yevmiye no.lu ihbarnamesi ile (kazadan 3 gün sonra) ... plakalı araç için taşıt kira sözleşmesinin yapıldığının açıkça belirtilerek sözleşmedeki tek taraflı fesih maddesi ve görülen lüzum üzerine taşıt kira sözleşmesinin bugünden itibaren feshettiğinin ve aracın D2 taşıt kartından bugünden itibaren düşüldüğünün ihbaren bildirildiği, bu suretle sadece D2 belgesinin kiralanmayıp aracın ...şirketi tarafından kiralanarak D2 taşıt kartından faydalanmasının sağlandığı, ...şirketinin işleten sıfatının bulunduğu, taraflardan bir kısmının anne ve babasını, bir kısmının da kardeşini meydana gelen kazada kaybettikleri, vefat edenler yönünden Güvence Hesabından yapılması gerekli zorunlu sigortaların yapılmaması halinde bedeni zararların mevzuat gereği karşılanması nedeniyle vefat eden mirasçılarından bir kısmının her bir vefat eden yönünden ayrı ayrı 58.333,00'er TL ve 58.334,00'er TL tazminat aldıkları, bu suretle manevi tazminat takdir edilirken adalete uygun olması gerektiği, hükmedilecek tazminatın zarara uğrayanda manevi huzuru doğurmayı gerçekleştirecek bir fonksiyonu taşıması gerektiği, manevi tazminatın Yargıtay içtihatlarında belirlendiği üzere bir ceza olmadığı gibi mamelek hukukuna ilişkin zararın karşılanmasını amaç edinemeyeceği, takdir edilecek miktarın mevcut duruma göre elde edilmek istenen tatmin duygusunun etkisine ulaşmak için gerekli miktar kadar olması gerektiği, davacıları aşırı zenginleştirmeyecek, davalı tarafı aşırı fakirleştirmeyecek şekilde davacıların yaşamış oldukları manevi ızdırap ve çöküntüyü bir nebze hafifletecek suretle belirtilen hususlar dikkate alınarak davacılar lehine bir miktar manevi tazminata hükmedilmesi gerektiği gerekçesiyle asıl ve birleşen davalar yönünden açılan davaların kısmen kabulü ile, 11/03/2014 tarihinde meydana gelen kaza dolayısıyla vefat eden ... ve ... çocukları ...'a annesi ...'in vefatı nedeniyle 10.000,00 TL, babası ...'in vefatı nedeniyle 10.000,00 TL, ...'e annesi ...'in vefatı nedeniyle 10.000,00 TL, babası ...'in vefatı nedeniyle 10.000,00 TL, ...'e annesi ...'in vefatı nedeniyle 10.000,00 TL, babası ...'in vefatı nedeniyle 10.000,00 TL, ...'in vefatı nedeniyle kız kardeşi ...'e 4.000,00 TL, ...'in vefatı nedeniyle kardeşi ...'e 4.000,00 TL, kardeşi ...'e 4.000,00 TL, kardeşi ...'e 4.000,00 TL manevi tazminatın kaza tarihi olan 11/03/2014 tarihinden itibaren ticari temerrüd faizi ile birlikte asıl ve birleşen dosya davalılarından müştereken ve müteselsilen alınarak davacı tarafa verilmesine karar verilmiştir.
Karar, davalı ..... Ltd.Şti. vekili tarafından temyiz edilmiş
Dava dosyası içerisindeki bilgi ve belgelere, mahkeme kararının gerekçesinde dayanılan delillerin tartışılıp, değerlendirilmesinde usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmamasına göre, davalı ...Tur. Uluslararası Taş. İth. İhr. San. Tic. Ltd. Şti. vekilinin tüm temyiz itirazları yerinde değildir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerden dolayı, davalı ...Tur. Uluslararası Taş. İth. İhr. San. Tic. Ltd. Şti. vekilinin bütün temyiz itirazlarının reddiyle usul ve kanuna uygun bulunan hükmün ONANMASINA, aşağıda yazılı bakiye 3.893,56 TL temyiz ilam harcının temyiz eden davalı ...Tur. Uluslararası Taş. İth. İhr. San. Tic. Ltd. Şti.'den alınmasına, 26/04/2022 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.