10. Hukuk Dairesi 2020/3498 E. , 2021/4108 K.
"İçtihat Metni"Bölge Adliye
Mahkemesi : ... Bölge Adliye Mahkemesi .... Hukuk Dairesi
Davacı vekili, 28.10.1998 – 31.08.2009 tarihleri arasında geçen ve kuruma eksik bildirilen çalışma süreleriyle gerçek sigorta primine esas kazançların tespitine karar verilmesini talep etmiş, İlk Derece Mahkemesince hükümde belirtilen gerekçelerle davanın kabulüne dair verilen karara karşı davalılar vekilleri tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine, ... Bölge Adliye Mahkemesi 11. Hukuk Dairesince istinaf başvurularının kabulüyle davanın kabulüne karar verilmiştir.
... Bölge Adliye Mahkemesi 11. Hukuk Dairesince verilen kararın, tüm taraf vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteklerinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
I-İSTEM
Davacı, kuruma bildirilmeyen hizmet sürelerinin ve sigorta primine esas kazançlarının ve sigorta başlangıç tarihinin 28.10.1998 tarihi olduğunun tespitiyle tespit edilecek çalışmaların diğer hizmetleriyle birleştirilerek ödenmeyen sigorta primlerinin davalılarca tamamlatılmasını talep etmiştir.
II- CEVAP:
Davalılar, davanın reddine karar verilmesini talep etmişlerdir.
III- MAHKEME KARARI:
A- İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
“Davanın kabulü ile, Kuruma bildirilen süreler hariç olmak üzere davacının 1055946 sicil sayılı davalı işyerinde 28.10.1998-31.08.2009 tarihleri arasında sigorta primine esas üst sınır kazanç ile sürekli ve kesintisiz olarak çalıştığının tespitine” karar verilmiştir.
B- BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ KARARI
Yerel mahkemece hükme esas alınan bilirkişi raporunun, sigorta primine esas kazançların hesap ve belirlemesinin denetime elverişli olmadığı değerlendirilerek davalıların istinaf istemlerinin kabulü ile yasaya ve Yargıtay içtihatlarına uygun denetime elverişli rapor alınıp sonucuna göre;
“1-6100 sayılı HMK"nın 356. ve 359. Maddeleri uyarınca davalıların istinaf istemlerinin kabulü ile, ... 16. İş Mahkemesine ait 05.04.2018 gün 2013-893 Esas 2018-166 Karar sayılı kararının kaldırılmasına yerine,
2-Davanın kabulü ile,
3-Davacının davalıya ait iş yerinde kuruma bildirilen hizmet süreleri dışında 28.10.1998-31.03.2005 tarihleri arasında da hizmet akdine tabi olarak çalıştığının ve bu çalışmalarından 28.10.1998-30.11.1998 tarihleri arasındaki sürenin sigorta primine esas asgari kazanç üzerinden, sonraki dönemin ise;
Ara.98 ayında 114.273.750 TL SPEK üzerinden
Oca.99 ayında 150.223.500 TL SPEK üzerinden
Şub.99 ayında 150.223.500 TL SPEK üzerinden
Mar.99 ayında 150.223.500 TL SPEK üzerinden
Nis.99 ayında 150.223.500 TL SPEK üzerinden
May.99 ayında 150.223.500 TL SPEK üzerinden
Haz.99 ayında 150.223.500 TL SPEK üzerinden
Tem.99 ayında 182.100.000 TL SPEK üzerinden
Ağu.99 ayında 182.100.000 TL SPEK üzerinden
Eyl.99 ayında 182.100.000 TL SPEK üzerinden
Eki.99 ayında 182.100.000 TL SPEK üzerinden
Kas.99 ayında 182.100.000 TL SPEK üzerinden
Ara.99 ayında 182.100.000 TL SPEK üzerinden
Oca.00 ayında 360.000.000 TL SPEK üzerinden
Şub.00 ayında 360.000.000 TL SPEK üzerinden
Mar.00 ayında 360.000.000 TL SPEK üzerinden
Nis.00 ayında 450.000.000 TL SPEK üzerinden
May.00 ayında 450.000.000 TL SPEK üzerinden
Haz.00 ayında 450.000.000 TL SPEK üzerinden
Tem.00 ayında 450.000.000 TL SPEK üzerinden
Ağu.00 ayında 600.000.000 TL SPEK üzerinden
Eyl.00 ayında 600.000.000 TL SPEK üzerinden
Eki.00 ayında 600.000.000 TL SPEK üzerinden
Kas.00 ayında 600.000.000 TL SPEK üzerinden
Ara.00 ayında 600.000.000 TL SPEK üzerinden
Oca.01 ayında 600.000.000 TL SPEK üzerinden
Şub.01 ayında 600.000.000 TL SPEK üzerinden
Mar.01 ayında 600.000.000 TL SPEK üzerinden
Nis.01 ayında 1.050.000.000TL SPEK üzerinden
May.01 ayında 1.050.000.000TL SPEK üzerinden
Haz.01 ayında 1.050.000.000TL SPEK üzerinden
Tem.01 ayında 1.050.000.000TL SPEK üzerinden
Ağu.01 ayında 1.050.000.000TL SPEK üzerinden
Eyl.01 ayında 1.050.000.000TL SPEK üzerinden
Eki.01 ayında 1.050.000.000TL SPEK üzerinden
Kas.01 ayında 1.050.000.000 TL SPEK üzerinden
Ara.01 ayında 1.050.000.000TL SPEK üzerinden
Oca.02 ayında 1.050.000.000TL SPEK üzerinden
Şub.02 ayında 1.050.000.000TL SPEK üzerinden
Mar.02 ayında 1.050.000.000TL SPEK üzerinden
Nis.02 ayında 1.389.360.000TL SPEK üzerinden
May.02 ayında 1.389.360.000TL SPEK üzerinden
Haz.02 ayında 1.389.360.000TL SPEK üzerinden
Tem.02 ayında 1.637.916.450TL SPEK üzerinden
Ağu.02 ayında 1.637.916.450TL SPEK üzerinden
Eyl.02 ayında 1.637.916.450TL SPEK üzerinden
Eki.02 ayında 1.637.916.450TL SPEK üzerinden
Kas.02 ayında 1.637.916.450TL SPEK üzerinden
Ara.02 ayında 1.637.916.450TL SPEK üzerinden
Oca.03 ayında 1.637.916.450TL SPEK üzerinden
Şub.03 ayında 1.637.916.450TL SPEK üzerinden
Mar.03 ayında 1.637.916.450TL SPEK üzerinden
Nis.03 ayında 1.965.499.800TL SPEK üzerinden
May.03 ayında 1.965.499.800TL SPEK üzerinden
Haz.03 ayında 1.965.499.800TL SPEK üzerinden
Tem.03 ayında 1.997.864.378TL SPEK üzerinden
Ağu.03 ayında 1.997.856.813TL SPEK üzerinden
Eyl.03 ayında 1.962.453.935TL SPEK üzerinden
Eki.03 ayında 2.032.417.595TL SPEK üzerinden
Kas.03 ayında 2.105.609.304TL SPEK üzerinden
Ara.03 ayında 2.043.636.315TL SPEK üzerinden
Oca.04 ayında 1.921.091.690TL SPEK üzerinden
Şub.04 ayında 1.893.076.395TL SPEK üzerinden
Mar.04 ayında 1.881.676.443TL SPEK üzerinden
Nis.04 ayında 1.932.452.086TL SPEK üzerinden
May.04 ayında 2.146.919.346TL SPEK üzerinden
Haz.04 ayında 2.128.905.610TL SPEK üzerinden
Tem.04 ayında 2.070.981.835TL SPEK üzerinden
Ağu.04 ayında 2.098.334.674TL SPEK üzerinden
Eyl.04 ayında 2.326.178.072TL SPEK üzerinden
Eki.04 ayında 2.305.121.959TL SPEK üzerinden
Kas.04 ayında 2.244.019.751TL SPEK üzerinden
Ara.04 ayında 2.163.160.418TL SPEK üzerinden
Oca.05 ayında 2.095,94 TL SPEK üzerinden
Şub.05 ayında 2.034,02 TL SPEK üzerinden
Mar.05 ayında 2.025,94 TL SPEK üzerinden
Çalıştığının tespitine, (01.01.2005 tarihinden önceki dönem yönünden eski Türk Lirası cinsinden,)
4- Davacının kuruma bildirilen 01.04.2005-31.08.2009 tarihleri arasındaki hizmetleri yönünden bildirilen SPEK miktarlarına ek olarak,
Nis.05 ayında 1.612,63 TL daha ek SPEK
May.05 ayında 1.630,54 TL daha ek SPEK
Haz.05 ayında 1.614,44 TL daha ek SPEK
Tem.05 ayında 1.580,36 TL daha ek SPEK
Ağu.05 ayında 1.586,41 TL daha ek SPEK
Eyl.05 ayında 1.582,66 TL daha ek SPEK
Eki.05 ayında 1.609,04 TL daha ek SPEK
Kas.05 ayında 1.612,90 TL daha ek SPEK
Ara.05 ayında 1.600,51 TL daha ek SPEK
Oca.06 ayında 1.530,62 TL daha ek SPEK
Şub.06 ayında 1.518,55 TL daha ek SPEK
Mar.06 ayında 1.738,13 TL daha ek SPEK
Nis.06 ayında 1.741,88 TL daha ek SPEK
May.06 ayında 1.883,51 TL daha ek SPEK
Haz.06 ayında 2.189,20 TL daha ek SPEK
Tem.06 ayında 2.117,35 TL daha ek SPEK
Ağu.06 ayında 1.966,06 TL daha ek SPEK
Eyl.06 ayında 2.008,45 TL daha ek SPEK
Eki.06 ayında 2.015,52 TL daha ek SPEK
Kas.06 ayında 1.972,01 TL daha ek SPEK
Ara.06 ayında 1.929,54 TL daha ek SPEK
Oca.07 ayında 1.886,66 TL daha ek SPEK
Şub.07 ayında 1.835,67 TL daha ek SPEK
Mar.07 ayında 1.857,45 TL daha ek SPEK
Nis.07 ayında 1.775,35 TL daha ek SPEK
May.07 ayında 1.734,95 TL daha ek SPEK
Haz.07 ayında 1.706,21 TL daha ek SPEK
Tem.07 ayında 1.616,05 TL daha ek SPEK
Ağu.07 ayında 1.671,79 TL daha ek SPEK
Eyl.07 ayında 1.851,84 TL daha ek SPEK
Eki.07 ayında 1.726,81 TL daha ek SPEK
Kas.07 ayında 1.703,93 TL daha ek SPEK
Ara.07 ayında 1.681,16 TL daha ek SPEK
Oca.08 ayında 1.652,88 TL daha ek SPEK
Şub.08 ayında 1.687,15 TL daha ek SPEK
Mar.08 ayında 1.772,55 TL daha ek SPEK
Nis.08 ayında 1.896,85 TL daha ek SPEK
May.08 ayında 1.800,79 TL daha ek SPEK
Haz.08 ayında 1.763,71 TL daha ek SPEK
Tem.08 ayında 1.698,93 TL daha ek SPEK
Ağu.08 ayında 1.626,89 TL daha ek SPEK
Eyl.08 ayında 2.022,04 TL daha ek SPEK
Eki.08 ayında 2.549,21 TL daha ek SPEK
Kas.08 ayında 2.797,15 TL daha ek SPEK
Ara.08 ayında 2.691,04 TL daha ek SPEK
Oca.09 ayında 2.772,46 TL daha ek SPEK
Şub.09 ayında 2.909,44 TL daha ek SPEK
Mar.09 ayında 3.022,34 TL daha ek SPEK
Nis.09 ayında 2.805,13 TL daha ek SPEK
May.09 ayında 2.691,77 TL daha ek SPEK
Haz.09 ayında 2.665,84 TL daha ek SPEK
Tem.09 ayında 2.582,39 TL daha ek SPEK
Ağu.09 ayında 2.507,80 TL daha ek SPEK,
Ücretleri ile çalıştığının tespitine,
İSTİNAF İNCELEMESİ YÖNÜNDEN;
11-İstinaf yargılaması sırasında duruşma açıldığından ve davalı ... Üniversitesi Rektörlüğü kendisini vekille temsil ettirdiğinden karar tarihinde yürürlükte bulunan A.A.Ü.T. gereği hesaplanan 2.725,00 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak bu davalıya verilmesine,
12-İstinaf yoluna başvuran davalı ... Üniversitesi Rektörlüğü tarafından yapılan 37,00 TL posta giderinin davacıdan alınarak bu davalıya verilmesine” karar verilmiştir.
TEMYİZ KANUN YOLUNA BAŞVURU VE NEDENLERİ:
Davacı vekili davanın kabulüne rağmen davacı aleyhine yargılama giderlerine hükmedilmesinin hatalı olduğu,
Davalı Kurum vekili, davalı değil fer’i müdahil olarak yer almaları gerektiği, bu nedenle kurum aleyhine yargılama gideri verilemeyeceği, kurumun herhangi bir kusurunun olmadığı,
Davalı Ünv. vekili, davacının gerçekte asgari ücret almakta olup fazladan ödenen miktarların yurtdışı tazminatı mahiyetinde olduğu, yurtdışı tazminatlarının ise sigorta priminden muaf olduğu, davacının çalışmasının Bişkek’te geçtiği ve Kırgızistan ile Türkiye arasında imzalanan anlaşmada sigorta primlerinin ödenmesine ilişkin bir hüküm bulunmadığı, bildirimlerden önce üniversitenin Türkiye’de herhangi bir adresinin de bulunmadığı, bu nedenlerle yasal engeller sebebiyle kuruma bildirim yapmalarının mümkün olmadığı, çalışanların durumu bilmelerine rağmen şartları kabul ederek çalıştıkları, zamanaşımı itirazlarının mahkemeler tarafından irdelenmediği gerekçeleriyle temyiz yoluna başvurmuş ve kararın bozulmasını talep etmişlerdir.
IV- İLGİLİ HUKUK KURALLARI VE İNCELEME:
1- Davacının hizmet cetvelinde 22.08.2002–31.08.2002 tarihleri arasında Erseven Mim. Müh. İnş. Şti.’nden 4/1-a kapsamında 10 gün, 01.09.2002–30.11.2003 tarihleri arasında 4/1-a kapsamında isteğe bağlı sigortalılık ile 07.10.2004–16.10.2004 tarihleri arasında Alaattin Akel isimli işverenden 4/1-a kapsamında 10 günlük sigorta bildirimlerinin bulunduğu, davacının dava dilekçesinde bu hizmetlere ilişkin gerçek çalışma olmadığı ve iptali yönünde bir talebinin bulunmadığı, karar gerekçesi ve hükümde de bu süreler hakkında herhangi bir irdeleme yapılmadan tüm dönemin kabulüne karar verildiği anlaşılmıştır.
Mahkemece, öncelikle davacıya talep dönemi içerisinde kalan yukarıda yazılı hizmet süreleri bakımından, bu hizmetlerin iptali yönünde dava açmak üzere süre verilmeli, dava açıldığı takdirde bekletici mesele yapılarak sonucuna göre, dava açılmadığı takdirde mevcut duruma göre bu hizmetler ile hak düşürücü süre de gözetilmek suretiyle oluşacak sonuca göre bir karar verilmelidir.
2- Kabule göre de; Bölge Adliye Mahkemesince istinaf istemi üzerine istemlerin kabulü, kararın kaldırılması ve davanın kabulüne karar verilmiş olması karşısında 11 ve 12. bentlerde davacı aleyhine yargılama giderlerine hükmedilmemesi gerekirken yazılı şekilde karar tesisi isabetsizdir.
O halde, taraf vekillerinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve ... Bölge Adliye Mahkemesi 11. Hukuk Dairesince verilen verilen hüküm sair yönleri incelenmeksizin bozulmalıdır.
SONUÇ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 11. Hukuk Dairesi kararının HMK’nın 373/2 maddesi gereğince yukarıda açıklanan nedenlerle, sair yönleri incelenmeksizin BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davacı ve davalılardan Kırgızistan-Türkiye Manas Ünv. Rek."ne iadesine, dosyanın ... Bölge Adliye Mahkemesi 11. Hukuk Dairesi’ne gönderilmesine, 29.03.2021 gününde oybirliğiyle karar verildi.