Mahkemesi :İş Mahkemesi



Dava, Fransız Sosyal Güvenlik Rejimine giriş tarihinden önce ev kadını olarak geçen ve 3201 sayılı Kanun kapsamında borçlanılan süre kadar geri gidilerek belirlenmesi gereken sigortalılık süresi başlangıç tarihine göre yaşlılık aylığı bağlanması gerektiğinin tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, ilâmında belirtildiği şekilde davanın kabulüne karar verilmiştir.
Hükmün, davalı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Davaya konu somut olayda; davacının, 03.04.2014 tarihinde borçlanma primini ödemesiyle 31.12.1984 – 01.11.1991 tarihleri arasında Fransa"da geçen ev hanımlığı ve 01.01.1992 tarihinden itibaren çalışma sürelerini 5510 sayılı Kanunun 4/1-a maddesi kapsamında borçlandığı anlaşılmaktadır.
Mahkemece, uluslararası sözleşme hükmüne dayalı olarak Fransız Sosyal Güvenlik Rejimine giriş tarihi olan 01.01.1992 tarihi gözetilerek, bu tarih öncesi ev hanımlığında geçen borçlanma süresi kadar geri gidilmek suretiyle belirlenen Türkiye"de sigortalılık süresi başlangıç tarihi olarak bulunan 01.03.1985"e göre davacıya yaşlılık aylığı bağlanması için gereken 5000 gün uzun vadeli sigorta priminin mevcut olduğunun değerlendirildiği anlaşılmaktadır.
Yurt dışında bulunan Türk vatandaşlarının yurtdışında geçen sürelerinin sosyal güvenlikleri bakımından değerlendirilmesini düzenleyen 3201 sayılı Kanunun “Süre Tespiti ve Sigortalılığın Başlangıcı” başlıklı 5"inci maddesi, yurtdışında geçen sürelerini borçlananlardan Türkiye’de herhangi bir sosyal güvenlik kuruluşuna tabi hizmeti bulunmayan istek sahiplerinin, sigortalılıklarının başlangıç tarihinin, borçlarının tamamını ödedikleri tarihten borçlanılan gün sayısı kadar geriye gidilmek suretiyle belirleneceğini düzenlerken; anılan maddeye 17.04.2008 tarih ve 5754 sayılı Kanunla sosyal güvenlik sözleşmesi yapılmış ülkelerdeki hizmetlerini, bu Kanuna göre borçlananların, sözleşme yapılan ülkede ilk defa çalışmaya başladıkları tarihin, ilk işe giriş tarihi olarak dikkate alınamayacağı” düzenlemesi ek fıkra olarak ilave edilmiş ise de; 11.09.2014 tarihli Mükerrer Resmî Gazete"de yayımlanarak yürürlüğe giren 6552 sayılı Kanunun 29"uncu maddesi ile 3201 sayılı Kanunun 5"inci maddesinin beşinci fıkrasına “Ancak uluslararası sosyal güvenlik sözleşmelerinde Türk sigortasına girişinden önce âkit ülke sigortasına girdiği tarihin Türk sigortasına girdiği tarih olarak kabul edileceğine ilişkin özel hüküm bulunan ülkelerdeki sigortalılık sürelerini borçlananların âkit ülkede ilk defa çalışmaya başladıkları tarih, ilk işe giriş tarihi olarak kabul edilir.” cümlesi eklenmiştir. Öte yandan; Yargıtay Hukuk Genel Kurulunun 21.03.2001 tarihli, ........ Esas ve .......... sayılı kararı ile sonrasında Dairemizin istikrar kazanmış uygulamalarında belirtildiği üzere, borçlanılan sürenin ilişkin olduğu evhanımlığı ve çalışmaları Fransa"da geçen davacı hakkında; Anayasanın 90/son maddesi uyarınca Türkiye Cumhuriyeti ile Fransa Cumhuriyeti arasında imzalanan Sosyal Güvenlik Sözleşmesinin, konuya ilişkin 30. maddesinin 1. bent hükmü, bir işçinin Türk mevzuatına tabi olmadan önce Fransız Sosyal Güvenlik rejimlerinden birine tabi olmuşsa Fransız mevzuatına ilk tabi olunan tarihin, Türkiye’de Malûllük, Yaşlılık ve Ölüm Sigortalarına ilk defa tabi olduğu tarih olarak kabul edileceğini öngördüğü hükmün, bir atıfet yasası olan 3201 sayılı Kanunun 5/son maddesi karşısında uygulamada önceliği bulunmaktadır.
O hâlde, Türkiye Cumhuriyeti ile Fransa Cumhuriyeti arasında imzalanan Sosyal Güvenlik Sözleşmesinin 30"uncu maddesi, keza yöntemince yürürlüğe konulmuş uluslararası sözleşmelerin kanun hükmünde olacağı ve uygulama önceliği bulunduğunu düzenleyen T.C. Anayasa’nın 90"ıncı madde hükümleri uyarınca, davacının sigortalılık başlangıç tarihinin anılan sözleşme hükmü kapsamında belirlenmesi gerekecektir. Bu durumda hem sözleşme hükmünün, hem de 3201 sayılı Kanunun 5"inci maddesinin birlikte uygulanması imkanı bulunmamaktadır. Açıklanan nedenlerle Fransız Sosyal Güvenlik Rejimine giriş tarihi olan 01.01.1992 tarihinin Türkiye’de sigortalılık süresi başlangıcı olarak kabul edilerek, bu tarih esas alınarak yaşlılık aylığı bağlanması için davacının 5525 gün uzun vadeli sigorta primi ödemesi gerektiği gözetilerek karar verilmesi gerekirken, eksik inceleme ve yanılgılı değerlendirme sonucu yazılı şekilde karar verilmiş olması, usûl ve yasaya aykırı olup bozma gerekir.
O hâlde, davalı Kurum vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ : Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, 24.05.2016 gününde oybirliğiyle karar verildi.