Mahkemesi :İş Mahkemesi
Dava, prime esas kazancın tesbiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, bozmaya uyularak davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Hükmün, taraf vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.


Önceki bozma ilamında "Davanın yasal dayanağı, sigortalı ve işverenin ... ödeyecekleri primlerin matrahını teşkil eden sigortalı kazançlarının nelerden ibaret olduğu ve istisnalarını gösteren (mülga) 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanununun 77/I. maddesidir.
Anılan maddede prime esas kazançlar üç bent halinde gösterilmiştir. Buna göre; “Sigortalılarla işverenlerin bir ay için ödiyecekleri primlerin hesabında:
a) Sigortalıların o ay için hakettikleri ücretlerin,
b) Prim, ikramiye ve bu nitelikteki her çeşit istihkaktan sigortalılara o ay içinde ödenenlerin,
c) İdare veya kaza mercilerince verilen karar gereğince (a) ve (b) fıkralarında yazılı kazançlar niteliğinde olmak üzere sigortalılara o ay içinde yapılan ödemelerin,
Brüt toplamı esas alınır.”
Yasa gereğince, maddenin 2. fıkrasındaki istisnalara girmemesi koşuluyla hizmet akdi karşılığı elde edilen her türlü gelirden sigorta primi kesilmesi söz konusu olmaktadır.
506 sayılı Kanunda ücretin tanımı yapılmamıştır. Fakat m.77/I-a’da sözü edilen “ücretler” kavramı içine asıl ücretle birlikte, fazla çalışma ücreti, hafta tatili ücreti, ulusal bayram ve genel tatil ücretleri gibi ücretlerinde girdiği kabul olunmaktadır. Bu ücretlerin sigortalıya fiilen ödenmesi şart olmayıp, onun adına o ay için tahakkuk ettirilmiş olması prime esas kazanca dahil edilmesi için yeterlidir.
Asıl ücretin eki niteliğinde bulunan prim ve ikramiyeler, prime esas kazançlar olarak brüt tutarları üzerinden ödendikleri aylar itibariyle prime esas tutulur. Bunların tahakkuk etmiş olması prime esas tutulmaları için yeterli olmamakta, ödenmiş olması da aranmaktadır (m.77/I-b).
İdare veya kaza mercileri tarafından verilen karar uyarınca sigortalılara yapılan ödemeler (a) ve (b) bentlerinde öngörülen ücret türlerinden ayrımsızdır. Fark, bunların yönetim ve yargı mercilerince verilmiş kararlardan kaynaklanmalarıdır. İşveren ile sigortalı işçi arasında “fazla çalışma ücreti” veya “prim, ikramiye” gibi konularda uyuşmazlık çıkar ve mahkemece, bu işçilik haklarının ödenmesine karar verilir ve sigorta primlerinin ödeneceği ay içinde bu paralar sigortalıya verilirse, bu ödemelerde
prim matrahına dahil edilerek, prim hesabında göz önünde tutulur. Bu tür kazançlara salt hak kazanmak, bu kazançların prime esas alınması için yeterli bulunmamaktadır (Mustafa Çemberci, Sosyal Sigortalar Kanunu Şerhi, Olgaç Matbaası, 1985 Baskı, s.439).
Yargı kararı ile hak kazanılan ücret niteliğindeki kazançların, ödemenin yapıldığı ayın prime esas kazanç matrahına dahil edilmesi; hizmet akdinin daha önceki bir tarihte sona ermiş olması karşısında ise, yapılan ödemelerin çalışmanın geçtiği son ayın prime esas kazancında gözetilmesi gerektiği" öngörüldüğü halde; Mahkeme kararı ile hükmolunan yıllık izin ücretinin prime esas kazanca dahil edilmesi gerektiği, giyim ve koruyucu eşya yardımının ise prime esas kazanca dahil edilemeyeceğinin ve hükmolunan prime esas kazancın 2012/Mayıs yerine, hizmet akdinin sona erdiği 2002/Mayıs ayına mal edilmesi gerektiğinin gözetilmemesi usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
Ne var ki bu aykırılığın giderilmesi yeniden yargılamayı gerektirmediğinden, karar bozulmamalı, 6100 Sayılı Hukuk Muhakemesi Kanunu"nun geçici 3. maddesi yollamasıyla halen yürürlükte bulunan 1080 Sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanunu’nun 438. maddesi uyarınca düzeltilerek onanmalıdır.
SONUÇ : Hükmün fıkrasının silinerek yerine " 1)Davanın kısmen kabulüne; 1,573,67 TL ücret farkı, 674,74 TL ikramiye, 224,91 TL hizmet özendirme primi, 1.343,43 TL yıllık izin ücret alacağı olmak üzere toplam 3.816,75 TL prime esas fark kazancın tespitine, tespit edilen tutarın davacının emekli olduğu 2002/Mayıs ayına ilişkin prime esas kazanca eklenmesine, 2) Peşin harcın mahsubu ile bakiye 246,72 TL harcın davalı belediyeden alanarak hazineye irad kaydına, davacının yatırdığı 14 TL peşin harcın davalı belediyeden alanarak davacıya verilmesine, 3-)Davacının yapıtığı 1.050 TL yargılama giderinin 488,92 TL sinin davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak davacıya verilmesine,4-)Davacı kendisini vekille temsil ettirdiğinden 1.500 TL vekalet ücretinin davalalardan müştereken ve müteselsilen alınarak davacıya verilmesine 5-)Davalılar kendisini vekille temsil ettirdiğinden 1.500 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalılara verilmesine, 6-)Bakiye gider avansının yatırana iadesine" yazılmasına kararın bu şekilde DÜZELTİLEREK ONANMASINA, aşağıda yazılı temyiz harcının davacı ve davalılardan ..."ndan alınmasına, 24.05.2016 gününde oybirliğiyle karar verildi.