MAHKEMESİ : Tavas Asliye Hukuk Mahkemesi
TARİHİ : 24/06/2013
NUMARASI : 2012/121-2013/289

Davacı vekili tarafından, davalı aleyhine 18.06.2012 gününde verilen dilekçe ile geçit hakkı kurulması istenmesi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın kabulüne dair verilen 24.06.2013 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davalı tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü:

K A R A R

Dava, TMK"nın 747. maddesi gereğince geçit hakkı kurulması isteğine ilişkindir.
Davalı davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, davanın kabulüne .. parsel sayılı taşınmaz lehine, .. sayılı parsel aleyhine 02.05.2013 tarihli bilirkişi raporuda A harfi ile gösterilen yerden geçit hakkı tesisine, depo edilen bedelin davalıya ödenmesine karar verilmiştir.
Hükmü, davalı temyiz etmiştir.
1-Yapılan yargılamaya, toplanan delillere ve dosya kapsamına göre davalının aşağıdaki bendin kapsamı dışındaki temyiz itirazları yerinde görülmemiş, reddi gerekmiştir.
2-Bu tür davalar ülkemizde arazi düzenlenmesinin sağlıklı bir yapıya kavuşmamış olması ve her taşınmazın yol ihtiyacına cevap verilmemesi nedeniyle zorunlu olarak açılmaktadır. Geçit hakkı verilmesiyle genel yola bağlantısı olmayan veya yolu bulunsa bile bu yol ile ihtiyacı karşılanamayan taşınmazın genel yolla kesintisiz bağlantısı sağlanır. Uygulama ve doktrinde genellikle bunlardan ilkine “mutlak geçit ihtiyacı” veya “geçit yoksunluğu”, ikincisine de “nispi geçit ihtiyacı” ya da “geçit yetersizliği” denilmektedir.
Yararına geçit kurulacak taşınmazın tapuda kayıtlı niteliği ve kullanım amacı nazara alınarak özellikle tarım alanlarında, nihayet bir tarım aracının geçeceği genişlikte (emsaline göre 2,5-3 m.) geçit hakkı tesisine karar vermek gerekir. Bu genişliği aşan bir yol verilmesinin zorunlu olduğu hallerde, gerekçesi kararda dayanakları ile birlikte gösterilmelidir.
Geçit hakkı bedeli, taşınmazların niteliğine göre uzman bilirkişiler aracılığı ile objektif kıstaslar esas alınarak saptanmalı ve bedel hükümden önce mahkeme veznesine depo ettirilmelidir. Hemen belirtmek gerekir ki, bedelin saptanmasından sonra hüküm tarihine kadar taşınmazın değerinde önemli derecede değişim yaratabilecek uzunca bir süre geçmiş veya bedel tespitinden sonra yörede taşınmazın değerini artıracak değişiklikler meydana gelmiş olabilir. Bu gibi durumlarda mülkiyet hakkı kısıtlanan taşınmaz malikinin mağduriyetine neden olmamak ve diğer tarafın hakkın kötüye kullanılması sonucunu doğuracak olası davranışlarını önlemek için hüküm tarihine yakın yeni bir değer tespiti yapılmalıdır.
Somut olayda;
Dosyadaki bilgi ve belgelerden davacıların maliki olduğu 1982 sayılı parselin yola bağlantısı bulunmadığı, mutlak geçit ihtiyacı içerisinde olduğu anlaşılmaktadır.
Mahkemece, davacının yola kesintisiz ulaşacağı yere kadar geçit kurulması gerekirken davalıya ait ... parsel sayılı taşınmazın güney sınırına kadar geçit kurulması doğru değildir.
Ayrıca, yararına geçit kurulacak taşınmazın tapuda kayıtlı niteliği ve kullanım amacı nazara alınarak özellikle tarım alanlarında, nihayet bir tarım aracının geçeceği genişlikte (emsaline göre 2,5-3 m.) geçit hakkı tesisine karar verilmesi gerekirken gerekçesi belirtilmeden 3,53 metre genişlikte bir geçit tesisi kurulması da doğru görülmemiştir.
Bu durumda mahkemece bilirkişiden ek rapor almak, yeterli görülmediği takdirde mahallinde yeniden keşif yapılarak,...parsel sayılı taşınmaz üzerindeki betonarme binanın batısındaki taşınmaz boşluğu da dikkate alınmak suretiyle davacıya ait taşınmazdan itibaren kesintisiz olarak paftasında mevcut genel ve fiilen açık bir yola bağlanacak şekilde davalıya ait taşınmazdan 2,5–3 metre genişlikte geçit güzergahı belirleyip hüküm tarihine yakın yeni değer tespiti de yaptırılıp saptanan bedel mahkeme veznesine depo ettirildiktan sonra geçit tesisine karar verilmesi gerekirken ,eksik inceleme ile yazılı şekilde hüküm kurulması doğru görülmemiş, bu sebeple kararın bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda (1) numaralı bentte açıklanan nedenlerle davalının diğer temyiz itirazlarının reddine, (2) numaralı bent uyarınca davalının temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin yatırılan harcın istek halinde yatırana iadesine, 12.02.2014 tarihinde oybirliği ile karar verildi.