Yargıtay 11. Hukuk Dairesi 2020/8418 Esas 2022/3575 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ : BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ 16. HUKUK DAİRESİ

Taraflar arasında görülen davada İstanbul Anadolu 5. Asliye Ticaret Mahkemesince verilen 25.05.2017 tarih ve 2014/623 E- 2017/573 K. sayılı kararın davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, istinaf isteminin kısmen kabulüne dair İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 16. Hukuk Dairesi'nce verilen 09.10.2020 tarih ve 2017/5539 E- 2020/1652 K. sayılı kararın Yargıtay'ca incelenmesi davacı vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve yine dosya içerisindeki dilekçeler, duruşma tutanakları ve tüm belgeler okunup, incelendikten sonra işin gereği görüşülüp, düşünüldü:
Davacı vekili, taraflar arasında, 8 adet dorse tipi yarı römork tanker alımı konusunda anlaşıldığı yönünde sözleşme ilişkisi kurulduğunu, davacı şirket tarafından 10 adet çekin davalı şirkete verildiğini, 2 adet tankerin teslim edildiğini, kalan tankerlerin ise teslim edilmediğini ileri sürerek davalı tarafa teslim edilen çeklerin bedelsiz kaldığının ve kalan miktar bakımından borçlu olmadıklarının tespitine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı şirket, davaya yanıt vermemiştir.
İlk Derece Mahkemesince yapılan yargılama ve toplanan delillere göre, davacı ... Petro Kimya San. Tic. Ltd. Şti., davalı Art Tanker Trailler Araçüstü Ekipmanları San Tic. Ltd. Şti. ile birim fiyatı 45.000,00 TL olan ve 8 adet dorse tipi yarı römork tanker alımı konusunda sözleşme imzalayıp fiyat teklifi ile birlikte davalıya gönderdiği, davalının sözleşmeye konu römork tankerleri karşılığı çek gönderilmesini talep ettiği, bunun üzerine 8 adet tankerin plakası çıkarılarak davaya konu her biri 36.000,00 TL bedelli 10 adet çekin düzenlenerek davalıya teslim edildiği, vaat edilen tankerlerden ikisinin teslim edilmesi üzerine bedeli olan çeklerin ikisinin davalıya ödendiği, diğer tankerlerin davacıya teslim edilmediği, verilen sipariş avanslarında çeklerin toplamının 360.000,00 TL olduğu gözönüne alındığında iki adet römork bedeli olan 90.000.-TL'nin mahsubu ile bakiyenin 270.000.-TL olduğunun anlaşıldığı, sonuç olarak davacının 270.000,00 TL davalıya borçlu olmadığı konusunda kanaate varıldığı, satış bedelinin ödenmesi için verilmiş olan 10 adet çekten, ... ve ... seri nolu çeklerin davacı tarafından bankaya iade edilerek iptalinin sağlandığı, bu çeklerden dolayı davalıya borçlu olmadığı, ödenmeyen her biri 36.000.-TL olan... seri nolu çeklerden dolayı davacının davalıya borçlu olmadığı, ... , ... ve ... nolu çeklerin keşideci hesabından ödendiği, böylece toplam 144.000.-TL ödeme yapıldığı, davacının temel ilişkide davalıya borcunun 90.000.-TL olduğu gözetildiğinde 54.000.-TL'nin fazla ödendiği ve dolayısıyla iadesi gerektiği, ... nolu çekten de borçlu olmadığının tespitine karar verilmesi gerektiği gerekçesiyle davacının davalıya toplamda 270.000,00 TL borçlu olmadığının tespitine, avans olarak verilen çeklerden ... ve ... seri nolu çekler bankaya iade edildiğinden bu çekler ile ilgili karar verilmesine yer olmadığına, ... ve ... seri nolu çeklerden dolayı davalıya borçlu olmadığının tespitine, ... , ... ve ... seri nolu çeklerden dolayı yapılan 180.000,00 TL ödemeden, 90.000,00 TL'nin tenzili ile bakiye 90.000,00 TL bedelli çeklerden dolayı borçlu olmadığının tespitine karar verilmiştir.
Karara karşı, davacı vekili tarafından istinaf yoluna başvurulmuştur.
Bölge Adliye Mahkemesince taraflar arasında her biri 45.000.-TL olan 8 adet dorsenin satışı hususunda anlaşmaya varıldığı, satış bedeli olan 360.000.-TL'nin karşılığı olarak davacı tarafça 10 adet 36.000'er TL bedelli çek teslim edildiği, dorselerden 2 adedinin davacıya teslim edildiğinin sabit olduğu, mahkemenin taleple bağlı olduğu, davacının 10 adet çekin 8 adeti ( ... , ... , ... , ... nolu çekler) yönünden menfi tespit talebinde bulunduğu ve 288.000.-TL üzerinden davasını harçlandırmış olmakla ... nolu çekler yönünden hüküm kurulamayacağı banka cevabi yazısına göre; dava konusu çeklerden; ... , ... seri nolu toplam 108.000.-TL bedelli 3 adet çekin ödendiği, ... ve ... seri nolu çeklerin ödenmediği, ... ve ... seri nolu çeklerin ise iptal edilerek keşideciye iade edildiğinin anlaşıldığı, davacının 2 adet dorse yönünden 90.000.-TL ödemekle yükümlü olduğu; bakiye 270.000.-TL yönünden borçlu olmadığı, davacının toplam 72.000.-TL bedelli 2 adet çeki dava konusu etmediği, davanın 288.000.-TL üzerinde açıldığı dikkate alındığında davacı tarafça ödenen toplam 108.000.-TL bedelli çekten teslim edilen iki adet dorse bedelinin 18.000.-TL'lik bakiyesinin mahsubu ile 90.000.-TL fazla ödeme yapıldığının anlaşıldığı, mahkemece 90.000.-TL yönünden borçlu olmadığının tespiti kararı verilmekle yetinilmiş ise de çek bedelleri yargılama sırasında ödendiğinden İİK 72/6 md gereğince istirdat kararı verilmesinin gerekli olduğu, davacı vekili yargılama giderlerinin de buna göre yeniden hesaplanması gerektiğini ileri sürmüş ise de; dava değeri 288.000.-TL olup mahkemece kabul edilen değer olan 270.000.-TL üzerinden kısmen kabule göre hesaplama yapıldığı, ilgili karar tarihi itibarı ile hesaplamada hata bulunmadığı dikkate alınarak bu husustaki istemin reddi gerektiği gerekçesiyle, davacı vekilinin istinaf başvurusunun kısmen kabulüne, ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasına, davanın kısmen kabulüne davaya konu TEB Tuzla Mermerciler ... Şubesi'ne ait keşidecisi davacı olan iptal edilen her biri 36.000.-TL bedelli ... , ... ve ... seri nolu çekler yönünden karar verilmesine yer olmadığına, davaya konu TEB Tuzla Mermerciler ... Şubesi'ne ait keşidecisi davacı olan her biri 36.000.-TL bedelli ... , ... seri nolu çekler yönünden davacının borçlu olmadığının tespitine, davaya konu TEB Tuzla Mermerciler ... Şubesi'ne ait keşidecisi davacı olan her biri 36.000.-TL bedelli ... , ... ve ... seri nolu çekler yönünden davacının istirdat isteminin kısmen kabulü ile, 90.000.-TL'nin davalıdan alınarak davacıya verilmesine, fazla istemin reddine karar verilmiştir.
Kararı, davacı vekili temyiz etmiştir.
Dava konusu çeklerden, ... seri nolu, 15.12.2012 tarih ve 36.000,00 TL bedelli, ... seri numaralı, 15.02.2013 tarih ve 36.000,00 TL bedelli, ... çek numaralı, 15.03.2013 tarih ve 36.000,00 TL bedelli, 3 adedinin davacının elinde iptal edilmiş olarak bulunduğu gerekçesiyle bu çekler hakkında karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiş ise de kural olarak çekin ödeme vasıtası olması nedeniyle davacının elinde olup iptal edilmiş olması bu çekin ödendiğine karine oluşturmaktadır. Bu durumda söz konusu çeklerin satım sözleşmesi gereğince keşide edilmiş olması nedeniyle ve satıma konu malların da bir kısmının davacıya teslim edilmediğinin sabit olması hususu da değerlendirilerek davacının iddiaları da dikkate alınarak karar verilmesi gerekirken mahkemece iptal edilen çekler yönünden karar verilmesine yer olmadığına karar verilmesi doğru olmamış bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Yukarda açıklanan nedenlerle, davacı vekilinin temyiz isteminin kabulü ile Bölge Adliye Mahkemesi kararının BOZULMASINA, HMK'nın 373/2. maddesi uyarınca dava dosyasının Bölge Adliye Mahkemesi'ne gönderilmesine, ödediği peşin temyiz harcının isteği halinde temyiz eden davacıya iadesine, 28/04/2022 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.