(Kapatılan)19. Hukuk Dairesi 2018/3222 E. , 2020/1089 K.
"İçtihat Metni"
Asıl davada davacılar 1-... 2-... vekili Av...., 3-Müflis ... İnşaat Tic. ve San.Ltd.Şti., davalı ... vekili Av...., birleşen Kayseri 1.Asliye Ticaret Mahkemesi 2010/208 esas sayılı dosyasında davacılar 1-... 2-... vekili Av...., 3- Müflis ... İnşaat Tic. ve San.Ltd.Şti., davalı ... vekili Av...., birleşen 2010/213 esas sayılı dosyada davacı ... vekili Av...., davalı ... vekili Av...., birleşen 2010/215 esas sayılı davada davacılar 1-... 2-... vekili Av...., davalılar 1-... vekili Av.... 2- ... Yapı End.San.Tic.Ltd.Şti., birleşen 2010/211 esas sayılı davada davacılar 1-... 2-... vekili Av...., davalı davalı ... vekili Av...., birleşen 2010/212 esas sayılı davada davacı ... vekili Av...., davalı ... vekili Av...., birleşen 2010/214 esas sayılı davada davacılar 1-... 2- ... vekili Av...., 3- Müflis ... İnşaat Tic. ve San.Ltd.Şti., davalı ... vekili Av.... arasında görülen dava hakkında Kayseri (Kapatılan) 3. Asliye Ticaret Mahkemesinden verilen 2012/22 esas ve 2014/96 karar sayılı ve 01/04/2014 tarihli hükmün bozulmasına ilişkin Dairemizin 2016/15397 esas ve 2018/3597 karar sayılı ve 26/06/2018 tarihli ilamına karşı asıl ve birleşen davalarda davacılar 1-... 2-... birleşen davada davacı ... vekili ile asıl ve birleşen davalarda davalı ... vekili tarafından süresi içinde karar düzeltme yoluna başvurulmuş olmakla dosya incelendi, gereği görüşülüp düşünüldü.
- K A R A R -
1-Dosyadaki yazılara, mahkeme kararında belirtilip Yargıtay ilamında benimsenen gerektirici sebeplere göre, Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununun 440. maddesinde sayılan hallerden hiçbirisine uymayan birleşen 2010/215 esas sayılı dosyaya yönelik davacı ... ve birleşen 2010/211 esas sayılı dosyaya yönelik davacı ... vekilinin karar düzeltme itirazlarının tümü ile asıl ve birleşen 2010/208 ve 2010/214 esas sayılı dosyalarda davacılar ... ile ... ve birleşen 2010/211 - 2010/212 - 2010/213 ve 2010/215 esas sayılı dosyalarda davacı ... vekilinin aşağıdaki (3), (4), (5), (6), (7) ve (8) nolu bentlerin kapsamı dışında kalan sair karar düzeltme itirazlarının ve asıl ve birleşen davalarda davalı ... vekilinin (2), (3), (4) nolu bentlerin kapsamı dışında kalan sair karar düzeltme itirazlarının reddine karar vermek gerekmiştir.
2-Dairemizin 2015/17769 esas ve 2016/10952 karar sayılı ve 26/06/2016 tarihli ilamı ile yapılan geri çevirmeye rağmen Müflis ... İnşaat Tic. ve San. Ltd. Şti. iflas idaresi tarafından verilen bir temyiz dilekçesi bulunmadığı gibi müflis şirket adına da temyiz dilekçesi sunun Av. ..."a iflas idaresi tarafından verilmiş bir vekaletname de dosyaya eklenmemiş olması nedeniyle müflis şirket adına yapılan temyiz başvurusunun reddine karar vermek gerekirken bu durumun gözden kaçırılarak asıl ve birleşen 2010/208 esas sayılı dosyada davacı müflis şirket yararına bozma yapılması doğru olmadığından asıl ve birleşen davalarda davalı ... vekilinin bu yöne ilişkin karar düzeltme itirazının kabulü ile Dairemizin bozma kararının (4) nolu bendinin kaldırılarak Müflis ... İnşaat Tic. ve San. Ltd. Şti. adına yapılan temyiz isteğinin reddine karar vermek gerekmiştir.
3- Asıl davaya yönelik karar düzeltme talepleri incelendiğinde;
Asıl davaya konu bonolardan 2 tanesinde davacı Müflis ... İnşaat Tic. ve San. Ltd. Şti. kaşesi üzerinde iki adet ... imzasının bulunduğu ancak ... imzası olmadığı, 1 adet bonoda müflis şirket kaşesi üzerine ... ile ..."nun ikişer imza attığı, kaşe dışında imza bulunmadığı, 5 adet bonoda müflis şirket kaşesi üzerine ..."nun iki adet imzası bulunduğu, kaşe dışında ..."nun iki adet imzasının bulunduğu, 7 adet bonoda müflis şirket kaşesi üzerine ..."nun iki adet imzası bulunduğu, kaşe dışında ..."nun iki adet imzasının bulunduğu, 1 adet bonoda müflis şirket kaşesi üzerine ..."nun bir adet, ..."nun iki adet imzası bulunduğu, kaşe dışında ..."nun bir adet imzası olduğu görülmektedir.
Dosyada bulunan 31/03/2003 tarihli ve 5767 sayılı Ticaret Sicil Gazetesi"ne göre davacılardan ..."nun davacı ... İnş. Ltd. Şti.nin münferiden yetkili temsilcisi olarak atandığı ve davaya konu bonoların tamamının bu tarihten sonra düzenlendiği anlaşılmaktadır.
Bonoların düzenlendiği tarih itibariyle yürürlükte bulunan mülga 6762 sayılı TTK"nın 590. ( 6102 sayılı TTK m. 678) maddesine göre temsilcisi olmadığı halde davacı Müflis ... İnşaat Tic. ve San. Ltd. Şti. adına sadece ... imzası bulunan bonolar bakımından ..."nun bizzat sorumlu olması gerektiği, kaşe üzerinde aynı kişiye ait çift imza olması halinde diğer imzanın aval imzası olarak kabul edilmesinin mümkün olmadığı, davacı ..."nun şirket kaşeleri üzerine attığı imzaları şirketi temsilen attığının kabulü gerektiği, yine davacı ..."nun kaşe üzerindeki ikinci imzasının avalist imzası olduğu anlamına gelmeyeceği, şirket kaşesi dışında bulunan imzaların aval imzası olduğu, bu durumda mülga 6762 sayılı TTK"nın 614/2 ( 6102 sayılı TTK m. 702/2) maddesine göre avalistlerin şekil noksanlığı dışında sorumluluklarının sona ermeyeceği ilkeleri göz önünde bulundurulmalıdır.
Yapılan bu açıklamalar sonucu davacı ... yönünden yapılan incelemeye göre, asıl davaya konu 14/10/2003 düzenleme tarihli ve 25/11/2003 ödeme tarihli 7.000,00 TL bedelli bono ile 19/03/2004 düzenleme tarihli ve 15/06/2004 ödeme tarihli 37.500,00 TL bedelli bonoda ..."nun her hangi bir sorumluluğu bulunmamakla birlikte geriye kalan 14 bono bakımından her bir bononun yukarıda açıklanan ilkelere göre incelenip hüküm sonucunda gösterilmek suretiyle davacı ..."nun şahsen ve avalist olarak sorumluluğunun bulunup bulunmadığı ayrı ayrı belirlenip, şahsen sorumlu olduğu bonolar bakımından ise bu defa teminat iddiasının değerlendirilmesi gerekmektedir.
Teminat iddiasına yönelik yapılan incemede ise davacı taraf asıl dava ve birleşen davaya konu bonoların teminat olduğunu ileri sürerek dosyaya imzası davalı tarafından reddedilmeyen 14.05.2003 tarihli ""Şartlı Teminatlı-Ortaklık Senedi"" başlıklı belgeyi sunmuştur. Belgede tahrifat olmadığı uzman bilirkişi raporu ile belirlenmiş olup bu durumda belgede sözü edilen bonoların dava konusu edilen bonolar olup olmadığı araştırılıp şayet dava konusu bonolar ise davalıya teminat altına alınan alacağını kanıtlama imkanı sağlanarak bir karar verilmesi gerekirken yorum yoluyla söz konusu belgenin sonradan dosyaya sunulmasının hayatın olağan akışına aykırı olduğu gerekçesiyle davaların kısmen reddi doğru görülmemiştir.
Yukarıda açıklanan ilkelere göre davacı ..."nun avalist olduğu bonolar yönünden davanın kısmen reddine karar verilmesi doğru ise de davaya konu; 1-15/05/2003 düzenleme, 31/10/2003 ödeme tarihli 5.000,00 TL bedelli bono, 2-15/05/2003 düzenleme, 30/09/2003 ödeme tarihli ve 5.000,00 TL bono, 3-14/10/2003 düzenleme, 25/11/2003 ödeme tarihli ve 7.000,00 TL bedelli bono, 4-10/11/2003 düzenleme 25/11/2003 ödeme tarihli ve 5.000,00 TL bedelli bono, 5-26/09/2003 düzenleme 05/02/2004 ödeme tarihli ve 14.000,00 TL bedelli bono, 6- 26/09/2003 düzenleme 05/03/2004 ödeme tarihli ve 14.000,00 TL bedelli bono ve 7- 26/09/2003 düzenleme 05/04/2004 ödeme tarihli ve 14.000,00 TL bedelli bono 8-26/09/2003 düzenleme 05/05/2004 ödeme tarihli ve 14.000,00 TL bedelli bono yönünden ise ilk iki bonoda hiç imzasının olmaması, diğer bonolarda kaşe üzerinde imzasının bulunması nedeniyle herhangi bir sorumluluğunun bulunmadığı gözetilmeden yazılı şekilde karar verilmesi doğru değildir.
4-Birleşen 2010/208 esas sayılı dosyaya yönelik karar düzeltme talepleri incelendiğinde; davaya konu bonolardaki davacı ... ile ..."nun sorumlu olup olmadığı hususlarının her bir bononun (3) nolu bentte açıklanan ilkelere göre incelenip hüküm sonucunda gösterilmek suretiyle varılacak uygun sonuca göre bir karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde karar verilmesi doğru görülmemiştir.
5- Birleşen 2010/213 ve 2010/215 esas sayılı dosyalara yönelik karar düzeltme talepleri incelendiğinde; davacı vekili davaya konu bonoların teminat olduğunu ileri sürerek dosyaya imzası davalı tarafından reddedilmeyen 14.05.2003 tarihli ""Şartlı Teminatlı-Ortaklık Senedi"" başlıklı belgeyi sunmuştur. Belgede tahrifat olmadığı uzman bilirkişi raporu ile belirlenmiş olup bu durumda belgede sözü edilen bonoların dava konusu edilen bonolar olup olmadığı araştırılıp şayet dava konusu bonolar ise davalıya teminat altına alınan alacağını kanıtlama imkanı sağlanarak bir karar verilmesi gerekirken yorum yoluyla söz konusu belgenin sonradan dosyaya sunulmasının hayatın olağan akışına aykırı olduğu gerekçesiyle davacı ... yönünden yazılı şekilde karar verilmesi doğru görülmemiştir.
6-Birleşen 2010/211 esas sayılı dosyaya yönelik karar düzeltme talepleri incelendiğinde; yukarıda (3) nolu bentte açıklanan ilkelere göre, davaya konu bonolar nedeniyle davacı ..."nun avalist olarak sorumluluğunun bulunduğu anlaşıldığından davacı ... yönünden davanın reddi kararı yerinde ise de davacı ..."nun şahsen sorumlu olduğu bonoların 14.05.2003 tarihli ""Şartlı Teminatlı-Ortaklık Senedi"" başlıklı senette belirtilen bonolardan olup olmadığı belirlenip cirolanması yasaklanan bonoların cirolanarak 3. kişiler tarafından icra takibine konu edilmesi nedeniyle davacı ..."nun uğramış olduğu gerçek bir zararın bulunup bulunmadığı saptanarak varılacak uygun sonuca göre bir karar verilmesi gerekirken davacı ... yönünden de davanın reddine karar verilmesi doğru görülmemiştir.
7-Birleşen 2010/212 esas sayılı dosyaya yönelik karar düzeltme talepleri incelendiğinde; dava konusu bonoların 14.05.2003 tarihli ""Şartlı Teminatlı-Ortaklık Senedi"" başlıklı senette belirtilen bonolardan olup olmadığı belirlenerek cirolanması yasaklanan bonoların cirolanarak 3. kişiler tarafından icra takibine konu edilmesi nedeniyle davacı ..."nun uğramış olduğu gerçek bir zararın bulunup bulunmadığı saptanarak varılacak uygun sonuca göre bir karar verilmesi gerekirken davanın reddine karar verilmesi doğru görülmemiştir.
8-Birleşen 2010/214 esas sayılı dosyaya yönelik karar düzeltme talepleri incelendiğinde; davacı ..."nun avalist olduğu bonolar yönünden davanın reddi kararı yerinde olmakla birlikte davacı ..."nun yukarıda (3) nolu bentte açıklanan ilkelere göre şahsen sorumlu olduğu bonoların 14.05.2003 tarihli ""Şartlı Teminatlı-Ortaklık Senedi"" başlıklı senette belirtilen bonolardan olup olmadığı belirlenerek cirolanması yasaklanan bonoların cirolanarak 3. kişiler tarafından icra takibine konu edilmesi nedeniyle davacı ..."nun uğramış olduğu gerçek bir zararın bulunup bulunmadığı saptanarak varılacak uygun sonuca göre bir karar verilmesi gerekirken davanın tümden reddine karar verilmesi doğru görülmemiştir.
Davacı ... yönünden yapılan incelemeye gelince, davacının avalist olduğu bonolar yönünden davanın reddi kararı yerinde olmakla birlikte 3 nolu bentte belirttiğimiz ilke çerçevesinde şirket kaşesi üzerine şirket temsilcisi olarak attığı imzalar nedeniyle şahsen sorumluluğu bulunmadığından davacının dava konusu yapılan takip nedeniyle şahsen uğramış olduğu bir zarar bulunup bulunmadığı saptanarak varılacak uygun sonuca göre bir karar verilmesi gerekirken davanın tümden reddine karar verilmesi doğru görülmemiştir.
SONUÇ: Yukarıda (1) nolu bentte açıklanan nedenlerle birleşen 2010/215 esas sayılı dosyaya yönelik davacı ..., birleşen 2010/211 esas sayılı dosyaya yönelik davacı ... vekilinin karar düzeltme itirazlarının tümü ile asıl ve birleşen 2010/208 ve 2010/214 esas sayılı dosyalarda davacılar ... ile ... ve birleşen 2010/211- 2010/212 - 2010/213 - 2010/215 esas sayılı dosyalarda davacı ... vekilinin ve asıl ve birleşen davalarda davalı ... vekilinin sair karar düzeltme itirazlarının reddine, (3), (4) ve (8) nolu bentlerde açıklanan nedenlerle asıl ve birleşen 2010/208 ve 2010/214 esas sayılı dosyalarda davacılar ... ile ... ve (5), (6) ve (7) nolu bentlerde açıklanan nedenlerle birleşen 2010/211 - 2010/212 - 2010/213 ve 2010/215 esas sayılı dosyalarda davacı ... vekilinin, (2), (3) ve (4) nolu bentlerde açıklanan nedenlerle asıl ve birleşen davalarda davalı ... vekilinin karar düzeltme itirazlarının kabulü ile Dairemizin 2016/15397 esas ve 2018/3597 karar sayılı ve 26/06/2018 tarihli bozma kararının KALDIRILMASINA, yukarıda (3), (4) ve (8) nolu bentlerde açıklanan nedenlerle asıl ve birleşen 2010/208 ve 2010/214 esas sayılı davalarda davacılar 1-... 2-... yararına, (5), (6) ve (7) nolu bentlerde açıklanan nedenlerle asıl ve birleşen davalarda davacı ... yararına, yukarıda (3) ve (4) nolu bentlerde açıklanan nedenlerle davalı ... yararına yerel mahkeme kararının BOZULMASINA, (2) nolu bentte açıklanan nedenlerle davalı ... vekilinin karar düzeltme talebinin kabulü ile Dairemizin bozma ilamının (4) nolu bendinin kaldırılmasına, Müflis ... İnşaat Tic. ve San. Ltd. Şti. adına yapılan temyiz isteğinin REDDİNE, peşin yatırılan temyiz ve karar düzeltme harçlarının isteği halinde yatıranlara iadesine, 17/06/2020 gününde oybirliği ile karar verildi.