Yargıtay 1. Hukuk Dairesi 2008/7530 Esas 2008/9757 Karar Sayılı İlamı

Taraflar arasında görülen davada;
Davacı,371 ada 429 parsele davalının elatmasının önlenmesi, muhtesatın yıkımı ve ecrimisil isteklerinde bulunarak açtıkların davanın Zonguldak 1.Asliye hukuk Mahkemesinin 2002/480 Esas, 2003/919 Karar sayılı kararı ile kabul edildiğini, davalının vesayet altında olması nedeniyle yargılamanın yenilenmesi isteğinde bulunulduğunu, bu talebin kabulü ile yargılamanın yenilenmesi ve verilen kararın iptaline karar verildiğini ileri sürerek yargılamanın yenilenerek, taleplerinin kabulü isteğinde bulunmuştur.
Davalı, davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, davanın kabulü ile davalının elatmasının önlenmesi ile muhtesatın yıkımına karar verilmiştir.
Karar, taraflar tarafından süresinde temyiz edilmiş olmakla; Tetkik Hakimi raporu okundu, düşüncesi alındı. Dosya incelendi, gereği görüşülüp düşünüldü.
                                              -KARAR-

Davacı tarafından  Yargılamanın Yenilenmesi kararına  istinaden  verilen  yenileme  dilekçesi mahkemece dava dilekçesi olarak  kabul  edilmek suretiyle yargılama yapılıp  elatmanın önlenmesi ve yıkıma karar  verilmiş, hüküm taraflarca temyiz edilmiştir.
Dosya içeriği ve toplanan delillerden; davacı tarafından Zonguldak Asliye 1. Hukuk Mahkemesinde  davalı Ş. Ç.aleyhine açılan elatmanın önlenmesi, yıkım ve ecrimisil  istemini  içeren  davanın kabul edildiği ve kararın 12.1.2004 tarihinde  kesinleştiği görülmektedir.Daha sonra davalı Ş.Ç.vasisi Uğur Ç. kesinleşen kararın  yargılaması sırasında  davalının  hukuki  ehliyetini kaybettiğini belirterek HUMY 445/8 "e  göre  yargılamanın  yenilenmesi  talebinde  bulunmuş,mahkemece bu talep  kabul edilerek (yargılamanın  iadesi talebinin kabulüne)  hükmedilmiştir.
Kararın temyizi üzerine Dairenin 20.2.2006 gün ve 2005/ 14151 esas-2006/1534 Sayılı Kararında H.U.M.Y. 445/8  maddesi  gözetilerek  yargılamanın yenilenmesi isteğinin kabulünün doğru olduğuna, ancak H.U.M.Y. 450 maddesi  gereğince  bir hüküm  kurulmamasının yerinde  olmadığına  değinilerek mahkeme kararı bozulmuş, mahkemece bozmaya uyularak  bu defa yargılamanın iadesine konu olan hükmün iptaline  karar verilmiştir.Anılan bu karar ise taraflarca temyiz  edilmeyerek 6.3.2007 tarihinde  kesinleşmiştir.
Ancak, davacının yargılamanın yenilenmesi talebinin kesinleşmesi nedeni ile  eldeki  davayı  açtığı anlaşılmaktadır.
Bilindiği gibi yargılamanın iadesi  olağanüstü  bir kanun yoludur ve kesinleşmiş hükümlere  karşı bu yola  başvurulabilir.H.U.M.Y. 445. maddesinde sayılı hallerden dolayı  muhakemenin iadesi  yoluna  başvurulup da  bu istem kabul edilirse  yargılamanın  iadesi sebebine  göre ya sadece hükmün iptaline  karar verilecek veya  hükmün iptali ile birlikte  dava yeniden  incelenip sonucuna göre  esas hakkında da  karar verilecektir.Eldeki olayda  yargılamanın yenilenme sebebi  davalının davanın devamı  sırasında hukuki ehliyetini  kaybetmesi ve yasal temsilci olmadan davanın  sonuçlandırılması olup H.UM:Y. 445/8  maddesinin  uygulanması söz konusudur.Bu durumda usulüne uygun açılmış bir dava bulunduğundan  mahkemenin sadece iptal ile yetinmesi davayı çözümsüz   bırakması  anlamına gelecektir.O halde mahkemece yapılacak iş yargılamanın  iadesi isteği kabul edildiğine  göre  hükmün iptaline karar verildikten sonra yetkili temsilcisinin davaya katılımının sağlanması,yeniden yargılama yapılarak sonucuna göre karar  verilmesinden  ibarettir. Oysa yargılamanın iadesi hususunda  verilen ilk kararın temyizinde de  bozma  gerekçesinde bu husus belirtilmiş ancak mahkemece bu bozma  nedeni kararın sadece  iptal  şeklinde  kurulması  olarak benimsenmiş ve iptal ile yetinilmiş yargılamaya devam edilerek yeni bir hüküm  kurulmamış ve bu karar taraflarca temyiz  edilmeyerek  kesinleşmiştir.Artık  bu dosya  üzerinden bir işlem yapılması başka bir ifade ile davanın  yürütülmesine yasal olanak  bulunduğu söylenemez.Kaldı ki, eldeki dava kesinleşen kararın  yenilenmesi biçiminde  açılmıştır.Bu hali ile dava dilekçesinin  H.U.M.Y. 179 maddesine  göre uygun bir dava dilekçesi olduğu düşünülemeyeceği gibi  buna dayanılarak hüküm kurulması da  yerinde değildir. Her ne kadar dava dilekçesindeki  noksanlıkların ileri sürülmesi H.UM.K."nun 187/7 maddesine göre ilk  itirazlardan ise de  buradaki  noksanlık mahkemenin kendiliğinden gözetmesi gereken  esaslı bir noksanlıktır.Hal böyle olunca, davacıya  H.U.M.K."nun 179. maddesinde  öngörüldüğü şekilde yeni bir  dava dilekçesi düzenlenmesi için gerekli  imkanın verilmesi usulüne  uygun yeni  dilekçe  verilmesi halinde dava  değerine göre  peşin harç da alınarak  işin esasının incelenmesi sonucuna göre bir  karar verilmesi gerekirken  yanlış değerlendirme ile  yazılı olduğu  üzere karar verilmiş olması doğru değildir.Tarafların temyiz itirazlarının  kabulü ile hükmün açıklanan nedenlerle H.U.M.K."nun 428. maddesi gereğince BOZULMASINA, alınan peşin harcın temyiz edene geri verilmesine, 25.9.2008 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.