Mahkemesi:Ticaret Mahkemesi


Yukarıda tarih ve numarası yazılı hüküm davacı-birleşen dosya davalısı ... vekili ile birleşen dosya davalısı ... tarafından temyiz edilmiş, birleşen dosya davalısı ... tarafından duruşma istenmiş olmakla duruşma için tayin edilen günde davacı vekili Avukat ... ve birleşen dosya davalısı asil ... ile davalılar vekili Avukat ... geldi. Temyiz dilekçelerinin süresi içinde verildiği anlaşıldıktan ve hazır bulunan taraflar avukatları dinlendikten sonra vaktin darlığından ötürü işin incelenerek karara bağlanması başka güne bırakılmıştı. Bu kere dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği konuşulup düşünüldü:
- K A R A R -
Asıl dava, eser sözleşmesinden kaynaklanan iş bedelinin tahsili, birleşen dava ise sözleşme nedeniyle fazla ödenen bedelin istirdadı istemine ilişkindir. Mahkemece asıl davanın reddine, birleşen davanın kısmen kabulüne dair verilen karar, asıl dosya davacısı-birleşen dosya davalısı vekili tarafından (asıl-birleşen dava yönünden) temyiz edilmiştir.
1-Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle yasaya uygun gerektirici nedenlere ve özellikle asıl dosya davalı-birleşen dosya davacısının ibraz ettiği ödeme makbuzlarına karşı, taşeronların usulüne uygun isticvap davetiyesine rağmen süresinde itirazda bulunmamaları sonucu, 6100 sayılı HMK"nın 171/2 maddesi uyarınca makbuzların altındaki imza ve içeriklerin ikrar edilmiş sayılmasında bir isabetsizlik bulunmamasına göre davacı- birleşen dosya davalısı ... ile birleşen dosya davalısı ..."ın aşağıdaki bendin kapsamı dışın kalan diğer temyiz itirazları yerinde görülmemiş, reddi gerekmiştir.
2-Asıl davada, davacı taşeron, davalı ise yüklenicidir. Davacı ..., davalı
yüklenicinin üstlenmiş olduğu 16 derslik imam hatip lisesi ve 200 kişilik pansiyon işinde, inşaatın beton kalıp ve demir işini davalının onayı ile 1. teşeron ...’dan devraldığını, işin m2 birim fiyatının 10,00 TL olduğunu, işin büyük bölümünü tamamladığını, iş bedelini istediğinde, davalı tarafından darp edilerek 23.07.2013 tarihli 8,50 TL/m2 birim fiyatlı sözleşme imzalattırıldığını, savcılığa şikayeti sonrasında 26.07.2013 tarihli 10,00 TL/m2 birim fiyatlı sözleşme imzalandığını ancak gelişen olayalar nedeniyle işe devam etmediğini, imalât bedeli 120.000,00 TL"nin tahsiline karar verilmesini talep etmiştir.
Birleşen dosyada davacı yüklenici, davalılar ise asıl dosya davacısı 2. taşeron ... ve ilk taşeron ..."dır. Yüklenici davasında; yükümlendiği işin saha tanzimi, beton kalıp ve demir yapım işini (kaba inşaat) 480.000,00 TL götürü bedelli sözleşme ile ilk taşeron ..."a verdiğini, İbrahim"in işi %60 seviyelerine getirdiği ancak işi sözleşme süresinde bitiremediğinden, onun onayı ve tavsiyesiyle 2. taşeron ... ile anlaşma yapıldığını, ..."ın da işi süresinde tamamlayamadığını, davalılara işin zamanında tamamlanması şartıyla 480.000,00 TL ödenmesi gerekirken 560.000,00 TL fazla ödeme yapıldığını, şimdilik davalı ..."dan 10.000 TL, diğer davalı ..."tan 10.000,00 TL olmak üzere toplam 20.000,00 TL"nin istirdadını talep etmiş, sonrasında davasını ıslah ederek, dava değerini 95.574,60 TL"ye yükseltmiştir.
Mahkemece, asıl davada, davacı ..."ın işi tamamlamadan bıraktığını, yapılan işin oranının ihtilaflı olduğunu, bu konuda delil tespiti yaptırılmadığını, bilirkişi raporuna göre hakedişlerde taşeronların toplam yaptığı imalât bedelinin 373.424,40 TL olduğunun tespit edildiğini, yüklenici tarafından sunulan ve taşeronlarca tarafından itiraz edilmeyerek kesinleşen ödeme makbuzlarına göre taşeronlara yapılan ödemenin 420.462,00 TL olduğunu, ödenen bedelden toplam imalât bedeli düşülünce, davacının alacaklı olmadığı kabul edilerek asıl davanın reddine karar verilmiş, birleşen dava da ise; yapılan imalât tutarından, taşeronlara yapılan 420.462,00 TL ödemenin düşülmesi ile 47.037,60 TL bakiye bulunduğu, bunun 25.000,00 TL tutarındaki bedelden davalı ..., tamamından ise davalı ..."ın sorumlu tutulmasına karar verilmiştir. Karar asıl dosya davacısı-birleşen dosya davalısı ... vekili (asıl ve birleşen dava yönünden) ve birleşen dosya davalısı ... tarafından temyiz edilmiştir.
Asıl dava da taşeronun talebi, yüklenici ile yapılan en son 26.07.2013 tarihli sözleşme uyarınca hak ettiği halde ödenmeyen iş bedelinin tahsili, birleşen davada yüklenicinin talebi ise her iki sözleşmeye göre taşeronlara yapılan fazla ödemelerin istirdadıdır.
Dosya kapsamında bulunan sözleşmeler ve tarafların beyanı ile mahkemenin de kabulünde olduğu gibi yüklenici Küranlıoğlu İnş. Tahh. Turz. Eml. ve Teks. San. ve Tic. Ltd. Şti. ile ... arasında tarihsiz 480.000,00 TL eser sözleşmesi imzalandığı, ..."ın bu işi tamamlayamaması nedeniyle taşeron ... ile yüklenici iş ortaklığı arasında 07.03.3013 tarihli, 8,50 TL/m2 birim fiyatlı sözleşme ve bilahare 26.07.2013 tarihli 10,00 TL/m2 birim fiyatlı sözleşme imzalandığı, bu sözleşmeden sonra gelişen olaylar sonucu taşeron ..."ın işe devam etmediği ve 26.07.2013 tarihli sözleşmede ..."ın kefil olarak yer aldığı anlaşılmaktadır. Yine, ilk taşeron İbrahim"in ve ikinci taşeron Seyfi"nin üstlendikleri edimleri tamamlamadıkları, sebebi konusunda uyuşmazlık olmakla birlikte, tarafların kabulündedir. Eser sözleşmelerinde teslim, yüklenicinin tamamladığı eseri sözleşmeyi ifa etmek niyeti ile iş sahibinin fiili hakimiyetine geçirmesi olarak tanımlanmaktadır. Teslimi kanıtlama yükü somut olaydaki savunmaya göre taşeronlarda olmakla, bu teslimin nasıl kanıtlaması gerektiği davanın çözüm noktasını oluşturmaktadır. Taşeronun (yüklenicinin) meydana getirdiği eseri teslim ettiği vakıasını, teslim, hukuki işlem değil, hukuki fiil olduğundan kural olarak her tür kanıtla bu arada tanıkla dahi ispat edebilir. Bu açıklamalar ışığında somut olayda taraflarca işin bırakılması ya da durdurulmasından sonra taraflarca delil tespiti yoluyla yapılan imalâtların seviyesi belirlenmediğinden, dairemizin yerleşik içtihat ve uygulamalarında eser sözleşmesinin varlığı halinde taşeronların (yüklenicinin) gerçekleşip, teslim ettiği işlerin, her türlü delille ve bu arada tanık beyanıyla ispatlanabileceklerdir. Taşeronlarca yapılan imalât bedelinin hesaplanmasında: yüklenici iş ortaklığı ile davalı ilk taşeron ... arasındaki sözleşme götürü bedelli olduğundan, taşeronun bu sözleşmeyi kısmen ifa etmesi halinde hak ettiği iş bedeli ya da yüklenicinin fazla ödemesi olup olmadığı, sözleşme ile üstlenilen işin tamamına göre, gerçekleştirilen imalâtın fiziki oranının tespit edilerek, bu oranın sözleşme bedeline uygulanarak, hak edilen bedelin hesaplanıp, davalı ..."a kanıtlanan ödemeler düşülmek suretiyle belirlenmesi gerektiği, ikinci taşeron ..."ın yaptığı imalât bedelinin hesabında ise taraflar arasındaki sözleşmede belirlenen birim fiyatların esas alınması gerekmektedir. Mahkemece, davalı taşeronlarca hak edilen iş bedeli; dava dışı iş sahibinden getirtilen hakkedişlere göre düzenlettirilen bilirkişi raporu ile hesaplattırılmış ise de, dayanak hakkedişlerde, taşeronların yaptığı tüm imalâtların yer alıp almadığı belirli olmadığı gibi söz konusu hakkedişlerde taşeronların imzası da bulunmadığı ve raporda hesaplamanın hangi sözleşme hükümlerine göre ve ne şekilde yapıldığı açık olarak gösterilmediğinden, söz konusu rapor ve ek raporun yeterli görülüp hükme esas alınması mümkün değildir.
Bu durumda mahkemece yapılacak iş; yeniden seçilecek, konusunda uzman teknik bilirkişi marifetiyle, gösterilen tanıklarda mahallinde dinlenmek üzere, keşif yapılıp, ilk taşeron ..."ın tarihsiz 480.000,00 TL götürü bedelli sözleşme kapsamında üstlenip gerçekleştirdiği imalâtların fiziki gerçekleşme oranı tespit edilip, bu oranın sözleşme bedeli olan 480.000,00 TL"ye uygulayarak ..."ın hak ettiği iş bedelini belirlemek, 2. taşeron ..."ın 07.03.2013 ve 26.07.2013 tarihli sözleşmeler uyarınca üstlenip gerçekleştirdiği imalâtların nelerden ibaret olduğu belirlenerek, ..."ın gerçekleştirdiği imalâtın 26.07.2013 tarihli sözleşmedeki m2 birim fiyatları ile yapılan imalât bedelleri hesaplattırılıp, mahkemenin kabulünde olan ve yükleniciler tarafından temyiz edilmeyerek aleyhine kesinleşen, toplam 420.462,00 TL ödemeden, 2. taşeron ..."a yapılan ödeme, hak ettiği iş bedelinden düşülerek asıl davada sonuca göre ve birleşen davada ...’a yapılan ödeme, ..."ın hak ettiği bedelden düşülerek, asıl ve birleşen davada sonuca uygun bir karar verilmesi gerekirken, eksik inceleme ve hatalı değerlendirme ile yazılı şekilde hüküm tesisi doğru olmamış, kararın bozulması uygun bulunmuştur.
SONUÇ: Yukarıda 1. bentte açıklanan nedenlerle taşeronlar ... ve ..."ın diğer temyiz itirazlarının reddine, 2. bent kapsamı ile asıl davada kurulan hükmün davacısı ... için birleşen davada kurulan hükmün davalıları ... ve ... yararına BOZULMASINA, 2.540,00 TL duruşma vekâlet ücretinin asıl dosya davacısı iş ortaklığından alınarak Yargıtay"daki duruşmada vekille temsil olunan asıl dosya davacısı-birleşen dosya davalısı ..."a verilmesine, ödenenden 5766 sayılı Kanun"un 11. maddesi ile yapılan değişiklik gereğince Harçlar Kanunu 42/2-d maddesi uyarınca alınması gereken 437,00 TL Yargıtay başvurma harcının mahsup edilerek, varsa fazla alınan temyiz harcının temyiz eden davacı-birleşen dosya davalısı ..."a, 218,50 TL Yargıtay başvurma harcının mahsup edilerek, varsa fazla alınan temyiz harcının temyiz eden birleşen dosya davalısı ..."a iadesine, karara karşı tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme isteminde bulunulabileceğine 30.09.2020 gününde oybirliğiyle karar verildi.