Yargıtay 11. Hukuk Dairesi 2022/2162 Esas 2022/3719 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ : BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ 16. HUKUK DAİRESİ

Taraflar arasında görülen davada İstanbul 2. Asliye Ticaret Mahkemesi’nce verilen 06.07.2017 tarih ve 2013/171-2017/812 sayılı kararın asıl davada davacılar-birleşen davada davalılar vekili ile asıl davada davalı-birleşen davada davacı vekili tarafından istinaf edilmesi üzerine, istinaf istemlerinin kısmen kabulüne-reddine dair İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 16. Hukuk Dairesi’nce verilen 19.04.2019 tarih ve 2018/69-2019/877 sayılı kararın Yargıtayca incelenmesi asıl davada davacı-birleşen davada davalı Kerimoğulları Metal ve İnşaat Malzemeleri San. ve Tic. Ltd. Şti. vekili tarafından istenmiş ve temyiz dilekçesinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla, bazı noksanlıkların ikmali için mahalline geri çevrilen dosyanın eksikliklerin giderilmesinden sonra iade edildiği anlaşılmakla dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve yine dosya içerisindeki dilekçeler, duruşma tutanakları ve tüm belgeler okunup, incelendikten sonra işin gereği görüşülüp, düşünüldü:
Asıl davada davacılar vekili, müvekkillerinden Kerimoğulları Ltd. Şti. tarafından keşide edilen 300.000,00 USD bedelli, lehtarı diğer müvekkil olan çekin sözleşme ile davalılardan ... adına şirket yetkilisi olan diğer davalı ...'ya aralarındaki ticarete dayanarak cari hesap mukabilinde teminat olarak 19/12/2012 tarihinde teslim edildiğini, cari hesap alacağı bittiğinde çekin iade edileceği konusunda anlaşıldığını, taraflar arasındaki ticarete ilişkin cari hesap ve faturalar ile ödemeler incelendiğinde müvekkili ...'nın davalı ... şirketine borcunun bulunmadığını, aksine cari hesaptan 51.818,41 USD alacağı bulunduğunu, davalıların İran vatandaşı ve İran şirketi olduğunu, ancak çeki iade etmediklerini, daha sonra davalıların çekin keşide tarihini kasıtlı olarak 03/06/2013 olarak doldurup bankaya ibraz ettiklerini, çekin karşılıksız şerhinin yazdırıldığını ileri sürerek dava konusu çek nedeniyle davacıların borçlu olmadığının tespitine, çekin iptaline ve müvekkillerine iadesine karar verilmesini talep ve dava etmiş, birleşen davanın ise reddini istemiştir.
Davalı ... vekili, davacı tarafın dayandığı belgenin çek teslim belgesi olup müvekkilinin Türkçe'yi az bilmesi nedeniyle sadece çeki teslim aldığına dair kabulünün olduğunu, davacı tarafın Roygodaz firmasından mal ve borç alması nedeniyle alacaklı olmasının mümkün olmadığını, müvekkilinin davacı şirket yetkilisi olan ...ve ... ...'nin kendisine verdiği güven ve taahhütlere güvenerek ... şirketi adına borç para verdiğini, protokol başlıklı 19/11/2012 tarihli belgede borç para alındığının ve geri ödeneceğinin hükme bağlandığını bildirerek davanın reddini istemiş, birleşen davada ise; müvekkilinin çinko üretim ve satışı yaptığını, davalılardan ... şirketine farklı tarihlerde çinko sattıklarını, bu şekilde başlayan ticari ilişkide davalı ... yetkilileri olan ...ve ... ...'nin ithalat işlemleri vs giderleri için ... şirketi adına müvekkilinden 300.000,00 USD borç para aldıklarını, bunun 19/11/2012 tarihli protokolle hükme bağlandığını, bu borç karşılığında davalı ... yetkilileri tarafından 300.000 USD tutarlı çekin keşide edildiğini, çekin bankaya ibrazında karşılıksız çıktığını, davalılar aleyhine icra takibi başlattıklarını, davalıların çekte ve üzerindeki imzalara bir itirazının bulunmadığını belirterek davalıların itirazlarının iptaline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
İlk Derece Mahkemesince, iddia, savunma, bilirkişi raporu ve dosya kapsamına göre; dava konusu 300.000-USD'lik çekin davacılar - birleşen davalılar tarafından diğer taraftan aldıkları borç karşılığında düzenlenip verildiği, davacılar - birleşen davalıların kar payı adı altında bu çek nedeniyle 24.000,00 USD'lik kısmını ödedikleri, tarafların dava konusu çek ile ilgili olarak borç alacak ilişkisini ticari kayıtlarına yansıtmadıkları gerekçesiyle asıl davanın kısmen kabulüne, İstanbul 1. İcra Müdürlüğü'nün 2013/15340 sayılı takibine konu 300.000.-USD tutarlı asıl alacağın 24.000.-USD'lik kısmından ve ferilerden dolayı davacının davalılara borçlu olmadığının tespitine, davalının kötü niyet tazminatı talebinin reddine, birleşen davanın kısmen kabulüne, İstanbul 1. İcra Müdürlüğü'nün 2013/15340 Esas sayılı takibine yapılan itirazın kısmen kabulüyle takibin 276.000.- USD asıl alacak üzerinden devamına, fazla talebin reddine, takip tarihinden itibaren asıl alacağa 1 yıl vadeli USD cinsi mevduata devlet bankalarının uyguladığı en yüksek faiz oranının uygulanmasına,106.955,52 TL icra inkar tazminatının davalılardan müteselsilen alınarak davacıya verilmesine karar verilmiştir.
Karara karşı taraf vekilleri tarafından istinaf kanun yoluna başvurulmuştur.
Bölge Adliye Mahkemesince; asıl davada dava konusu çekin teminat çeki olduğu hususunun ispatlanamadığı, zira asıl davanın davacıları tarafından dayanılan belgenin söz konusu çekin teminat çeki olduğunu ispatlamaya yeterli olmadığı gibi birleşen davanın davacısı tarafından dayanılan 19/11/2012 tarihli protokolde davalı-birleşen davacıdan borç alındığı ve bu borcun ... tarafından ödeneceğinin belirtildiği, bu protokolün daha önceki tarihli olduğu da gözetildiğinde asıl davanın davacılarının söz konusu teminat iddiasını ispatlayamadığı, borç verme tarihinin 19/11/2012 tarihi olup çekin verildiği tarihin ise daha sonraki tarih olan 19/12/2012 olduğu, çek ödeme vasıtası olduğundan mevcut bir borcun tasfiyesine yönelik olarak verildiğinin kabulü gerektiği, zira çekin keşidecisinin asıl davanın davacısı Kerimoğulları Metal Ltd. Şti., lehtarının ise asıl davanın davacısı ... Galvaniz... Ltd. Şti. olduğu dolayısıyla bu durumun davalı-birleşen davanın davacısının iddia ve savunmalarını doğrular nitelikte olduğu, bu itibarla dava konusu çekin borcun ödenmesi amacıyla verildiği ve ödenmediğinin anlaşıldığı, dosya içeriğinde 24.000 USD'nin ödendiğine ilişkin bir delil sunulmadığı gerekçesiyle, davacılar-birleşen dosya davalılar vekilinin istinaf talebinin reddine, davalı-birleşen dosya davacı vekilinin istinaf talebinin kısmen kabulüne, yerel mahkeme kararının kaldırılmasına, asıl davanın reddine, asıl davada davalı vekilinin tazminat talebinin reddine, birleşen davanın kısmen kabulü ile; İstanbul 1. İcra Müdürlüğü'nün
2013/15340 Esas sayılı takibine yapılan itirazın kısmen iptaliyle takibin 300.000.- USD asıl alacak üzerinden devamına, takip tarihinden itibaren asıl alacağa 1 yıl vadeli USD cinsi mevduata devlet bankalarının uyguladığı en yüksek faiz oranının uygulanmasına, kabul edilen 300.000 USD esas alacağın takip tarihindeki TL karşılığı olan 576.000,00 TL'nin takdiren %20'si olan 115.200,00 TL icra inkar tazminatının davalılardan müteselsilen alınarak davacıya verilmesine karar verilmiştir.
Kararı, asıl davada davacı-birleşen davada davalı Kerimoğulları Metal ve İnşaat Malzemeleri San. ve Tic. Ltd. Şti. vekili temyiz etmiştir.
İlk Derece Mahkemesince verilen karara yönelik olarak yapılan istinaf başvurusu üzerine HMK'nın 355 vd. maddeleri kapsamında yöntemince yapılan inceleme sonucunda Bölge Adliye Mahkemesince esastan verilen nihai kararda, dosya kapsamına göre saptanan somut uyuşmazlık bakımından uygulanması gereken hukuk kurallarına aykırı bir yön olmadığı gibi HMK'nın 369/1. ve 371. maddelerinin uygulanmasını gerektirici nedenlerin de bulunmamasına göre usul ve yasaya uygun Bölge Adliye Mahkemesi kararının onanmasına karar vermek gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarda açıklanan nedenlerle, asıl davada davacı-birleşen davada davalı Kerimoğulları Metal ve İnş. Malz. San. ve Tic. Şti. vekilinin temyiz isteminin reddi ile Bölge Adliye Mahkemesince verilen kararın HMK'nın 370/1. maddesi uyarınca ONANMASINA, HMK'nın 372. maddesi uyarınca işlem yapılmak üzere dava dosyasının İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, aşağıda yazılı bakiye 29.519,75 TL temyiz ilam harcının temyiz eden asıl davada davacı-birleşen davada davalı Kerimoğulları Metal ve inş. Malz. San. ve Tic. Ltd. Şti.'den alınmasına, 11/05/2022 tarihinde kesin olarak oybirliğiyle karar verildi.