1. Hukuk Dairesi Esas No: 2008/7257 Karar No: 2008/9254 Karar Tarihi: 15.9.2008
Yargıtay 1. Hukuk Dairesi 2008/7257 Esas 2008/9254 Karar Sayılı İlamı
Özet:
Davacı, kayden malik olduğu taşınmazların satış suretiyle temlikinin yapıldığını, bedel ödenmediği gibi satış iradesi de bulunmadığını iddia ederek tapuların iptal ve tescilini istemiştir. Mahkeme, dava dilekçesindeki dava değeri dikkate alınarak, görev yönünden davanın reddine karar vermiştir. Ancak, taşınmazın gerçek değerinin tespiti için mahallinde keşif yapılmamıştır. Bu nedenle çekişmeli taşınmazın değerinin keşif yapılarak belirlenmesi, belirlenen bu değer gözetilmek suretiyle görev hususunun HUMK'nun 8. maddesine göre belli edilmesi gerekirken eksik soruşturma ile hüküm kurulmuştur. Bu nedenle davalının temyiz itirazları yerinde görülmüş ve hüküm BOZULMUŞTUR. Kanun maddeleri ise HUMK'nun 8. ve 428. maddeleridir. HUMK'nun 8. maddesi, davaya yetkili mahkemelerin görevlerini belirlerken dava konusu taşınmazın değerinin belirlenmesi gerektiği kuralını içerirken; 428. madde ise hükmün bozulması durumunda, alınan peşin harcın geri verilmesini öngörür.
Taraflar arasında görülen davada; Davacı, kayden malik olduğu çekişmeli taşınmazların, yaşlı cahil ve kandırılmaya müsait olmasından yararlanan davalı tarafından icar işlemlerinin düzeltileceği hususunda hata ve hileye düşürülerek, satış suretiyle temlikinin sağlandığını,bedel ödenmediği gibi satış iradeside bulunmadığını, davalınında alım gücü olmadığını ileri sürerek tapuların iptal ve tescilini istemiştir. Davalı, davanın reddini savunmuştur. Mahkemece, dava dilekçesindeki dava değeri dikkate alınarak dilekçenin görev yönünden reddine karar verilmiştir. Karar, davalı tarafından süresinde temyiz edilmiş olmakla; Tetkik Hakimi raporu okundu, düşüncesi alındı. Dosya incelendi, gereği görüşülüp, düşünüldü. -KARAR- Dava, hata hile hukuksal nedenine dayalı tapu iptal ve tescil isteğine ilişkindir. Mahkemece, dava dilekçesindeki dava değeri dikkate alınarak, görev yönünden davanın reddine karar verilmiştir. Bilindiği üzere, taşınmazın aynına ilişkin davalarda dava konusu taşınmazın değerinin belirlenmesi ve buna bağlantılı olarak görevin tayini kamu düzeni ile ilgili olup, mahkemece kendiliğinden (resen) gözetilmesi gereken bir usul kuralıdır. Eldeki davada, dava dilekçesinde taşınmazın değeri 2000-YTL.gösterilerek açılmış isede, dava konusu taşınmazın gerçek değerinin tespiti amacıyla, mahallinde keşif yapılmamış taşınmazın değeride tespit edilmemiştir. Hal böyle olunca, yukarıda değinilen hususlar dikkate alınmak suretiyle çekişmeli taşınmazın değerinin keşif yapılarak belirlenmesi, belirlenen bu değer gözetilmek suretiyle görev hususunun HUMK:"nun 8.maddesine göre belli edilmesi gerekirken eksik soruşturma ile yazılı olduğu üzere hüküm kurulmuş olması doğru değildir. Davalının temyiz itirazları yerindedir.Kabulüyle hükmün açıklanan nedenlerden ötürü HUMK."nun 428.maddesi gereğince BOZULMASINA, alınan peşin harcın temyiz edene geri verilmesine, 15.9.2008 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.