4. Hukuk Dairesi 2020/108 E. , 2020/2251 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
Davacılar ... vekili Avukat ... tarafından, davalı ... İnş. Nak. ve Pet. Ür. Turz. San. Tic. İth. İhr. Ltd. Şti. aleyhine 08/01/2013 gününde verilen dilekçe ile haksız eylem nedeniyle maddi tazminat istenmesi üzerine mahkemece yapılan yargılama sonunda; davanın reddine dair verilen 19/10/2015 günlü kararın Yargıtayca incelenmesi davalı vekili tarafından süresi içinde istenilmekle temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra tetkik hakimi tarafından hazırlanan rapor ile dosya içerisindeki kağıtlar incelenerek gereği görüşüldü.
1-) Dava, haksız eylem nedeniyle maddi tazminat istemine ilişkindir. Mahkemece, davanın kısmen kabulüne karar verilmiş; hüküm, davalı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Davacılar vekili; davaya konu 120 ada 1 parselde davacılar adına kayıtlı taşınmazın bir bölümünün Karayolları Genel Müdürlüğü tarafından yol yapımı için kamulaştırıldığını, yol yapımının ise davalı şirket tarafından üstlenildiğini, yapılan kazı çalışmaları sırasında çıkan enkazın taşınmazın kamulaştırılmayan kısmına döküldüğünü ve iki yılı aşkın süredir de kaldırılmadığını, çıkan taşların taşınmaz üzerine bırakılarak taşınmazın toprak yapısının değiştirildiğini ve yol yapımı sırasında kamulaştırma sahasının dışına çıkıldığını belirterek, iki yıl süre için işgal tazminatı ile uğranılan diğer zararların giderilmesi isteminde bulunmuştur.
Davalı vekili, cevabında; çalışmalara başlanılmadan önce davacılardan muvafakatname alındığını, ayrıca husumet yönünden de davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
Mahkemece, bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonucu alınan 04/05/2019 tarihli bilirkişi raporu benimsenerek istemin kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Dava dosyasının incelenmesinde; mahkemece davanın reddine ilişkin verilen 19/10/2015 tarihli ilk kararın, davacılar vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine davacılardan ibraname düzenleyerek davalıyı ibra eden ..."ın tüm temyiz itirazlarının reddi ile anılan davacı yönünden Dairemizin 22/05/2018 tarih, 2016/7233 esas ve 2018/4365 karar sayılı ilamı ile onanmasına karar verildiği, diğer davacılar yönünden kararın bozulduğu, mahkemece bozma ilamına uyulmasına karar verilerek yapılan yargılama sonucunda ise, hakkında ret kararı kesinleşen davacı ... yönünden istemin kısmen kabulü yönünde hüküm tesis edildiği anlaşılmaktadır. Şu durumda, davacı ... yönünden davanın reddine ilişkin ilk karar kesinleşmiş olmakla bu husus gözetilmeden verilen usul ve yasaya aykırı kararın bozulması gerekmiştir.
2-)Dosyadaki bilgi ve belgelerden mahkemece hükme esas alınan bilirkişi raporunda taşınmazın eski hale getirilme bedelinin hesaplandığı ancak zarar gören alanın değeri hakkında herhangi bir inceleme ve belirleme yapılmadığı anlaşılmıştır. Tazminat sorumluluğunun kapsamı, gerçek zarar ile sınırlı olup; zarar da, haksız eylemden önceki ve sonraki durum arasındaki farktan ibarettir. Gerçek zararın giderilmesi ilkesi çerçevesinde eski hale getirme bedeli ve kazanç kaybı istenilebilir. Ancak yine aynı ilke çerçevesinde taşınmazın sürüm değeri de göz önünde tutulmalıdır. Dairemizin yerleşik uygulamalarına göre, eski hale getirme bedeli taşınmazın gerçek değerinin üzerinde ise eski hale getirme bedeline değil, gerçek değere hükmedilmesi gerekir. Şu halde; zarar gören taşınmaz alanının sürüm (rayiç) değeri de belirlenerek, açıklandığı şekilde karşılaştırmalı şekilde değerlendirme yapılarak sonucuna ve dosya kapsamına göre karar verilmesi gerekirken, eksik inceleme ve yanılgılı değerlendirme ile yazılı şekilde karar verilmesi usul ve yasaya uygun düşmemiş, bu durum kararın bozulmasını gerektirmiştir.
SONUÇ: Temyiz edilen kararın yukarıda (1 ve 2 ) nolu bentte açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, bozma nedenine göre diğer temyiz itirazlarının bu aşamada incelenmesine yer olmadığına ve peşin alınan harcın istek halinde geri verilmesine 24/06/2020 gününde oy birliğiyle karar verildi.