MAHKEMESİ : Gaziantep 1. Sulh Hukuk Mahkemesi
TARİHİ : 24/04/2015
NUMARASI : 2015/521-2015/559

Taraflar arasındaki koruma kararı istemine ilişkin davada Gaziantep 2. Aile, Şanlıurfa 1. Aile, Şanlıurfa 1. Çocuk, Gaziantep 3. Çocuk, Gaziantep 6. Aile ve Gaziantep 4. Sulh Hukuk Mahkemelerince ayrı ayrı görevsizlik ve yetkisizlik kararı verilmesi nedeni ile yargı yerinin belirlenmesi için gönderilen dosya içindeki tüm belgeler incelendi, gereği düşünüldü:

K A R A R

Dava, İ.. T.. hakkında verilmiş bulunan koruma kararının süresinin uzatılması istemine ilişkindir.
Şanlıurfa Aile Mahkemesinin 05.06.2006 tarih ve 2006/370 Esas - 2006/354 Karar sayılı ilâmı ile İ.. T.."ın 2828 sayılı Kanun gereğince koruma altına alınmasına karar verilmiştir.
Gaziantep 2. Aile Mahkemesince, yetkinin koruma kararını veren Şanlıurfa Aile Mahkemesine ait olduğundan bahisle yetkisizlik kararı verilmiştir.
Şanlıurfa 1. Aile Mahkemesinin 2015/1 Esas - 2015/6 Karar sayılı ilâmı ile 2828 sayılı Kanun kapsamında kalan taleple ilgili olarak görevli mahkemenin Çocuk Mahkemesi olduğundan bahisle 12.01.2015 tarihinde görevsizlik kararı verilmiştir.
Şanlıurfa 1. Çocuk Mahkemesince, 2015/9 Tedbir talep nolu dosya üzerinden çocuğun ve ailesinin Gaziantep ilinde yaşadığından bahisle yetkinin Gaziantep Çocuk Mahkemesinde olduğundan bahisle 11.03.2015 tarihinde yetkisizlik kararı verilmiştir.
G.. M..nde 2015/40 Tedbir talep nolu dosya üzerinden yapılan inceleme neticesinde 5395 sayılı Çocuk Koruma Kanununun 8 (1) maddesine göre 18 yaşını ikmal ettiği anlaşılan ilgili hakkında karar verme yetki ve görevinin Aile Mahkemesinde olduğundan bahisle görevsizlik kararı verilerek dosyanın yeniden aile mahkemesine gönderildiği bu kere dosyanın Gaziantep 6. Aile Mahkemesine tevzii olunduğu görülmüştür.
Gaziantep 6. Aile Mahkemesinin 2015/293 Esas - 2015/309 Karar sayılı ilâmı ile ilgili hakkında TMK"nın 405 maddesi gereğince vesayet kararı verilmiş olmasından bahisle talebin vesayet makamınca değerlendirilmesi gerektiği belirtilerek görevsizlik kararı verilerek dosya sulh hukuk mahkemeleri tevzi bürosuna gönderilmiş, dosyanın bu kere de Gaziantep 4. Sulh Hukuk Mahkemesine tevzii olunmuştur.
Gaziantep 4. Sulh Hukuk Mahkemesince 2015/492 Esasa kaydedilen dosya, vesayet kararının Gaziantep 1. Sulh Hukuk Mahkemesince verilmiş olduğundan bahisle Gaziantep 1. Sulh Hukuk Mahkemesine gönderilmiştir.
Dosya kapsamından, hakkında verilen koruma kararı süresinin uzatılması istenen İ.. T.."ın herhangi bir suçun faili olmadığı, 5395 sayılı Kanunun 3. maddesinde belirtilen suça sürüklenen çocuk kategorisine de girmediği anlaşılmaktadır.
Aile Mahkemelerinin kuruluşuna dair 4787 sayılı Kanunun 1. maddesinde “Amaç ve Kapsam” başlığı altında;

“Bu Kanunun amacı, aile mahkemelerinin kuruluş, görev ve yargılama usûllerini düzenlemektir.
Bu Kanun, aile hukukundan doğan dava ve işleri görmek üzere kurulan aile mahkemelerine dair hükümleri kapsar.”
Hükmüne;
Yine 4. maddesinde de “Aile Mahkemelerinin Görevleri” başlığı altında;
“Aile mahkemeleri, aşağıdaki dava ve işleri görürler:
1. 22/11/2001 tarihli ve 4721 sayılı Türk Medenî Kanununun (Ek ibare: 14/04/2004 - 5133 s.k. 2. mad.) Üçüncü Kısım hariç olmak üzere İkinci Kitabı ile 03/12/2001 tarihli ve 4722 sayılı Türk Medenî Kanununun Yürürlüğü ve Uygulama Şekli Hakkında Kanuna göre aile hukukundan doğan dava ve işler,
2. 20/05/1982 tarihli ve 2675 sayılı Milletlerarası Özel Hukuk ve Usûl Hukuku Hakkında Kanuna göre aile hukukuna ilişkin yabancı mahkeme kararlarının tanıma ve tenfizi,
3. Kanunlarla verilen diğer görevler.”
düzenlemesine yer verilerek aile mahkemelerinin görevi düzenlenmiştir.
Maddede hariç tutulan Üçüncü Kısım ise 4721 sayılı Türk Medenî Kanununun 396 ilâ 494 maddelerini içermektedir.
4721 sayılı Türk Medenî Kanununun 366. maddesi uyarınca korunmaya muhtaç kişilerin bakımı, bununla yükümlü kurumlar tarafından sağlanır.
2828 sayılı Sosyal Hizmetler Kanununa göre ise, korunmaya muhtaç çocuk, engelli, bakıma muhtaç engelli ve muhtaç yaşlılar koruma kapsamında bulunmakta olup, korunmaya, bakıma, yardıma muhtaç aile, çocuk, engelli ve yaşlılar ile sosyal hizmetlere muhtaç diğer kişileri tespit ve incelemekle Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu görevlidir.
07.07.2005 tarihinde yürürlüğe giren 5378 sayılı Özürlüler ve Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılması Hakkındaki Kanun ile Türkiye’de bakım hizmetlerinin sunumu Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Genel Müdürlüğüne verilmiştir. Bu Kanunun 30. maddesi ile 2828 sayılı Kanuna eklenen ve 5579 sayılı Kanunla değişikliğe uğrayan Ek 7. maddeyle, sosyal güvenlik kurumlarına tâbi olmayan bakıma muhtaç engellilerden ailesini kaybetmiş olanlar ile ailesi ekonomik veya sosyal yoksunluk içerisinde bulunanlara bakım hizmetinin resmî veya özel bakım kurumlarında ya da ikametlerinde verilmesi hükme bağlanmıştır. Bu uygulamaya istinaden engelli bireyler arasındaki ayrımı ortadan kaldırmak ve daha geniş kapsamlı hizmet verebilmek amacıyla 5579 sayılı Kanunun 2. maddesi ile sosyal güvenlik kurumlarına tâbi olanların da bakım hizmetinden yararlanması hükme bağlanmıştır. 2828 sayılı Kanunun 2014 yılında 6518 sayılı Kanunla değiştirilen Ek 7. maddesinin birinci fıkrasına göre de "Her ne ad altında olursa olsun her türlü gelirler toplamı esas alınmak suretiyle, hane içinde kişi başına düşen ortalama aylık gelir tutarı, asgarî ücretin aylık net tutarının 2/3’ünden daha az olan bakıma ihtiyacı olan engellilere, resmî veya özel bakım merkezlerinde bakım hizmeti ya da sosyal yardım yapılmak suretiyle evde bakımına destek verilmesi sağlanır."
2828 sayılı Kanunun (6518 sayılı Kanunla değişik) 22. maddesinin birinci fıkrasında; "Korunmaya ihtiyacı olan çocukların reşit oluncaya kadar bu Kanun hükümlerine göre Kurumca kurulan sosyal hizmet kuruluşlarında bakılıp yetiştirilmeleri ve bir meslek sahibi edilmeleri hususundaki gerekli tedbir kararı 3/7/2005 tarihli ve 5395 sayılı Çocuk Koruma Kanununa göre yetkili ve görevli mahkemece alınır. Bu karar için gerekli belgeler Kurumca düzenlenir ve ilgili mahkemeye gönderilir." düzenlemesine yer verilmiş, ayrıca korunmaya, bakıma, yardıma muhtaç sakat, yaşlı ve diğer kişilere ilişkin hususların yer aldığı 26. maddesinde ise; “Korunmaya, bakıma, yardıma ihtiyacı olan aile, engelli, yaşlı ve diğer kişilerin tespiti, incelenmesi ve bunların sosyal hizmetlerden yararlandırılmasına ilişkin esasların bir yönetmelikle düzenleneceği" belirtilmiştir. 2828 sayılı Kanunun Ek 7. maddesi hükmüne dayanılarak hazırlanan "Bakıma Muhtaç Özürlülerin Tesbiti ve Bakım Hizmeti Esaslarının Belirlenmesine İlişkin Yönetmelik", "Bakıma Muhtaç Özürlülere Yönelik Resmî Kurum ve Kuruluşlar Bakım Merkezleri Yönetmeliği" ve "Bakıma Muhtaç Özürlülere Yönelik Resmî Kurum ve Kuruluşlar Bakım Merkezleri Yönetmeliği" 30.07.2006 tarihli ve 26244 sayılı Resmî Gazetede yayımlanmıştır.
Somut uyuşmazlıkta, 1996 doğumlu İ.. T.."ın, Şanlıurfa Sosyal Hizmetler İl Müdürlüğü"nün talebi üzerine 2006 yılında Şanlıurfa Aile Mahkemesince "koruma altına alınmasına" karar verildiği, 2011 yılında da Gaziantep 1. Sulh Hukuk Mahkemesince TMK"nın 405. maddesi hükmü uyarınca kısıtlandığı ve kendisine A.. T.."ın vasi olarak atandığı, Kurumun talebi üzerine Şehitkamil Devlet Hastanesince 2013 yılında verilen sağlık kurulu raporunda İ.. T.."ın ağır derecede mental retardasyon nedeniyle tüm vücut fonksiyon kayıp oranının % 90 olup bunun ömür boyu süreceğinin belirtildiği, şimdi ise, verilen koruma kararının uzatılmasının istendiği anlaşılmaktadır.
Talebin dayanağı 2828 sayılı Kanunun gerek 22. gerekse 26. maddelerinde görevli ve yetkili mahkemenin hangi mahkeme olacağı gösterilmemiş ise de korunmaya muhtaç engellinin bakımının sağlanması için koruma kararı verilmesi talebinin ve davacı SHÇEK’nun muhtaç engellinin bakımına ilişkin sorumluluğunun 4721 sayılı Türk Medenî Kanununun 366. maddesinden kaynaklanması ile bakım görevinin 2828 sayılı Kanun ile Kuruma verilmiş olması karşısında talep konusunun hukuki nitelikçe aile hukuku hükümleriyle sıkı sıkıya bağlantılı olduğu açıkça görülmektedir.
Öte yandan, 4787 sayılı Kanunun 6/1-c maddesi uyarınca, Aile Mahkemeleri, görev alanına giren konularda, yetişkinler hakkında, sosyal hizmet kurumlarına, huzurevlerine veya benzeri yerlere yerleştirme şeklindeki tedbirleri alabileceklerinden koruma kararı talebi ile ilgili davalar Aile Mahkemelerinin görevi kapsamındadır. Bu durumda, davanın Şanlıurfa 1. Aile Mahkemesinde görülmesi gerekir.
SONUÇ : Yukarıda açıklanan nedenlerle; HMK’nın 21, 22 ve 23. maddeleri gereğince Şanlıurfa 1. Aile Mahkemesinin YARGI YERİ OLARAK BELİRLENMESİNE 11/06/2015 gününde oy birliğiyle karar verildi.