3. Hukuk Dairesi 2017/4396 E. , 2017/12343 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :SULH HUKUK MAHKEMESİ
Taraflar arasındaki itirazın iptali davasının mahkemece yapılan yargılaması sonucunda, davanın kabulüne yönelik olarak verilen hükmün, süresi içinde davalı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine; temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra, dosya içerisindeki kağıtlar okunup gereği düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
Davacı; davalı kiracıya 21 AK 632 plaka sayılı aracın kiralandığını, davalının 4 aylık kira bedelini ödemediğini, kira alacağının tahsiline yönelik başlatılan icra takibine haksız itiraz ettiğini belirterek davalının itirazının iptaline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı; sözleşme altındaki imzaya itiraz ettiğini belirterek davanın reddini istemiştir.
Mahkemece; davalıya imza incelemesi için kesin süre verildiği, süresinde masrafın yatırılmadığı gerekçesiyle imza incelemesi yapılmayarak davanın kabulüne karar verilmiş, hüküm davalı tarafça temyiz edilmiştir.
Somut olayda davalı araç kirasına ilişkin sözleşme altındaki imzanın kendisine ait olmadığını savunmuş, mahkemece 10.11.2015 tarihli celsede 2 nolu ara karar ile;"2...da bulunan noterliklere, belediyelere, bankalara, ilçe seçim kurullarına ve tapu müdürlüklerine müzekkere yazılarak davalı ..."ye varsa imza örneklerinin bulunduğu belge asıllarının istenmesine, 306,00 TL müzekkere giderinin davalı tarafından karşılanmasına, bunun için davalı tarafa iki haftalık kesin süre verilmesine, aksi takdirde bu delile dayanmaktan vazgeçmiş sayılacağının ihtarına,( duruşma zaptının tebliğinin ihtar yerine geçmesine)" karar verilmiş, duruşma zaptı davalı vekiline 09.02.2016 tarihinde tebliğ edilmiştir. 25.02.2016 tarihli celsede davalı vekili müvekkiline ulaşmadığından masraf yatıramadığını belirterek ek süre istemiş, mahkemece süre talebi reddedilerek davanın kabulüne karar verilmiştir.
HMK’nın 324.maddesine göre, taraflardan her biri ikamesini talep ettiği delil için mahkemece belirlenen avansı, verilen kesin süre içinde yatırmak zorundadır. Taraflar birlikte aynı delilin ikamesini talep etmişlerse, gereken gideri yarı yarıya avans olarak öderler. Taraflardan birisi avans yükümlülüğünü yerine getirmezse, diğer taraf bu avansı yatırabilir. Aksi hâlde talep olunan delilin ikamesinden vazgeçilmiş sayılır. Tarafların üzerinde serbestçe tasarruf edemeyeceği dava ve işler hakkındaki hükümler saklıdır.
HMK’nın gider avansına ilişkin 120.maddesi ile delil avansına ilişkin 324.maddesi birlikte değerlendirildiğinde; gider avansının yatırılmaması ile delil avansının yatırılmamasının farklı hukuki sonuçlara bağlandığı dikkate alındığında; gider avansının tanık dinlenmesi, bilirkişi raporu alınması ve keşif gideri gibi delil ikamesine yönelik giderleri kapsayacak şekilde yorumlanmasına olanak yoktur. Bu durumda; dava şartı olan gider avansının delillerin ikamesi dışındaki yargılama giderlerini ifade ettiği kabul edilmelidir.
Delil avansına yönelik ara kararında mahkemece, hangi delil için ne miktarda avans yatırılacağı açıkça belirtilmeli ve avansın kesin süre içinde yatırılmaması halinde bu delilin ikamesinden vazgeçildiğinin kabulü ile dosya kapsamındaki delillere göre karar verileceğinin ihtar edilmesi gerekir. Taraf belirtilen sürede delil avansı giderini yatırmazsa dayandığı o delilden vazgeçmiş sayılır.
Somut olayda, davalı tarafın yatırması gereken müzekkere gideri, niteliği itibariyle delil avansı mahiyetinde olduğundan, davalı taraf belirlenen sürede delil avansı giderini yatırmazsa dayandığı o delilinden vazgeçmiş sayılır. Mahkemece davalı asilin imza örnekleri alınmış, ancak süresinde masraf yatırılmadığı gerekçesiyle bilirkişi incelemesi yapılmamıştır. Öte yandan mahkemece davalı tarafa sadece müzekkere gideri için süre verilmiş, bilirkişi ücreti olarak ayrıca ihtarda bulunulmamıştır. Bu durumda mahkemece HMK"nun 324.maddesi hükümleri de değerlendirilerek sonucuna göre karar verilmesi gerekirken aksi düşüncelerle yazılı şekilde karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup bozmayı gerektirir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle temyiz edilen hükmün davacı taraf yararına BOZULMASINA ve peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine, 6100 sayılı HMK"nun geçici madde 3 atfıyla 1086 sayılı HUMK.nun 440.maddesi gereğince karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere, 20.09.2017 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.