Yargıtay 4. Hukuk Dairesi 2020/1394 Esas 2020/2236 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi

Davacı ... vekili Avukat ... tarafından, davalı ... aleyhine 25/08/2014 gününde verilen dilekçe ile haksız el koyma nedeniyle maddi ve manevi tazminat istenmesi üzerine mahkemece yapılan yargılama sonunda; davanın esastan reddine dair verilen 13/11/2018 günlü kararın Yargıtayca incelenmesi davacı vekili tarafından süresi içinde istenilmekle temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra tetkik hakimi tarafından hazırlanan rapor ile dosya içerisindeki kağıtlar incelenerek gereği görüşüldü.
Dava, haksız el koyma nedeniyle maddi ve manevi tazminat istemine ilişkindir. Mahkemece, davanın reddine karar verilmiş; hüküm, davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
Davacı, kendisine ait olup, ... Liman Başkanlığında kayıtlı bulunan "Yel" isimli gemiye ve içerisinde bulunan 400.000 litre motorine ... Jandarma Komutanlığı tarafından 23/07/2003 tarihinde haksız şekilde el konulduğunu, ancak hakkında Kaçakçılıkla Mücadele Kanununa muhalefet suçundan dolayı açılan kamu davasının yapılan yargılaması sonucunda, ... Ağır Ceza Mahkemesince 2003/181 esas ve 2011/192 karar sayılı karar ile, davanın zamanaşımı nedeniyle ortadan kaldırılmasına karar verildiğini, bu kararın Yargıtay tarafından da onandığını belirterek, maddi ve manevi zararının giderilmesi isteminde bulunmuştur.
Davalı, davanın reddedilmesi gerektiğini savunmuştur.
Mahkemece, ceza yargılamasında davacının mazot kaçakçılığı suçunu işlediğinin tespit edildiği, dava konusu eşyanın suça konu olduğu ve davacının suça konu eşya hakkında tazminat talep edemeyeceği gerekçesi ile davanın reddine karar verilmiştir.
Dosya kapsamından, davacıya ait ... Liman Başkanlığında kayıtlı bulunan "Yel" isimli gemiye ve içerisinde bulunan 400.000 litre motorine ... ... Jandarma Komutanlığı tarafından 23/07/2003 tarihinde el konulduğu ve motorinin satış suretiyle tasfiyesinin yapıldığı, davalı hakkında kaçakçılık suçundan açılan kamu davasının, ... Ağır Ceza Mahkemesi"nin 2010/138 esas ve 2011/192 sayılı kararı ile zamanaşımı nedeniyle ortadan kaldırılmasına karar verildiği, dava konusu motorin hakkında bir karar verilmediği, hükmün Yargıtay 7. Ceza Dairesi tarafından " dava konusu eşya hakkında mahallinde her zaman karar verilmesinin mümkün olduğu" belirtilerek onandığı anlaşılmaktadır.
Buna göre; el koyma ve satış işlemlerine karar veren ceza mahkemesinden yargılamaya konu mazotla (bedeli) ilgili olarak bir karar alınmadan dolayısıyla zarar koşulunun gerçekleşip gerçekleşmediği tespit edilmeden eldeki davanın açılmasında hukuki yarar yoktur. Hukuki yarar dava şartı olup (HMK 114/1-h) taraflarca ileri sürülmese bile mahkemece resen dikkate alınması gerekir (HMK 115/1). Şu halde, HMK"nın 115/2 maddesi gereğince davanın hukuki yarar yokluğundan reddi yerine esastan reddi doğru değildir. Hükmün bu nedenle bozulması gerekir.
SONUÇ: Temyiz olunan kararın yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA ve peşin alınan harcın istek halinde geri verilmesine 24/06/2020 gününde oy birliğiyle karar verildi.