MAHKEMESİ : Iğdır 2. Asliye Hukuk Mahkemesi
TARİHİ : 06/03/2013
NUMARASI : 2012/240-2013/185

Davacı vekili tarafından, davalılar aleyhine 01.06.2012 gününde verilen dilekçe ile geçit hakkı istenmesi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın kabulüne dair verilen 06.03.2013 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davalı Hazine vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü:

_ K A R A R _

Dava, TMK"nın 744. maddesi gereğince mecra irtifakı kurulması isteğine ilişkindir.
Mahkemece, davacıya ait .. ve ... parsel sayılı taşınmazlar lehine, davalı Hazineye ait .. parsel sayılı taşınmaz aleyhine geçit hakkı kurulmasına karar verilmiştir.
Hükmü, davalı Hazine vekili temyiz etmiştir.
TMK"nın 744. maddesi uyarınca “Her taşınmaz maliki, uğrayacağı zararın tamamının önceden ödenmesi koşuluyla su yolu, kurutma kanalı, gaz ve benzerlerine ait boruların, elektrik hat ve kablolarının, başka yerden geçirilmesi olanaksız veya aşırı ölçüde masraflı olduğu takdirde, kendi arazisinin altından veya üstünden geçirilmesine katlanmakla yükümlüdür.”
Mecra irtifakı kurulması istemine ilişkin davalarda, irtifak hakkı taşınmaz leh ve aleyhine kurulacağından, leh ve aleyhine irtifak hakkı kurulması istenen taşınmaz maliklerinin tamamının davada yer alması zorunludur. Ancak, yararına mecra irtifakı kurulacak taşınmaz müşterek mülkiyete konu ise, dava paydaşlardan biri veya birkaçı tarafından açılabilir.
Mecra irtifakı kurulması isteğine ilişkin davalar, özünü komşuluk hukuku ilkelerinden alması nedeniyle yapılacak araştırma ve incelemede, öncelikle davacının mecra ihtiyacının bulunup bulunmadığı saptanmalıdır. İhtiyacın saptanması halinde de, çevre taşınmazların tamamının üzerinde irtifak
hakkı kurmaya elverişli olup olmadığı incelenip, hukukun genel bir ilkesi olan “fedakârlığın denkleştirilmesi ilkesi” uyarınca taraf yararları da gözetilerek en az masrafı gerektiren ve bundan da en az zarar görecek kişi taşınmazı üzerinden mecra irtifakının bağlanacağı su, elektrik, gaz ve benzerine ait yol ya da kaynak ile yararına mecra hakkı kurulan taşınmaz arasında kesintisiz bağlantı sağlayacak şekilde kurulmalıdır. Ayrıca mecranın niteliği, nasıl ve hangi araçlarla geçirileceği ayrıca belirlenerek kararda gösterilmelidir.
Bu ilkeler ışığında somut olaya bakıldığında; davacı .. ve ..parsel sayılı taşınmazlarına kanaldan sulama yapmak amacıyla su yolu geçirilmesini istemiştir. Mahkemece, yapılan keşif sonucu düzenlenen bilirkişi raporlarında iki alternatif gösterilmiş olup 2.707,00 TL geçit hakkı bedeli karşılığında 6720 m2 yüzölçümlü tarla vasfındaki .. parsel sayılı taşınmazdan 462,74 m2 geçit hakkı tesis edilmiştir. Yüzölçümü daha büyük olan ve diğer davalıya ait 7.710 m2 tarla vasıflı .. parsel sayılı taşınmazdan geçit hakkı tesisi fedakarlığın denkleştirilmesi ilkesi gereğince daha uygun olup alternatifler arasında gösterilmemiştir.
Bu durumda mahkemece, davacının mecra ihtiyacında olduğu kesin olarak belirlendikten ve hangi yolla geçirileceği tespit edildikten sonra kesintisizlik ilkesi gereği 1000 parsel sayılı taşınmaz ile de bağlantı kurularak yüzölçümü daha büyük olan taşınmazdan su yolu geçit irtifakı kurulmasına karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde gerekçesi de açıklanmadan yüzölçümü küçük olan taşınmazdan geçit hakkı kurulması doğru görülmemiş, açıklanan nedenlerle hükmün bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle davalı vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, 06.02.2014 gününde oybirliği ile karar verildi.