MAHKEMESİ :......Asliye Hukuk Mahkemesi

BİRLEŞTİRİLEN
DAVA MAHKEMESİ : ....... Asliye Hukuk Mahkemesi


Taraflar arasındaki tazminat davasının yapılan yargılaması sonunda; kararda yazılı nedenlerden dolayı davanın kısmen kabulüne dair verilen hükmün süresi içinde davalı ... vekili, davalı ..... vekili ve davalı .... vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği düşünüldü:
-K A R A R-
Davacılar vekili; davalıların sürücüsü, işleteni ve trafik sigortacısı olduğu aracın neden olduğu çift taraflı trafik kazasında davacıların destekleri .... ve ..."nin vefat ettiklerini, desteklerin içinde bulunduğu diğer aracın trafik sigortası bulunmadığını müvekkillerinin müteveffaların desteğinden yoksun kaldığını belirterek fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla davacılar ....,.......,......,......,.......,......ve ...... için toplam 70.000,00 TL destekten yoksun kalma tazminatının kusurları oranında tüm davalılardan, toplam 90.000,00 TL manevi tazminatın ise davalılar ... ve ..."dan kaza tarihinden
itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte müştereken ve müteselsilen tahsilini talep etmiştir. Davacılar vekili daha sonra verdiği ıslah dilekçesiyle maddi tazminat talebini davacı ...... için 1.082,84 TL, ...... için 20.335,51 TL, ...... için 13.589,96 TL, ..... için 27.678,32 TL, ..... için 32.995,53 TL ve .......için 28.301,58 TL olmak üzere 123.983,74 TL olarak ıslah etmiştir.
Birleştirilen dosya davacılar vekili; davalının trafik sigortacısı olduğu aracın neden olduğu çift taraflı trafik kazasında davacıların eşi ve babaları olan ...."ın vefat ettiğini belirterek fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla toplam 30.000,00 TL destekten yoksun kalma tazminatının 08.12.2011 tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte davalıdan tahsilini talep etmiştir. Davacılar vekili daha sonra verdiği ıslah dilekçesiyle talebini davacı ... için 88.100,78 TL, ....... için 13.215,15 TL ve ..... için 14.248,97 TL olmak üzere toplam 115.564,90 TL olarak ıslah etmiştir.
Davalı taraf vekilleri davanın reddini talep etmiştir.
Mahkemece; iddia, savunma, toplanan kanıtlara ve benimsenen bilirkişi raporuna göre; davanın kısmen kabulü ile asıl dosyada davacı....için 961,14 TL, ... için 18.050,03 TL,....için 12.062,61 TL,...... için 24.567,61 TL,.......için 29.287,22 TL, ......için 25.120,81 TL ve ...... için 5.983,40 TL maddi tazminatın tüm davalılardan, davacılar ...,......,......,......,...... ve ...... için ayrı ayrı 9.000,00 TL, davacı ... için 5.000,00 KTL, davacı ... için 3.500,00 TL, davacı ... için 4.000,00 TL, davacılar .... ve ... için ayrı ayrı 2.500,00 TL manevi tazminatın ise davalı ... ve ..."dan kaza tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte müştereken ve müteselsilen tahsiline,.... ve .... yönünden faizin dava tarihinden itibaren işletilmesine, birleştirilen dosya yönünden dava sırasında davalı tarafından yapılan erken ödemelerin mahsubu ile davacı ... için 78.100,78 TL, .....için 3.215,15 TL ve ...... için 4.248,97 TL maddi tazminatın 08.12.2011 tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte davalıdan tahsiline karar verilmiş; hüküm, davalı ... vekili, davalı ......vekili ve davalı .... vekili tarafından temyiz edilmiştir.
1-Dosya içerisindeki bilgi ve belgelere, mahkeme kararının gerekçesinde dayanılan delillerin tartışılıp, değerlendirilmesinde usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmamasına göre, davalı ... vekilinin tüm temyiz itirazlarının, davalı .... vekili ve davalı .... vekilinin ise aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan sair temyiz itirazlarının reddi gerekmiştir.
2-Dava, trafik kazasından kaynaklanan destekten yoksun kalma tazminatı ve manevi tazminat istemine ilişkindir.
Davacıların maruz kaldığı destekten yoksun kalma zararının belirlenebilmesi için desteğin son gelir durumunun net olarak belirlenmesi gerekir. Desteğin sağlığında çiftçilik ve hayvancılık yaptığı iddia edilmiştir.
.... tarafından destek ..."nin hayvancılık işletmesindeki faaliyet kayıtları gönderilmiş olup desteğin bitkisel üretim kaydı olmadığı bildirilmiştir. İlgili kayıtlarda desteğin son üç yılda farklı tarihlerde işletmeye giren ve çıkan hayvanların bilgileri gösterilmiştir. İşletmeye giren ve çıkan hayvanların cinsi belirtilmesine rağmen hayvanların ne amaçla alındığı, ne için işletmeden çıkarıldığı, desteğin hayvan alım-satım işi mi yaptığı, yoksa hayvanlardan süt ve et üretimi mi yaptığı, hayvan hareketinin sürekli olup olmadığı, işletmeye giren hayvanların daha önce işletmeden çıkan hayvanların satım bedeliyle alınıp alınmadığı hususlarında bilgi bulunmamaktadır.
.....tarafından destek ..."nin taşınmaz kaydı olmadığı bildirilmiştir. Kolluk tarafından yapılan sosyal ekonomik durum araştırmasında ise desteğin sağlığında çiftçilikten yıllık 5.000,00-6.000,00 TL, hayvancılıktan 20.000,00-22.000,00 TL geliri olduğu tespit edilmiştir. Ziraat Yüksek Mühendisi bilirkişiden alınan bilirkişi raporunda desteğin vefatından önceki son üç yılın kayıtlarına göre 56 hayvanının olduğu, bu hayvanların geliri ile çiftçilik gelirinin aylık ortalamasının 2.064,62 TL olduğu belirtilmiştir. 08.04.2013 tarihli ek bilirkişi raporunda desteğin asgari ücretin 3,13 katı oranında geliri olduğu kabul edilerek zarar hesaplanmış ve mahkemece ek rapor hükme esas alınarak karar verilmiştir.
Mahkemece her ne kadar bilirkişi raporuna itibar edilerek hüküm kurulmuş ise de, desteğin vefatından önce elde ettiği gelirin belirlenmesi için yapılan araştırma yeterli değildir. Zira desteğin vefatı ile sahip olduğu malvarlığı mirasçılarına intikal etmektedir. Bu nedenle desteğin sağlığında gelir elde ettiği taşınmazlar, işyerleri, dükkanlar, tarım arazileri, büyük baş, küçük baş ve kümes hayvanları gibi ticari müessese ve tarımsal işletmeleri de mirasçılarına intikal etmektedir. İntikal eden ticari faaliyet ve tarımsal işletme varlıklarının mirasçılar tarafından kullanılması neticesinde gelir elde edilebileceğinden artık destekten yoksun kalma zararı hesaplanırken bu durumunda nazara alınması gerekmektedir. Bu nedenle desteğin vefatından önceki geliri tespit edilirken, söz konusu ticari faaliyet veya tarımsal işletmenin devamı için desteğin sağlığında yapmış olduğu kişisel katkısının belirlenmesi gerekmektedir.
Bu durumda mahkemece, yukarıda belirtilen ilkeler ışığında, desteğin taşınmazı olmadığı bildirildiğinden sağlığında çiftçilik yapıp yapmadığı tespit edilerek bitkisel üretimde bulunuyor ise bu taşınmazlarının miktarı, yapılan zirai üretimin niteliği,
desteğin kişisel özellikleri nedeniyle zirai üretim ve hayvancılık işine bedensel katkısının ne oranda olduğu, hayvancılık işinin görülmesi için desteğin yerine başka birisinin ne kadar ücretle çalıştırılabileceği hususlarında gerektiğinde uzman bilirkişilerden raporu alınmak suretiyle desteğin çiftçilik ve hayvancılık mesleğinde fiili emeği ile elde edeceği net gelirin ne kadar olacağı tespit edilip sonucuna göre karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde eksik araştırma ile karar verilmesi doğru görülmemiştir.
3-Hatır taşımaları bir menfaat karşılığı olmadığı cihetle, bu gibi taşımalarda 818 sayılı BK"nın 43. maddesi (6098 sayılı TBK md. 51) uyarınca tazminattan uygun bir indirim yapılması, gerek öğretide gerekse Yargıtay İçtihatlarında benimsenmiş ve yerleşmiş bulunmaktadır. Hakim tazminattan mutlaka indirme yapmak zorunda değilse de bunun dahi gerekçesini kararında tartışması ve nedenlerini göstermesi gerekir.
Somut olayda, araçta yolcu olarak bulunan ... hatır yolcusu olarak kabul edilmiş ve desteğinden yoksun kalan yakınları için hesaplanan tazminatlardan %5 oranında indirim yapılmıştır. Mahkemece hatır taşımasının olduğu kanaatiyle hesaplanan tazminatlardan bir miktar indirim yapılması yerinde olsa da yapılan indirim oranı az olup Dairemiz uygulamalarına göre yapılması gereken indirim oranları daha fazladır.
Bu durumda mahkemece, destek ..."nin desteğinden yoksun kalan yakınları için hesaplanan tazminatlardan daha fazla oranda hatır taşıması nedeniyle indirim yapılması gerekirken yazılı şekilde daha az oranda indirim yapılması doğru görülmemiştir.
SONUÇ : Yukarıda (1) numaralı bentte açıklanan nedenlerle davalı ... vekilinin tüm temyiz itirazlarının, davalı ...... vekili ve davalı .... vekilinin sair temyiz itirazlarının reddine, (2) numaralı bentte açıklanan nedenlerle davalı ...... vekili ve davalı .... vekilinin temyiz itirazlarının, (3) numaralı bentte açıklanan nedenlerle davalı .......vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, aşağıda dökümü yazılı 11.589,32 TL kalan onama harcının temyiz eden davalı ..."dan alınmasına, 03/03/2016 gününde oybirliğiyle karar verildi.