Yargıtay 9. Hukuk Dairesi 2015/6748 Esas 2015/16706 Karar Sayılı İlamı

İŞ MAHKEMESİ

A) Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili; müvekkilinin .... Gebze yerleşkesinde 4 aylık deneme süreli ve 1 yıllık iş sözleşmesi ile işe başlamış ise de deneme süresi henüz dolmadan 30/01/2014 tarihinde imzalanan ikinci bir sözleşme ile uzatıldığını; müvekkilinin bu sözleşmeye işe başladığını; ancak görevini yüksek sorumluluk duygusu ile eksiksiz ifa eden müvekkilinin iş akdinin 25/03/2014 tarihinde haksız ve usule aykırı olarak feshedildiğini belirterek iş sözleşmesinin feshinin geçersizliği ile müvekkilinin işe iadesine karar verilmesini talep etmiştir.
B) Davalı Cevabının Özeti:
Davalı vekili, davacının iş sözleşmesinin Deniz İş Kanunu kapsamında olduğunu bu nedenle iş güvencesi kapsamı dışında kaldığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
C) Yerel Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece davacının, gemi adamı olduğu ve Deniz İş Kanunu kapsamında bulunduğu yasanın 2. maddesinde açık olarak belirlendiği, 4857 sayılı yasanın 4/a maddesinde deniz ve hava taşıma işlerinde bu yasanın uygulanmayacağı belirtildiği, davacının 4857 sayılı yasa kapsamı dışında bulunduğundan, kanunun 18 ve devam eden maddelerinde hüküm altına alınan işe iade davası açma hakkı bulunmadığı gerekçesi ile davanın reddine karar verilmiştir.
D) Temyiz:
Kararı davacı vekili temyiz etmiştir.
E) Gerekçe:
4857 sayılı İş Kanunu kapsamı belirlerken açıkça deniz taşıma işlerinde çalışanların bu kanun kapsamında bulunmayacaklarını belirtmiştir. İş güvencesi hükümleri 4857 sayılı İş Kanunu’nda düzenlenmiş, yine özel kanunun olan Basın İş Kanunu 6. maddesi yollaması ile 4857 sayılı İş Kanunu’nun iş güvencesine ait 18-21. maddelerinin basın çalışanlarına da uygulanacağı belirtilmiştir. Deniz İş Kanunu’nda bu yönde bir düzenleme yoktur. Bu nedenle Deniz İş Kanunu kapsamında çalışan bir gemiadamının 4857 sayılı İş Kanunu’ndaki iş güvencesi hükümlerinin kendisi hakkında genel kanun olduğu veya kıyasen uygulanmasını isteme olanağı yoktur. Bu nedenle mahkemece bu yöndeki tespit doğrudur.
Ancak salt gemiadamı olmak Deniz İş Kanunu kapsamında olmayı gerektirmez. Gemiadamı olma koşulu yanında 854 sayılı Deniz İş Kanunu’nun 1. maddesi kapsamında işleten veya gemi sahibi olan işverene ait bir gemi işyerinde ve deniz taşıma işinde çalışması gerekir. Somut uyuşmazlıkta gemiadamı olan davacının davalı kuruma ait Deniz İş Kanunu’nun 1. maddesi kapsamında sayılan bir gemide çalışıp çalışmadığı ve gemide çalışmış ise yaptığı işin deniz taşıma işi olup olmadığı açıklığa kavuşturulmadan eksik inceleme ile yazılı şekilde karar verilmesi hatalıdır.
F) Sonuç:
Temyiz olunan kararın, yukarıda yazılı nedenden dolayı BOZULMASINA, bozma sebebine göre sair temyiz itirazlarının bu aşamada incelenmesine yer olmadığına peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine 07.05.2015 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.