(Kapatılan)22. Hukuk Dairesi 2017/11905 E. , 2020/8232 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk (İş) Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : ALACAK
Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi davacı vekili tarafından istenilmekle, temyiz talebinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili, davacının 11/05/2005 yılında dönemin ... Kaymakamı tarafından... İlköğretim Okulunda temizlik ve benzeri işlerde çalıştırılmak üzere işe başlatıldığını, iş sözleşmesinin 15/05/2010 tarihinde bir diğer kaymakam tarafından feshedildiğini ileri sürerek kıdem tazminatı ve ihbar tazminatı ile birlikte bir kısım işçilik alacaklarının hüküm altına alınmasını talep etmiştir.
Davalı Cevabının Özeti:
Davalı ... vekili, davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece, davanın husumet yokluğu nedeniyle reddine karar verilmiştir.
Temyiz Başvurusu:
Kararı, davacı vekili temyiz etmiştir.
Gerekçe:
Taraflar arasında davalı Bakanlığa husumet yöneltilip yöneltilemeyeceği uyuşmazlık konusudur.
Somut uyuşmazlıkta, davacının Vakıf Başkanı sıfatı ile Kaymakamlıktan aldığı talimatlar doğrultusunda çalıştığı, davacının işgörme edimini başkasına sunmasının ... Sosyal Dayanışma ve Yardımlaşma Vakfı ile davacı arasındaki bağımlılık ilişkisine zarar verebilecek yoğunluğa ulaşmadığı, işverenin ... Sosyal Dayanışma ve Yardımlaşma Vakfı olduğu gerekçesiyle, davalı ... aleyhine açılan davanın 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu"nun 114/1-d ile 115/2 maddeleri gereğince pasif dava ehliyeti (husumet) yokluğu sebebiyle usulden reddine karar verilmiş ise de, mahkemece taraflarca bildirilen deliller toplanmadan ve iş sözleşmesinin “işveren” tarafının belirlenmesine yönelik hiçbir inceleme ve araştırma yapılmadan karar verilmesi hatalıdır.
Davacının davalı ... aleyhine açtığı hizmet tespiti davasında mahkemece davalı Bakanlık aleyhine açılan davanın pasif husumet yokluğu nedeniyle reddine karar verilerek, dahili davalı ... Sosyal Dayanışma ve Yardımlaşma Vakfı ile Sosyal Güvenlik Kurumu aleyhine açılan davanın kısmen kabulüne karar verilmiş ise de, anılan karara karşı davacı vekili ile davalı Sosyal Güvenlik Kurumunun temyiz başvurusunun süre aşımı sebebiyle reddine karar verilmiştir. Hal böyle olunca, hizmet tespiti davasının eldeki alacak davasında kesin delil olarak bağlayıcı bir yönü bulunmamaktadır.
İşveren, bir iş sözleşmesine dayanarak işçi çalıştıran kimsedir. Bu tanıma göre, işverenin belirlenmesi için öncelikle işçinin ve iş sözleşmesinin tespiti gerekmektedir. İş sözleşmesinin unsurları olan iş edimi, zaman, ücret ve bağımlılık unsurları, işçi ile kimin arasında gerçekleşmiş ise işveren odur. Ayrıca ifade edilmelidir ki, iş sözleşmesinde ücretin mutlaka işveren tarafından ödenmesi gerekmez. Ücretin üçüncü kişi tarafından da ödenmesi mümkün olduğundan, işverenin belirlenmesinde ücret tek başına belirleyici bir unsur değildir. Bu itibarla davacıya Bakanlığa bağlı ilköğretim okulundaki çalışması karşılığında, sadece vakıf tarafından ücret ödenmesi, vakıf ile davacı arasında bir iş sözleşmesi bulunduğu şeklinde yorumlanamaz. İş sözleşmesinde aslolan bağımlılık ise de, emir ve talimatın kimden alındığı, ücretin kim tarafından ödendiği, çalışılan işyerinin kime ait olduğu ve iş organizasyonunun kim tarafından oluşturulduğu gibi tüm hususlar bağımlılığın belirlenmesinde etkilidir. Mahkemece, tarafların bildirdiği deliller toplanıp açıklanan ilke ve esaslara göre belirtilen yönlerden araştırma yapılarak işverenin kim olduğu açıklığa kavuşturulmadan davanın husumet yönünden reddine karar verilmesi isabetsiz olup, kararın bu sebeple bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Temyiz olunan hükmün yukarıda açıklanan sebeplerden BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 30.06.2020 tarihinde oybirliği ile karar verildi.
