10. Hukuk Dairesi 2016/3632 E. , 2016/7945 K.
"İçtihat Metni"
Mahkemesi :İş Mahkemesi
11.07.2012 tarihinde meydana gelen iş kazasında vefat eden sigortalının haksahiplerine bağlanan gelirler ve yapılan cenaze ödemesi nedeniyle oluşan Kurum zararının tazmini istemine ilişkin davasının yapılan yargılaması sonunda; ilamda yazılı nedenlerden dolayı davalı ... hakkında açılan davanın reddine, diğer davalıların haklarında açılan davanın kabulüne dair verilen hükmün süresi içinde temyizen incelenmesini davalılar ....... Tur. İnş. Tic. AŞ. ve ......... İnş. San.ve Tic. Ltd. Şti. avukatının temyiz istemesi ve duruşma talep etmesi üzerine, dosya incelenerek, işin duruşmaya tâbi olduğu anlaşılmış ve duruşma için 10.05.2016 günü tayin edilerek taraflara çağrı kağıdı gönderilmiştir. Duruşma günü temyiz eden davalılar adına Av. .......... ile davacı adına Av. ........... geldiler. Diğer davalılar adlarına gelen olmadı. Duruşmaya başlandı. Hazır bulunanların açıklamaları dinlendikten sonra duruşmaya son verilerek aynı günde, Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
1-)Dosyadaki yazılara, toplanan delillere, hükmün dayandığı gerektirici sebeplere ve özellikle temyiz edenin sıfatına göre, sair temyiz itirazlarının reddi gerekir.
2-)5510 sayılı Kanunun “İş Kazası ve Meslek Hastalığı İle Hastalık Bakımından İşverenin ve Üçüncü Kişilerin Sorumluluğu” başlıklı 21. maddesinin 1. fıkrasına göre; "İş kazası ve meslek hastalığı, işverenin kastı veya sigortalıların sağlığını koruma ve iş güvenliği mevzuatına aykırı bir hareketi sonucu meydana gelmişse, Kurumca sigortalıya veya hak sahiplerine bu Kanun gereğince yapılan veya ileride yapılması gereken ödemeler ile bağlanan gelirin başladığı tarihteki ilk peşin sermaye değeri toplamı, sigortalı veya hak sahiplerinin işverenden isteyebilecekleri tutarlarla sınırlı olmak üzere, Kurumca işverene ödettirilir..."
21. maddesinin 4. fıkrasına göre; "İş kazası, meslek hastalığı ve hastalık, üçüncü bir kişinin kusuru nedeniyle meydana gelmişse, sigortalıya ve hak sahiplerine yapılan veya ileride yapılması gereken ödemeler ile bağlanan gelirin başladığı tarihteki ilk peşin sermaye değerinin yarısı, zarara sebep olan üçüncü kişilere ve şayet kusuru varsa bunları çalıştıranlara rücû edilir..."
Belirtilen düzenlemeler ile davalıların Kurum"un rücû alacağından sorumluğu ancak kusurlarının varlığı hâlinde mümkün olup; 21. maddenin 1. fıkrasına göre işverenin tazminle sorumlu olduğu miktarın belirlenmesinde tazminat hukukuna ilişkin genel ilkeler doğrultusunda; sigortalı sürekli iş göremezlik durumuna girmişse bedensel zarar hesabı, ölüm hâlinde ise destekten yoksun kalma tazminatı (818 sayılı Borçlar Kanununun 45 ve 46, 6098 sayılı Türk Borçlar Kanununun 54 ve 55. maddeleri dikkate alınarak) hesabı yapılıp bulunan miktar, gelirin ilk peşin sermaye değeri ile karşılaştırılarak düşük olan rakam esas alınarak tazmin kararı verilmesi gereken miktara ilişkin sonuca gidilmesine ilişkin mahkeme kabulü isabetlidir.
Öte yandan, sigortalının iş kazası veya meslek hastalığına uğramasına birden çok kişinin birlikte kusurlarıyla neden olmaları durumunda, 818 sayılı Borçlar Kanununun 50. ve 51. maddeleri (6098 sayılı Türk Borçlar Kanununun 61. ve 62. maddeleri) gereğince teselsül hükümleri kapsamında bu kişilerin birlikte sorumlulukları vardır. 146. maddeye (6098 sayılı Türk Borçlar Kanununun 62. maddesine) göre, kendi payından fazlasını ödeyenin diğer müteselsil borçlulara karşı rücu hakkı saklı kalmak kaydıyla, her bir borçlu yönünden kusurlarına karşılık gelen miktar ayrılmaksızın teselsül kurallarına göre sorumluluklarına karar verilmelidir. İş kazası veya meslek hastalığına birlikte sebebiyet veren sorumluların işveren ve üçüncü kişi olması halinde; işverenden istenebilecek 21. maddenin 1. fıkraya göre gerçek zararı aşmayan kısmın müteselsil sorumlulardan tazmini mümkün miktarından işveren; 21. maddenin 4. fıkraya göre gelirin ilk peşin sermaye değerinin yarısının müteselsil sorumluların toplam kusuruna karşılık gelen tutarından da üçüncü kişi sorumlu tutulmalıdır.
Bu yönde 21. maddenin 1. fıkrasına göre işverenin müteselsilen sorumlu olacağı tutarı formülize etmek gerekirse: (gelirin ilk peşin sermaye değeri X işverenin kusur oranı) + (gelirin ilk peşin sermaye değerinin yarısı X üçüncü kişinin kusur oranı) = toplamıdır.
21. maddenin 4. fıkrasında düzenlenen “gelirin ilk peşin sermaye değerinin yarısı” sınırlaması ifadesi çerçevesinde; üçüncü kişinin müteselsilen sorumlu tutulacağı miktarın ise, gelirin ilk peşin sermaye değerinin yarısı ile işveren de dahil olmak üzere tazmin sorumlularının kusurları toplamının çarpımı sonucu elde edilecek tutar kadar olması gerekmektedir. Bu yaklaşım ve uygulama, işvereni, iç ilişkide üçüncü kişiye rücû edemeyeceği miktarı Kuruma ödemek zorunda bırakmadığından hakkaniyete uygun olacaktır.
Mahkemece, açıklanan maddi ve hukuki esas gözetilmeden yanılgılı değerlendirme sonucu yazılı biçimde hüküm kurulmuş olması, usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
Ne var ki, bu aykırılığın giderilmesi yeniden yargılamayı gerektirmediğinden, karar bozulmamalı, hükmü temyiz etmeyenler yönünden Kurum lehine oluşan usuli kazanılmış haklar gözetilerek, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun Geçici 3. maddesi delaletiyle 1086 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununun 438. maddesi uyarınca düzeltilerek onanmalıdır.
SONUÇ : Hüküm fıkrası silinerek yerine
“1-a)Davalı ... hakkında davanın REDDİNE,
b)Diğer davalılar hakkındaki davanın KABULÜ ile, 36.906,34 TL ilk peşin sermaye değerli gelirden oluşan Kurum alacağının;
18.453,17 TL"lik kısmının haklarındaki davanın kabulüne karar verilen tüm davalılardan,
14.762,53 TL"lik kısmının ... ve ... dışındaki davalılardan,
3.690,64 TL"lik kısmının ..., ..., ......... İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti. ve .......... Tur. İnş. Tic. A.Ş. dışındaki davalılardan, gelir bağlama kararının onay tarihi olan 18.03.2013 tarihinden itibaren işletilecek yasal faizi ile birlikte müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacıya ödenmesine,
363,00 TL cenaze yardımına ilişkin Kurum zararının 11.07.2012 tarihinden itibaren işletilecek yasal faizi ile birlikte haklarındaki davanın kabulüne karar verilen tüm davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak davacıya ödenmesine,
2-Kabul edilen miktar üzerinden hesaplanan 2.545,87 TL karar ve ilam harcından; davalılar ............ İnş. San. Ve Tic. Ltd. Şti. ve ............Tur. İnş. Tic. A.Ş.’nin 2.268,96 TL’lik kısmından, ... ve ...’ın 1.285,00 TL"lik kısmından, sorumlu olmak koşulu ile haklarındaki dava kabul edilen davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak hazineye gelir kaydına,
3-Davacı lehine takdir olunan 4.450,00 TL vekalet ücretinin; davalılar ......... İnş. San. Ve Tic. Ltd. Şti. ve ........... Tur. İnş. Tic. A.Ş.’nin 3.985,88 TL’lik kısmından, ... ve ...’ın 2.247,00 TL"lik kısmından sorumlu olmak koşulu ile haklarındaki dava kabul edilen davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak davacı tarafa verilmesine,
4-Davacı tarafın yapmış olduğu 1.296,00 TL tebligat ve kanıt toplanmasına ilişkin yargılama giderinin davalı ... için yapılan 46,00 TL tutarındaki yargılama gideri düşüldükten sonra kalan 1.250,00 TL sinin; davalılar .......... İnş. San. Ve Tic. Ltd. Şti. ve .......... Tur. İnş. Tic. A.Ş.’nin -1.125,00 TL’lik kısmından, ... ve ... 637,00 TL"lik kısmının sorumlu olmak koşulu ile haklarındaki dava kabul edilen davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacı tarafa verilmesine,
5-Davalı ..."nın yapmış olduğu 20,00 TL tebligat ve kanıt toplanmasına ilişkin yargılama giderinin davacıdan alınarak davalı ..."ya verilmesine,
6-Davalılar .......... İnşaat San. ve Tic. Ltd. Şti. ve ......... Tur. İnş. Tic. A.Ş. lehine takdir olunan 1.800,00 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalılara verilmesine,
7-Davacı, davalı ... ve davalılar ......... İnşaat San. ve Tic. Ltd. Şti. ve .........Tur. İnş. Tic. A.Ş. tarafından yatırılan gider avanslarının kullanılmayan kısımlarının, HMK 333. maddesi uyarınca karar kesinleştiğinde ilgili tarafa iadesine,” ibaresinin yazılmasına ve hükmün bu şekliyle DÜZELTİLEREK ONANMASINA, davalılardan ......... İnş. San. Tic. Ltd. Şti. ve ........ Tur İnş. Tic. A.Ş. avukatı yararına takdir edilen 1.350,00 TL duruşma avukatlık parasının davacıya, davacı avukatı yararına takdir edilen 1.350,00 TL duruşma avukatlık parasının davalılardan ..... İnş. San. Tic. Ltd. Şti. ve .......... Tur İnş. Tic. A.Ş."ye yükletilmesine, aşağıda yazılı temyiz harcının davalı ......... İnş. San. Tic. Ltd. Şti. ve ........... Tur İnş. Tic. A.Ş."den alınmasına, 10.05.2016 gününde oybirliğiyle karar verildi.