Danıştay 8. Daire 2019/5511 Esas 2020/5770 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
SEKİZİNCİ DAİRE
Esas No : 2019/5511
Karar No : 2020/5770

Temyiz İsteminde Bulunan (Davalı) : … Genel Müdürlüğü
Vekili : Av. …
Karşı Taraf (Davacı) : …
İstemin Özeti : … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının hukuka aykırı olduğu öne sürülerek, 2577 sayılı Kanunun 49. maddesi uyarınca temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.
Savunmanın Özeti : İstemin reddi gerektiği savunulmaktadır.
Danıştay Tetkik Hakimi : …
Düşüncesi : Kararın açıklama eklenmek suretiyle onanması gerektiği düşünülmektedir.
TÜRK MİLLETİ ADINA
Hüküm veren Danıştay Sekizinci Dairesince işin gereği görüşüldü:
Dava; Konya - Karatay İlçesi, ... Köyünde ikamet eden davacı tarafından; köylerinin sınırındaki ...Taşkın Koruma Kanalından tahliye edilen kanalizasyon sularının; sulama amaçlı kullanılması sonucunda, ürünlerde biriken ağır kimyasallar nedeniyle köydeki kanser vakalarının artığı, kendinin de bu hastalığa düçar olduğu belirtilerek, bahsi geçen kanala verilen kanalizasyonların kapatılması ya da başka bölgelere nakledilmesi istemiyle yapılan başvurunun reddine dair … gün ve … sayılı KOSKİ Genel Müdürlüğü işleminin iptali istemiyle açılmıştır.
İdare Mahkemesince; Dairemizce verilen bozma kararı doğrultusunda yeniden oluşturulan bilirkişi heyetince keşif sonrası hazırlanan bilirkişi raporu hükme esas alınmak suretiyle; KOSKİ tarafından, arıtma tesisinden çıkan atık suların bahsi geçen kanala verildiği; arıtma tesisi girişindeki ham (arıtılmamış-arıtma öncesi) atıksuların; fiziksel, kimyasal, biyolojik/mikrobiyolojik ve radyoaktif özelliklerinin, tesiste uygulanan arıtma işlemleriyle iyileştirildiği ve alıcı ortama deşarj için gerekli olan sınır değerlere uygun hale getirildiği, arıtma verimlerinin iyi düzeyde olduğu, KOSKİ AAT de arıtılan çıkış atıksularının; mevcut durumda,yaptırılan analiz sonuçlarına göre deşarj edildiği alıcı ortam olan ...Tahliye Kanalı’nda bakteriyolojik, ekolojik özellikleri değiştirecek nitelikte olmadığı, ilgili kanaldaki atıksularla ilgili hem analiz sonuçlarına göre hem de gözle fiziksel kontrolüne göre kanaldaki su/atıksuyun karakteristik özelliklerini önemsenecek düzeyde ya da etkide değiştirmediği; alınan numunelerin analiz sonuçları, atıksu arıtma verimleri, atıksu arıtma tesisinin yapımı, işletmeye alınması ve işletilmesi ile ilgili yetkili resmi makamlardan temin edilmesi gereken izin ve belgelerin de alınmış olduğu göz önünde bulundurulduğunda atıksu arıtma ünitelerinin seçiminin doğru tercih edildiği, projelendirme, tasarım ve işletme kriterlerinin ilgili mevzuatlardaki hükümlere uygun olduğu; DSİ 4. Bölge Müd. İşletme ve Bakım Şube Müd. nün … tarih ve …. sayılı Yazısı ile ...Kanalının, Tahliye kanalı olması nedeniyle en düşük kottan geçmesi zorunluluğundan dolayı şu andaki mevcut güzergahın en uygun güzergah olarak tespit edilerek inşa edildiği, Konya Kapalı Havzasındaki drenaj ve tahliye suları ile Konya ili taşkın sularını Konya Ana Tahliye Kanalı üzerindeki pompaya iletmek amacı olan “...Taşkın Koruma Kanalı” nın kapatılması ya da başka bölgeye nakledilmesinin uygun olmadığının anlaşıldığı buna karşın; sulama suyu olarak bölgede su kıtlığının yaşanması, kanaldan kontrolsüzce ve bilinçsizce alınan ve sulama amaçlı kullanılan atıksuyun, masrafının olmaması nedeniyle civar köy halkı tarafından, uzun süredir kullanılmakta olduğu ve halen de kullanıldığı, AAT nin çıkış atıksularının deşarj edildiği ...Taşkın Koruma Kanalının, KOSKİ AAT çıkışı sonrasında kuşuçuşu yaklaşık 26,5 km.lik mesafede uzanarak ... Köyü (Mahallesi)’ne ulaştığı (Davacının tarım arazisinin bulunduğu köy) ...Kanalına KOSKİ AAT öncesinde ve sonrasında farklı kaynaklardan da su-atıksu karıştığı, AAT den davacının tarım arazisinin yer aldığı ... Köyüne (Mah.) kadar olan kuşuçuşu yaklaşık 26,5 km.lik mesafede de farklı noktalardan su-atıksu girişi olduğu bu nedenle tarım arazilerinde söz konusu kanaldan pompa vasitasıyla temin edilerek sulama suyu olarak kullanılan atıksuların yüksek miktarda kirlilik içerdiği (klorür, tuzluluk parametrelerinin kirlilik değerinin arttığı/yükseldiği), kanalın geçtiği güzergah civarındaki tarım arazilerinin sahiplerince (köy halkı) kanal içerisine farklı noktalardan çok sayıda pompa konumlandırılarak bu kanaldaki atıksudan herhangi bir izin alınmadan bilinçsizce ve kontrolsüzce tarımsal sulama amaçlı tarım arazilerine atıksu çekildiği, kanalın üzerinin açık olması, herhangi bir korunağının bulunmaması nedeniyle civardaki hayvanların da zaman zaman buradan su içtikleri, İlgili kanalın işletme ve bakım-onarım hizmetlerinin devredildiği KOSKİ Genel Müd. tarafından, dava konusu kanal üzerinde (AAT çıkışından/deşarj noktasından davacının tarım arazisi ve köy içerisindeki tarlalara kadar olan güzergahta) “Kanaldan Sulama Yapılmasının Yasak Olduğu ” na dair civardaki köy halkını uyarmak için herhangi bir uyarı/ikaz levhasının konulmadığı ve herhangi bir uyarı işaretinin de bulunmadığının anlaşıldığı; bu durumda; Konya Ana Tahliye Kanalına olan kaçak/izinsiz bağlantıların ilgili mevzuatlara göre kontrolü, mevzuata aykırı olan bağlantıların derhal kesilmesi, kanaldan sulama suyu alımının sık sık denetlenerek sonlandırılması gerektiğinden; davacının ikamet ettiği köyün arazisinde bulunan kuyulara ve kanalda bulunan sulara karışarak kirlenmeye sebep olduğu ileri sürülerek kanalizasyonların ve kanalların kapatılması veya başka yere nakline karar verilmesi istemiyle yaptığı başvurunun reddine ilişkin dava konusu işlemde hukuka uygunluk bulunmadığı gerekçesiyle işlemin iptaline karar verilmiştir.

Davalı idarece; arıtma tesisinden kanala deşarj edildiği noktadan itibaren bir sorumluluğunun kalmadığı; kanalın tamamının değil bir kısmının işletilmesinin kendilerine bırakıldığı, kanalın asıl sorumluluğunun DSİ Genel Müdürlüğü'nde bulunduğu öne sürülerek kararın bozulması istenilmektedir.
Olayda; iş bu davanın konusunun, taşkın koruma kanalına deşarj edilen kanalizasyon kanallarının kapatılması istemiyle yapılan başvurunun reddine ilişkin KOSKİ Genel Müdürlüğü işlemi olduğu; taşkın koruma kanalının köy dışına nakline yönelik talebin reddine dair DSİ Genel Müdürlüğü işleminin iptali istemine dair davanın ise ayrı bir davada incelemeye tabi tutulduğu ve Mahkemece verilen kararın Danıştay Onuncu Dairesinin E:2016/774 sayılı dosyasına kayıtlı olduğu açık olduğundan, taşkın koruma kanalının taşınması yönündeki istemin uygun olmadığını belirten bilirkişi raporuna karşın bu kanalın kapatılması yönünden Mahkemece hüküm verilmemesinde isabetsizlik bulunmamaktadır.
Öte yandan; işleme konu olan ve taşkın koruma kanalına deşarj edilen kanalizasyonların kapatılması yönünden yapılan başvurunun reddine dair işleme ilişkin olarak ise; teknik raporda; davalı idarece bizzat kanala verilen atık su arıtma tesisinden çıkan atık sular yönünden yapılan değerlendirmede, bu suların mevzuata uygun değerlerde olduğunun belirtilmesi nedeniyle bu suların kapatılmasına ilişkin istemin reddine dair işlemde hukuka aykırılık bulunmamakta ise de; il genelinde atık suların zararsız biçimde uzaklaştırılmasından sorumlu olan davalı idarenin, kendisinden izinsiz olarak iş bu kanala kaçak olarak verilen atık suların kesilmesini sağlamak ödevi bulunduğunda duraksama bulunmadığından, bu sular yönünden yapılan değerlendirme sonucunda verilen mahkeme kararında isabetsizlik bulunmamaktadır.
Davalı idarece; bahse konu taşkın koruma kanalının tamamının kendilerine devrinin yapılmaması sebebiyle kanal boyunca sorumlu olmadıkları öne sürülmekte ise de; davalı idarenin kendine devredilen kısım yönünden, kanalın sulama amaçlı inşaa edilmeyişi sebebiyle, kanaldan izinsiz sulama yapılmasını önleyecek tedbirleri alması gerektiği; diğer kısımlar yönünden bu sorumluluğunun DSİ Genel Müdürlüğünde olduğu tabidir.
Açıklanan nedenlerle; temyize konu kararın yukarıda belirtilen açıklama ile onanmasına ve temyiz giderlerinin istemde bulunan üzerinde bırakılmasına, bu kararın tebliğ tarihini izleyen 15 (onbeş) gün içerisinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere, 17/12/2020 tarihinde oybirliği ile karar verildi.