Yargıtay 11. Hukuk Dairesi 2021/1955 Esas 2022/4032 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ : 2. FİKRÎ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ

Taraflar arasında görülen davada İstanbul Anadolu 2. Fikrî ve Sınaî Haklar Hukuk Mahkemesi’nce bozmaya uyularak verilen 15.12.2020 tarih ve 2019/204 E. - 2020/200 K. sayılı kararın Yargıtayca incelenmesi davacı ... vekili tarafından duruşmalı, davalı vekili tarafından duruşmasız olarak istenmiş ve temyiz dilekçelerinin süresi içinde verildiği anlaşılmış olmakla, dava konusu meblağ 44.020.-TL'nin altında bulunduğundan 6100 sayılı Kanun'un geçici 3/2. maddesi delaletiyle uygulanması gereken HUMK 3156 sayılı Kanunla değişik 438. maddesi gereğince duruşma isteğinin reddiyle incelemenin dosya üzerinde yapılmasına karar verildikten sonra
dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten ve yine dosya içerisindeki dilekçeler, duruşma tutanakları ve tüm belgeler okunup, incelendikten sonra işin gereği görüşülüp, düşünüldü:
Davacı vekili, davalının "Doritos Akademi" isimli kampanya kapsamında düzenlediği yarışmaya “bıyık” çizimi ile katılan davacı ...'nin birinci seçildiğini, bu hususun davalı yanca internet sitelerinde ilan edildiğini, 22/07/2013 tarihi itibariyle müvekkilinin çizdiği şeklin kullanıldığı cipslerin üretimine başlanacağının duyurulduğunu, davalının müvekkilinin yaşının 18'den küçük olduğunu gerekçe göstererek mükafaatı vermediğini, ardından başka bir yarışmacının birinci seçildiğinin ilan edilmeye başlandığını, ancak facebook ve twitter gibi sosyal ağlarda, tüm TV ve gazete reklamlarında davacının çiziminin birinci gösterilmeye devam edildiğini, hatta davalı tarafından davacı çiziminin cipslerde kullanılmaya başlandığını, şeklin haksız bir surette kullanılmaya devam edildiğini, davalının bu yolla ticari kazanç elde ettiğini, müvekkilinin maddi ve manevi haklarına zarar verdiğini ileri sürerek davacının “bıyık” şekline yapılan tecavüzün ref'i ile Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu'nun 68. maddesi kapsamında şimdilik 100.000.- TL maddi tazminatın, davalının davacının “bıyık” şeklini haksız olarak kullanması, müvekkilinin şeklini başkaları çizmiş gibi kamuoyuna lanse etmesi nedeniyle ve FSEK'te düzenlenen diğer manevi hakların ihlali kapsamında 20.000.- TL manevi tazminatın tahsilini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili, davacının “bıyık” çiziminin önce birinci seçildiğini, ancak 18 yaş şartının gerçekleşmediğinin anlaşıldığını, bu andan sonra davacı çiziminin hiç bir şekilde kullanılmayıp ticarete sunulmadığını, müvekkilinin bıyık çizimini değil fikrini birinci seçtiğini, ilk bıyık çizimini gönderen davacı ile ikinci çizimi gönderen 18 yaşından küçük olduğundan, üçüncü çizimi gönderen kişinin birinci seçildiğini, davacının sahiplendiği bıyık şeklinin tamamen jenerik bir biçime sahip olduğunu, kampanya katılım koşullarının çizimi kullanmaya cevaz verdiğini savunarak davanın reddini istemiştir.
Mahkemece, Dairemiz bozma ilamına uyularak ve tüm dosya kapsamına göre yapılan yargılama sonucunda; davaya konu "bıyık" çiziminin eser niteliğinde olmadığı ve bu nedenle FSEK 68.madde hükmünün dava konumuzda uygulanamayacağı anlaşılmış ise de, davacının fikri ve bedeni emeğinin sonucu ortaya çıkmış bir ürünü olup, davalı şirketçe düzenlenen kampanya kapsamında beğenilerek birinci seçilmiş ve davalının sosyal medya hesaplarında kullanılmış olduğundan, davalının bu eylemlerinin haksız rekabet niteliğinde kabul edilmesi gerektiği, bu nedenle davacının maddi tazminat talebinde haklı olduğu, fakat maddi tazminat miktarı belirlenirken tarafların kusur oranlarınında dikkate alınacağı, davacı şirketin düzenlediği kampanya sonuçlarını açıklamadan önce basiretli tacir gibi davranarak katılım şartlarını taşıyıp taşımadıklarını inceleyip, uymayanları eledikten sonra sonuçları ilan etmesi gerektiğinden aykırı davranışı ve çizimleri sosyal medya hesaplarından yayınlaması nedeniyle kusurlu hareket ettiği, davacının ise katıldığı yarışmaya katılmadan önce katılım koşullarını inceleyip buna göre yarışmaya katılması gerekirken bunu yapmamış olması nedeniyle kusurlu hareket ettiği, bu durumda tarafların eşit kusurlu olması ve davalı şirketin, davacının yaşının 18 yaşından küçük olması nedeni ile ödül miktarını başka bir kişiye verdiği düşünüldüğünde, hakkaniyet gereği ödül miktarının kusur oranına göre 1/2'sine maddi tazminat olarak hükmedilmesi gerektiği, manevi tazminat yönünden ise, davacının önce birinci ilan edilmesi sonucu sevinmesi, daha sonra ise birinciliğinin iptal edilmesi neticesi üzülmesi, bu olayı ailesinin ve arkadaşlarının öğrenmesi, bunun da davacıda yoğun bir üzüntüye sebebiyet vermesi, davacının yaşı da düşünüldüğünde manevi tazminat talebinde de haklı olduğu gerekçesiyle, davanın kısmen kabul kısmen reddi ile 50.000,00 TL maddi tazminat ve 5.000,00 TL manevi tazminat olmak üzere toplam 55.000,00 TL tazminatın 04/05/2013 tarihinden itibaren işleyecek ticari faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine, fazlaya ilişkin taleplerin reddine karar verilmiştir.
Karara karşı, taraf vekillerince temyiz kanun yoluna başvurulmuştur.
1- Dosyadaki yazılara, mahkemece uyulan bozma kararı gereğince hüküm verilmiş olmasına ve delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına ve özellikle; hakkın özünün davacı ...’ya ait bulunmasına, Mustafa’nın yargılama sırasında 18 yaşını doldurarak reşit hale gelmesi nedeniyle davayı tek başına yürütecek olmasına, başlangıçta Mustafa adına dava açan ebeveynin karar başlığında gösterilmesi doğru değil ise de bu hususun mahallinde her zaman düzeltilebilecek olmasına göre, davalı vekilinin tüm temyiz itirazlarının, davacı vekilinin ise aşağıdaki bent dışında kalan sair temyiz itirazlarının reddine karar verilmiştir.
2- Dava, FSEK m.84 kapsamında haksız rekabet korumasını haiz davacıya ait “bıyık” çiziminin, davalı tarafça haksız kullanımından doğan tazminat istemine ilişkindir.
Mahkemece, bozma ilamına uyularak yapılan yargılama sonucunda; davacı ... tarafından yapılan “bıyık” çizimlerinin sahibinin hususiyetini yansıtan bir eser olması niteliği olmasa da FSEK m.84 kapsamında belirli bir emek ve çaba sonucu oluşturulan bir fikri ürün olduğuna ilişkin gerekçesi isabetli ise de, davalı tarafın izinsiz olarak bu çizimleri kullanması sebebiyle talep edilebilecek tazminat miktarının, davalı tarafça düzenlenen kampanya kapsamındaki yarışma için belirlenen ödül miktarına göre hükmedilmesi doğru olmamıştır.
Ayrıca, davacıya ait bıyık çizimi görsellerinin davalı tarafça kullanılmasının haksız rekabet oluşturması ve haksız rekabetin varlığı halinde kusur indirimi yapılamayacak olması karşısında, mahkemece, davacıya ait çizimlerin niteliği, önemi, yarışmada birinci seçilecek kalitede bir çizim olması itibariyle davalının kullanım süresi, şekli ve boyutu dikkate alınarak, FSEK m.84 yollamasıyla TTK m.56/1-d ve 56/2 maddesi kapsamındaki düzenlemelere göre maddi tazminatın belirlenmesi gerekirken, yazılı gerekçe ile belirlenmesi doğru olmamış ve bu nedenle hükmün davacı yararına bozulmasına karar verilmesi gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda (1) numaralı bentte açıklanan nedenlerle, davalı vekilinin tüm temyiz istemleri ve davacı vekilinin sair temyiz istemlerinin reddine, (2) numaralı bentte açıklanan nedenlerle davacı vekilinin temyiz isteminin kabulü ile kararın davacı yararına BOZULMASINA, aşağıda yazılı bakiye 2.817,65 TL temyiz ilam harcının temyiz eden davalıdan alınmasına, 25/05/2022 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.