21. Hukuk Dairesi 2015/16118 E. , 2015/20916 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
Davacı, davalı Kurum tarafından gönderilen ödeme emirlerinin iptaline karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme ilamında belirtildiği şekilde, isteğin kısmen kabulüne karar vermiştir.
Hükmün, taraf vekillerince temyiz edilmesi üzerine temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tesbit edildi.
K A R A R
1-Dosyadaki yazılara toplanan delillere, hükmün dayandığı yasal gerektirici nedenlere göre davacı vekilinin tüm; davalı Kurum vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan sair temyiz itirazlarının reddine,
2-Dava ödeme emrinin iptali istemine ilişkindir.
Mahkemece, 506 sayılı Yasanın 80. maddesi hükmüne göre; tüzel kişiliğe haiz işverenlerin üst düzeydeki yönetici ve yetkililerinin Kuruma karşı işverenleriyle müştereken ve müteselsilen sorumlulukları sigorta primleri ve Ek 24/L maddesi kapsamında ki sosyal yardım zammı ve ferileri ile sınırlı olup idari para cezaları bu sorumluluk kapsamına girmediği gerekeçisyle davacı hakkındaki 2014/10013 takip nolu 18/08/2014 tarihli 11540155 sayılı, 2014/10019 takip nolu 14/08/2014 tarihli 11536451 sayılı ödeme emirlerinin iptaline karar verilmiş, davacının, dava dışı asıl borçlu spor kulübünde 05/08/2004 - 05/02/2005 (görevi olağanüstü kongre ile sona ermiştir.) tarihleri arasında yönetim kurulu başkanı sıfatıyla görev yaptığı belirtilerek, davacının asıl borçlu kulübün ödenmeyen prim borçlarından sadece kendi dönemi ile ilgili olanlardan sorumlu olması sebebiyle, yönetici olmadığı dönemlere ilişkin 2005/10500 takip nolu 14/08/2014 tarihli 11547000 sayılı, 2005/10501 takip nolu 14/08/2014 tarihli 11547325 sayılı, 2005/10642 takip nolu 14/08/2014 tarihli 11548112 sayılı, 2005/10643 takip nolu 14/08/2014 tarihli 11548711 sayılı, 2014/10055 takip nolu 15/08/2014 tarihli 11617485 sayılı ödeme emirlerinin ihtiva ettiği tüm borçlar yönünden, 2014/10055 takip nolu 14/08/2014 tarihli 11532165 sayılı ödeme emrinin sadece 2005/5, 6 ve 7.nci dönemlere ilişkin borçlar yönünden, 2014/10047 takip nolu 18/08/2014 tarihli 11533775 sayılı ödeme emrinin sadece 2005/5, 6, 7 ve 8.nci dönemlere ilişkin borçlar yönünden iptaline karar verilmiş, davacı hakkındaki 2014/10055 takip nolu 14/08/2014 tarihli 11532165 sayılı ödeme emrinin 2004/11. dönemine ilişkin borçlar yönünden, 2014/10047 takip nolu 18/08/2014 tarihli 11533775 sayılı ödeme emrinin 2004/11. dönemine ilişkin borçlar yönünden, 2004/11074 takip nolu 18/08/2014 tarihli 11648709 sayılı, 2005/10104 takip nolu 14/08/2014 tarihli 11541462 sayılı, 2005/10105 takip nolu 14/08/2014 tarihli 11541536 sayılı, 2014/10048 takip nolu 15/08/2014 tarihli 11619421 sayılı, 2014/10056 takip nolu 15/08/2014 tarihli 11615919 sayılı ödeme emirlerinin tüm dönemlerine ilişkin borçlar yönünden davacının Bilecik Spor Kulübü ile müteselsil sorumluluğunun devam ettiği belirtilerek bu kısım bakımından davanın reddine karar verilmiştir.
Dosyadaki kayıt ve belgelerden, davanın hakdüşürücü süre içerisinde açıldığı, davalı Kurum"un dava dışı borçlu derneğe ilişkin 14 adet ödeme emriyle davacı hakkında takibe başladığı, davacının dava dışı spor klubü derneğinde 05/08/2004 ila 05/02/2005 tarihleri arasında Yönetim Kurulu Başkanı olarak görev yaptığı anlaşılmaktadır.
Davanın yasal dayanaklarını oluşturan, 506 sayılı Yasa’nın 80/12. maddesinde; sigorta primlerini haklı sebepleri olmaksızın, birinci fıkrada belirtilen süre içerisinde tahakkuk ve tediye etmeyen kamu kurum ve kuruluşlarının tahakkuk ve tediye ile görevli kamu görevlileri mesul muhasip, sayman ile tüzelkişiliği haiz diğer işverenlerin üst düzeydeki yönetici veya yetkililerinin Kurum"a karşı, işverenleri ile birlikte müştereken ve müteselsilen sorumlu olacakları, 5510 sayılı Yasa"nın 88. maddesinde de Kurum"un sigorta primleri ve diğer alacakları haklı bir sebep olmaksızın bu Kanun"da belirtilen sürelerde ödenmez ise kamu idarelerinin tahakkuk ve tediye ile görevli kamu görevlileri, tüzel kişiliği haiz diğer işverenlerin şirket yönetim kurulu üyeleri de dahil olmak üzere üst düzeydeki yönetici veya yetkilileri ile kanuni temsilcilerinin Kurum"a karşı işverenleri ile birlikte müştereken ve müteselsilen sorumlu olacakları bildirilmiştir. Yerleşmiş Yargıtay uygulamaları ile öğretide kabul edildiği üzere "üst düzey yönetici" kavramından anlaşılan şirketin mali ve idari konularında tek başına emir ve tasarruf yetkisine sahip özel şekilde kendisine yetki verilen kişidir. Türk Ticaret Kanunu"nun 317. maddesine göre anonim şirketlerde şirketi yönetmek ve temsil etmek yönetim kuruluna aittir. Anonim şirkette primlerin ödenmesinden müteselsilen sorumlu üst yönetici ve yetkiliden söz edebilmek için primlerin tahakkuk ve ödenmesinde yetkili üst düzey yönetici olması, yönetim kurulu başkanı, başkan yardımcısı gibi unvan taşıması veya temsil ve ilzam yetkisine sahip yönetim kurulu üyesi olması gerekir.
Öte yandan süresinde ödenmeyen prim ve diğer Kurum alacaklarının bizzat Kurum tarafından cebren takip ve tahsil edilebileceği 5510 sayılı Yasa"nın açık hükmü gereğidir. Cebren tahsil ve takip esasları 6183 sayılı Yasa"da gösterilmiştir. 6183 sayılı Yasa"nın mükerrer 35. maddesinde asıl borçlu hakkında yapılan yasal takip ve araştırmalar sonucu kamu alacağının tahsil edilemeyeceğinin anlaşılması halinde yasal temsilcisine ödeme emri çıkarabileceği bildirilmiştir.
4721 sayılı Türk Medeni Kanununun 85’inci maddesi ile 2908 sayılı Dernekler Kanununun 27’nci maddesi hükümleri uyarınca; derneklerin yönetim kurulları, derneğin yürütme ve temsil organlarıdır. Bu görevlerini, kanuna ve dernek tüzüğüne uygun olarak yerine getirmelidirler. Ayrıca temsil görevinin, yönetim kurulunca üyelerden birisine veya üçüncü bir kişiye devri de mümkündür.
Belirtilen yasal düzenlemelerden anlaşılacağı üzere, dernek niteliğindeki spor kulüplerinde; prim alacağının tahakkuk ettiği ve ödenmesi gereken dönemde, işverenle birlikte müteselsil sorumluluk koşulunun oluşması için kulübün “...temsil ve ilzama yetkili üst düzey yöneticisi veya yetkilisi...” durumunda olunması gereklidir.
506 sayılı Yasanın 80. maddesi hükmüne göre; tüzel kişiliğe haiz işverenlerin üst düzeydeki yönetici ve yetkililerinin Kuruma karşı işverenleriyle müştereken ve müteselsilen sorumluluk kapsamının idari para cezası borcunu da kapsayıp kapsamayacağı sorununa gelince, 506 sayılı Kanun"un 80/5. maddesinin 08/12/1993 tarihinde yürürlüğe giren 3917 sayılı Kanun ile değişikliğinden itibaren " Kurumun, süresi içinde ödenmeyen prim ve diğer alacaklarının tahsilinde,..." denilmektedir. "Diğer alacaklar"ın nelerden ibaret olduğu Kurum gelirlerinin tespiti ile mümkün olmaktadır. 29/07/2003 tarihli 4958 sayılı Sosyal Sigortalar Kurumu Kanunu"nun 19. maddesinde kurum gelirleri sayılmıştır. 29/07/2003 tarihli 4958 sayılı Sosyal Sigortalar Kurumu Kanunu"nun 19. maddesinin 1. fıkrasının a bendinin 6 nolu alt bendinde ve 5502 sayılı Kanun"nun 34. maddesinin 1. fıkrasının a bendinde 506 sayılı Kanun"un 140. maddesine göre tahsil edilen gelirleri de Kurum gelirleri içerisinde saymıştır. 506 sayılı Kanun"un 140. maddesinde de "Kurumca verilecek idari para cezaları" düzenlenmiştir. Bu durumda "diğer alacaklar" kavramının içerisine Kurum gelirlerinden sayılan idari para cezalarının da dahil olduğu hususunda kuşku yoktur.
Somut olayda ; davacının dava dışı spor klubü derneğinde 05/08/2004 ila 05/02/2005 tarihleri arasında Yönetim Kurulu Başkanı olarak görev yaptığı, davacı hakkında çıkartılan idari para cezası borçlarına ilişkin 2014/10013 ve 2014/10019 takip sayılı ödeme emirlerinin davacının müştereken ve müteselsilen sorumluluğu kapsamına girmediğinin belirtilerek bu ödeme emirleri bakımından davanın kabulüne karar verildiği, yukarıda anlatılanlar ışığında idari para cezası borçlarının da Kurum gelirleri arasında sayıldığı anlaşıldığından davacının sorumluluk dönemine göre idari para cezası borcundan da 506 s. Kanun"un 80. maddesi gereğince sorumlu olabileceğinin değerlendirilmediği anlaşılmaktadır.
Mahkemece yapılacak iş; idari para cezası borçlarının da Kurum gelirleri arasında sayıldığı anlaşıldığından davacının idari para cezası borcundan da 506 s. Kanun"un 80. maddesi gereğince sorumlu olabileceği değerlendirilerek, davaya konu 2014/10013 takip nolu ödeme emrinin 2004/9 ila 11. dönem borçlarıdan sorumlu olduğu anlaşıldığından bu talep bakımından davanın reddi ile takibin devamına, aynı ödeme emrinin 2005/5 ila 7. dönemleri bakımından takibin iptaline, davaya konu 2014/10019 takip sayılı ödeme emri bakımından da 2004/8. dönemine ait olduğundan davanın reddi ile takibin devamına karar vermekten ibarettir.
Mahkemece bu maddi ve hukuki olgular gözetilmeksizin eksik araştırma ve inceleme ile yazılı şekilde hüküm kurulmuş olması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde, davalı Kurum vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde temyiz eden davacıya iadesine
24.11.2015 gününde oybirliğiyle karar verildi.