MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi

Taraflar arasındaki itirazın iptali davasının bozma kararına uyularak yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın kabulüne yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davalı vekilince temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
-K A R A R-
Davacı vekili, müvekkilinin davalı kooperatifin üyesi olduğunu, üyeliği boyunca aidatlarını düzenli olarak ödediğini, 12.09.2005 tarihinde kooperatif yönetimine yazılı olarak başvuruda bulunarak ekonomik sıkıntılar nedeniyle kooperatiften ayrılmak istediğini bildirip, ödemelerin iadesini talep ettiğini ancak davalı kooperatifin genel kurul kararı ile ödemelerin 3 yıl ertelendiğini belirterek ödeme yapmadığını, 3 yıl geçmiş olmasına rağmen herhangi bir ödeme yapılmaması nedeniyle davalı kooperatif aleyhine 8.240,00 TL asıl alacağın icra takibi başlatıldığını, davalının takibe haksız olarak itirazda bulunduğunu ileri sürerek, itirazın iptalini ve %40 icra inkar tazminatına hükmedilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili, davacının alacağı muaccel olmadan takip başlattığını, alacağın miktarı belirlenirken genel giderlerin yapılan aidat ödemelerden düşülmesi gerektiğini savunarak, davanın reddini istemiştir.
Mahkemece, iddia, savunma, benimsenen bilirkişi raporu ve tüm dosya kapsamına göre, davacının üyelikten ayrılmak isteğini süresinde yazılı olarak kooperatife bildirdiği, bilirkişi tarafından 10.127,25 TL olarak hesaplanan aidat bedelinin iade edilmediği gerekçesiyle, davanın kabulü ile davalının ... 1. İcra Müdürlüğü"nün 2009/1600 sayılı takip dosyasına yaptığı itirazın iptali ile takibin devamına, icra inkar tazminatı talebinin reddine karar verilmiştir.
Kararı, davalı vekili temyiz etmiştir.
1-Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle gerektirici sebeplere, delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre, davalı vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan diğer temyiz itirazları yerinde değildir.
2-Dava, kooperatif ortaklığından ayrılan ortağın aidat bedelinin iadesi talebiyle başlattığı takibe vaki itirazın iptali istemine ilişkindir.
Mahkemece, davacının üyelikten ayrılma isteğini süresinde yazılı olarak kooperatife bildirdiği ve 10.127,25 TL olarak hesaplanan aidat bedelinin iade edilmediği gerekçesiyle davanın kabulüne karar verilmiş ise de mahkemece yapılan inceleme ve araştırma yeterli değildir.
Kooperatif üyeliğinden ayrılan ortak, ödemiş olduğu aidatın tamamını değil, 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu"nun 17/1 nci maddesi ve anasözleşmenin 15/1"nci maddesi gereğince, ayrıldığı yıl sonu bilançosuna göre hesaplanacak olan masraf hissesi düşüldükten sonra bakiyesinin iadesini talep hakkını haiz olup, ayrıldığı yıl sonu bilançosunun ertesi yıl genel kurulca kabulü suretiyle kesinleşmesinden itibaren bir ay geçtikten sonra bu hak talep edilebilir. Aynı Kanun"un 17/2 nci maddesi uyarınca kooperatifin mevcudiyetini tehlikeye düşüreceği gerekçesiyle ödemelerin 3 yılı aşmamak üzere geciktirilmesine ilişkin bir kararın, anılan aynı genel kurulda alınması ve mahkemece, ödemenin kooperatifin mevcudiyetini tehlikeye düşürecek nitelikte olduğunun bilirkişi raporu ile yargılama sırasında saptanması halinde, erteleme kararındaki süre
geçmeden önce başlatılan icra takibine dayalı olarak açılan itirazın iptali davası, alacağın muaccel olmasından önce (erken) takip başlatıldığı gerekçesiyle reddedilmelidir.
1163 Sayılı Kooperatifler Kanunu"nun 13. maddesinde ortağın anasözleşmeye uygun olarak yapacağı isteğe rağmen kooperatifin istifayı kabulden kaçınması halinde ortağın çıkma dileğini noter aracılığı ile kooperatife bildirmesi halinde çıkmanın gerçekleşeceği düzenlenmiş olup, davalı kooperatif anasözleşmesinin 13. maddesinde de bu hükme paralel bir düzenleme yer almıştır. Ortağın istifa bildirimi, yenilik doğurucu nitelikte olup, kooperatife ulaştığı anda sonuç doğurur. Yukarıda anılan 13. maddenin yazılış biçimi ortağın istifasının kooperatifçe kabulünü gerekli kıldığı izlenimi yaratmakla beraber, noter aracılığı ile yapılan bildirime özel önem verilmek suretiyle, noter aracılığı ile yapılan bildirimin kabulünün gerekli bulunmadığı vurgulanmıştır. Bu durumda ortağın yenilik doğurucu nitelikteki istifa iradesini ilk olarak noter vasıtasıyla kooperatife duyurması, ortaklıktan çıkmanın gerçekleşmesi için yeterlidir. Yönetim kurulu ortağın ilk olarak adi yazılı dilekçe ile istifa isteğinin kooperatif kayıtlarına girişinden itibaren bir ay içinde kabulden kaçınırsa, ortak çıkma dileğini noter aracılığı ile yönetim kuruluna bildirir. Tebliğ tarihinden itibaren istifa gerçekleşir. Öte yandan, kooperatif anasözleşmesinin 13. maddesinde "Her ortak, hesap senesi sonundan en az bir ay önce yönetim kuruluna yazı ile başvurmak suretiyle ortaklıktan çıkabilir." hükmüne yer verilmiştir. Yılın bitimine bir aya kala gerçekleşen istifa, ertesi yıl yapılmış gibi sonuç doğurur.
Somut olayda davacı, dosyada mevcut olan 12.09.2005 tarihli dilekçe ile kooperatif ortaklığından istifa ettiğini ileri sürse de davacının adi yazılı şekilde yaptığı istifa başvurunun kooperatif tarafından kabul edilip edilmediği, edilmiş ise hangi tarihte kabul edildiği dosya kapsamından anlaşılamadığı gibi davacının sözkonusu dilekçeden önce veya sonra Kooperatifler Kanunu"nun 13. ve anasözleşmenin 13. maddesi uyarınca noter aracılığı ile istifa bildirimi gönderip göndermediği üzerinde de durulmamıştır.
Davalı vekili kooperatiften ayrılan üyelere yapılacak ödemelerin 3 yıl süreyle ertelendiği savunmasında bulunulmuş olmasına rağmen mahkemece yukarıda belirtilen ilkeler çerçevesinde bu hususta bir araştırma yapılmadığı gibi, hükme esas alınan bilirkişi raporunda, davalının ödemiş olduğu aidatlardan ayrıldığı yıl bilançosunda yer alan genel giderlerden davacıya isabet eden bölüm düşülmemiştir.
Bu itibarla öncelikle davacıdan Kooperatifler Kanunu"nun 13. ve anasözleşmenin 13. maddesi uyarınca noter aracılığı ile istifa bildirimi gönderip göndermediğinin ya da istifanın kabulüne ilişkin bir delilinin bulunup bulunmadığının sorulup, varsa buna ilişkin bilgi, belge ve ihtarnameyi dosyaya ibrazının sağlanması, kooperatif defter ve kayıtlarının da bu yönden bilirkişiye inceletilmesi, davacının kooperatiften istifasının gerçekleştiği tarihinin kesin olarak tespit edilmesi, istifanın gerçekleştiği yılın bilançosunu onaylayan genel kurul kararında anılan 17/2 nci maddeye uygun erteleme kararı alınıp alınmadığı üzerinde durulması, kooperatifler konusunda uzman bir bilirkişi aracılığı ile davalı kooperatifin defter, kayıt, belge ve genel kurul tutanakları üzerinde yukarıda belirtilen ilkeler doğrultusunda inceleme yaptırılıp, çıkma payı alacağının takip tarihi itibariyle muaccel olup olmadığı, muaccel ise genel giderler payı da düşülerek çıkma payı alacağının miktarı hususlarında, denetime elverişli rapor alınıp sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken, eksik incelemeye dayalı yazılı şekilde hüküm kurulması doğru olmamıştır.
SONUÇ: Yukarıda (1) numaralı bentte açıklanan nedenlerle davalı vekilinin diğer temyiz itirazlarının reddine, (2) numaralı bentte açıklanan nedenlerle, diğer temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün, davalı yararına BOZULMASINA, peşin alınan harcın istek halinde iadesine, karar düzeltme yolu kapalı olmak üzere 26.09.2012 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.