Gemi Adamı - Hizmet Akdinden Doğan Alacaklar - Zamanaşımı - Yargıtay 9. Hukuk Dairesi 2007/93 Esas 2007/633 Karar Sayılı İlamı

9. Hukuk Dairesi 2007/93 E., 2007/633 K.

9. Hukuk Dairesi 2007/93 E., 2007/633 K.

• GEMİ ADAMI
• HİZMET AKDİNDEN DOĞAN ALACAKLAR
• ZAMANAŞIMI

• 4857 S. İŞ KANUNU [ Madde 32 ]
• 6762 S. TÜRK TİCARET KANUNU [ Madde 1235 ]
• 6762 S. TÜRK TİCARET KANUNU [ Madde 1236 ]
• 6762 S. TÜRK TİCARET KANUNU [ Madde 1253 ]
• 6762 S. TÜRK TİCARET KANUNU [ Madde 1259 ]
• 6762 S. TÜRK TİCARET KANUNU [ Madde 1261 ]

"İçtihat Metni"

Davacı, kıdem tazminatı, ihbar tazminatı, izin ücreti, fazla mesai, hafta tatili, genel tatil alacaklarının ödetilmesine karar verilmesini istemiştir.

Yerel mahkeme, isteği zamanaşımı nedeniyle red etmiştir.

Hüküm, süresi içinde davacı avukatı tarafından temyiz edilmiş olmakla dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.

Davacı; davalı işverene ait gemide gemi adamı olarak çalıştığını, işine son verilmesine rağmen tazminat ve alacaklarının ödenmediğini belirtmiştir.

Davalı; Deniz İş Hukukunda zamanaşımı ile ilgili özel bir hüküm bulunmadığını, bu nedenle gemi adamları hakkında Türk Ticaret Kanunu hükümlerinin uygulanması gerektiğini, yasada öngörülen bir yıllık zamanaşımı süresinin dolduğunu, dava dilekçesinde belirtilen diğer iddiaların da gerçeği yansıtmadığını öne sürerek davanın zamanaşımı ve esas yönünden reddine karar verilmesini istemiştir.

Mahkemece savunmaya değer verilerek, gemi adamları hakkında, 854 sayılı Deniz İş Kanunu"nda zamanaşımına ilişkin özel bir hüküm bulunmadığı,

Türk Ticaret Kanunu hükümlerinin uygulanması gerektiği, anılan Yasa"nın 1253/3, 1259 ve 1261. maddelerinde gemi adamlarının hizmet ve iş sözleşmelerinden doğan alacaklarının bir yıllık zamanaşımı süresine tabi olduğunun öngörüldüğü, akdin fesih tarihi ve dava tarihi dikkate alındığında bu sürenin dolduğu gerekçesi ile davanın zamanaşımı sebebiyle reddine karar verilmiştir.

Gemi alacaklısı kenar başlığını taşıyan TTK"nın 1235/3. maddesinde "Gemi adamlarının hizmet ve iş mukavelelerinden doğan alacakları" gemi alacağı olarak kabul edilmiş, müruruzaman başlığını taşıyan 1259. maddesinde ise, gemi alacaklarının bir yılda zamanaşımına uğrayacağı düzenlenmiştir.

Davacının somut uyuşmazlığa konu. hizmet akdinden kaynaklanan tazminat ve işçilik alacaklarının gemi alacağı olduğu yolunda bir uyuşmazlık bulunmamaktadır.

TTK"nın 1235. maddesinde belirlenen alacaklara tanınan hakka "gemi alacağı hakkı" bu hakkın sağladığı rehin hakkına da kanuni rehin hakkı denilmektedir. Gemi alacağı niteliğinde olan bu alacaklar, TTK"nın 1236. maddesi uyarınca deniz serveti üzerinde rehin ile temin edilmiş alacaklardır. Rehin hakkı alacaklıya, takipte bulunarak alacağını rehin olunandan cebren almak hakkını vermektedir. Rehin hakkının bahşettiği talep hakkı aynî bir talep hakkıdır. TTK"nın 1259. maddesinde gemi alacaklarının bir yılda zamanaşımına uğrayacağı hükmüne yer verilmiş ise de, sözü edilen zamanaşımı gemi ve yük alacakları sahibinin anılan aynî talep haklarıdır.

Davacı, gemi alacağı hakkının bahşettiği rehin ve benzeri hakları bir tarafa bırakarak, iş mahkemesinde açtığı dava ile hizmet akdinden kaynaklanan tazminat ve alacaklarını tahsil yolunu seçtiğine göre, davacı ile davalı arasındaki temel ilişkinin (hizmet akdinin) tabi olduğu genel zamanaşımı sürelerinin gözönünde bulundurulması suretiyle zamanaşımı def"iinin değerlendirilmesi gerekirken, olayda uygulama yeri olmayan TTK"nın 1253/3, 1259 ve 1261. maddeleri uyarınca davanın zamanaşımı yönünden ret olunması usul ve yasaya aykırı olduğundan, hükmün bozulması gerekmiştir.

Sonuç: Temyiz olunan kararın yukarıda yazılı sebepten (BOZULMASINA), peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 23.01.2007 gününde oybirliğiyle karar verildi.